Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Zihin Sağlığımız ve Egzersiz
Evimiz yeni yapılan camiye yakındı Bazı tanıdıklarımız, evleri yakın olduğu halde camiye arabayla gelmeyi tercih ediyordu Ben ise, yuruyerek gidiyordum Namaz cıkışı bazen beni arabalarına davet ediyorlar ve mecburen arabayla eve geri donuyorduk Ben de onlara yurumenin son derece faydalı olduğunu anlatıyordum İlahiyatcı bir arkadaşımız ise, uzak mesafelerden yuruyerek camiye gelmenin daha sevap olduğunu anlattı Gunumuz teknolojisi, insanlığa arabaları, metro gibi toplu taşıma araclarını, asansorleri, yuruyen merenleri ve bantları hediye etti Bunların hepsi de, son derece faydalı ve gerekli; ancak vaktimiz varken tembellik ederek surekli bunların kullanılması, hem enerji israfına sebep oluyor, hem de bilhassa beyin sağlığımıza zarar veriyor
Cok yakın zamanlara kadar bilim insanları, beyin hucrelerinin (noron) doğumdan bir muddet sonra, coğalma kapasitelerinin kaybolduğunu soylerdi ve bu değişmez bir bilgi (dogma) olarak kabul edilirdi Ancak genellikle unutulan veya ihmal edilen bir gercek vardır ki, bugun doğru bildiğimiz ilmi bilgi, yarın yanlış olabilir Buna en iyi misal, beyin hucreleriyle ilgili bildiklerimizdir Son araştırmalar, yetişkin donemlerde de, beyin hucrelerimizin coğaldığını ve bu konuda en guclu uyaranın da egzersiz olduğunu ortaya koydu
Spor yapan genclerde kas kuvvetleri arttıkca, beynin reaksiyon hızının (bilgi işlem hızı) arttığı tespit edildi Mesela Erzurum’da ortaoğretim talebelerinde yapılan bir calışmada, bir okul takımında oynamanın veya spor yapmanın reaksiyon zamanı ve gorme ile alakalı zeka uzerinde muspet tesire sebep olduğu bulundu Bilim insanları, zekayı beynin bilgiişlem hızının bir gostergesi olarak tarif etmiştir Reaksiyon zamanı da, beynin bilgiişlem hızının bir ifadesidir Bir başka calışmada ise, spor yapmanın gorme fonksiyonlarına tesiri araştırıldı Spor yapanların gorme keskinliğinde yapmayanlara gore, artış tespit edildi Sinir hucrelerinin uyarma potansiyelleri, egzersizle gelişiyordu Koşan orta oğretim oğrencilerinde, koşudan sonra reaksiyon hızı, kelime oğrenme ve ezberleme kabiliyetlerinde iyileşmeler goruldu Ayrıca 1525 yaşları arasında spor yapmış olma ile yaşlılıktaki bilgi işlem hızı arasında pozitif bağlantı olduğu ortaya kondu Normalde yaşlandıkca beyin korteksi ve hipokampusta kuculme ve incelme (atrofi) ve buna bağlı olarak da hafıza fonksiyonları azalır Eğer hayat boyu egzersiz yapılırsa, yaşlanmaya bağlı bu zararlı tesirlerin onune gecilebilir
Bir başka calışmada ise, spor yapmanın akciğer kapasitelerinde artışa vesile olduğu gozlendi Bu artışın neticesi, beyne daha fazla oksijen gittiği, bu yuzden spor yapan talebelerde zeka (IQ) puanlarının daha yuksek olduğu rapor edildi Aerobik egzersizler, kalb ve solunum sistemi organlarında iyileşmeye vesile olarak, oğrenme, hafıza gibi beyin fonksiyonlarını geliştirmektedir Ayrıca, gormeye ve işitmeye dayalı dikkati geliştirmekte ve uzun sureli hafızada artışa vesile olmaktadır Bu manada dokunma, masaj, akupunktur, refleksoloji ve aktif ve pasif egzersizler, beynimizin fonksiyonlarının iyileşmesinde faydalıdır Bugun hekimler, bircok norolojik ve psikiyatrik hastalığın tedavisinde hareket ve egzersizi tavsiye etmektedir Egzersiz ile hususiyetle eklemlerden kalkan sinyaller, beynimizde faydalı tesirlere vesile olmaktadır Bu faydalı sinyallere, beynin besin dışı beslenme kaynakları denmektedir
2019 yılında egzersizin oğrenme ve hafıza uzerine olumlu tesirleriyle alakalı onemli calışmalar yapıldı Egzersizin beynin bazı bolgelerinde hacim artışına vesile olduğu gosterildi Beynin buyumesi; hafızanın genişlemesi ve oğrenmenin artması manasına da gelir Duzenli egzersiz hafızayı iyileştirir Beyin hucreleri icin oldurucu zehir olan reaktif oksijen radikalleri, egzersiz yaptıkca azalır Ayrıca egzersizler, BDNF (brainderived neurotrophic factor) ve NGF (nerve growth factor) denen bazı hucre coğalmasını uyarıcı proteinlerin uretilmesine vesile olur BDNF ve NGF ise, sinir hucrelerinde ve sinir hucreleri arasındaki sinapslarda (irtibat kavşakları) sayıca artışa vesile olur Bu da beynin fonksiyonlarını geliştirir Egzersiz, sinir hucresi ve sinir hucrelerindeki bağlantı artışına, kısmen de damar artışına vesile olur Hipokampus hususiyetle yeni hafıza uretilmesinde onemlidir Koşma egzersizi hipokampusta yeni noron uretimini 34 kat ve hatta daha fazla artırmaktadır Egzersizin hipokampusta yeni hucre uretilmesinde muspet tesirinin olduğu, yaşlılıkta veya Alzheimer hastalığında ortaya cıkan hafıza kayıplarının onlenmesine katkı sağladığı bilinmektedir
Son yıllarda yapılan ilmi calışmalara dayanarak bilim insanları beyin uzerinde muspet tesiri olan iki faktor uzerinde durmaktadır: egzersiz ve tabii beslenme Bu iki faktor, beyinde uc farklı muspet tesire vesile olmaktadır:
1 Noron sayısında artma (norogenez), ki bu beynin buyumesi manasına da gelir,
2 Sinaps sayısında artma, ki bu durumda sinir hucreleri arasındaki bağlantı sayısı artmaktadır Kalıcı hafızanın sinaps sayısı ile munasebetinin olduğu unutulmamalıdır,
3 Beyindeki damar sayısında artma (anjiogenez), ki bu durumda, beyne giden kan, oksijen ve besin maddesi miktarı daha fazla olur Butun bunlar, beyin fonksiyonlarının daha iyi bir şekilde gercekleşmesine vesile olur Bu acıdan bakıldığında, hem tabii beslenmenin hem de duzenli egzersiz yapmanın, sağlığımız acısından ne kadar faydalı olduğu acıkca ortaya cıkar
Hareket tedavisi, tıpta şahsın sosyal ve psikolojik butunluğunu sağlamak icin kullanılmaktadır Ritmik hareketler, ruhun vucutta estetik bir yansıması olarak gorulur ve bu hareket zekası olarak adlandırılır Bazı bilim insanları ise, maharetli hareketlerin duşunmenin bir ceşidi olduğunu soylemektedir Entelektuel faaliyetlerimizde (ders anlatırken, konferans verirken) elkol hareketlerine, mimiklere ihtiyac duyarız Bu acıdan beyin, zihin ve ruh sağlığı icin egzersiz, cok faydalı ve gereklidir Okullarımızda spor faaliyetlerine sadece kabiliyetli cocuklar yonlendirilmektedir Halbuki butun cocuklar, egzersiz yapmalı ve spora yonlendirilmelidir Cocuklar oyle bir eğitim almalı ki, hayat boyu egzersiz yapmayı, diş fırcalamak gibi bir ihtiyac olarak hissetmelidir Surekli televizyon ve internet başında vaktini hareketsiz bir şekilde gecirmek, genclerimizi spordan alıkoymakta ve onların sağlığını olumsuz bir şekilde etkilemektedir
Butun dinlerde ibadetler onemli bir yer tutar Coğu ibadette duzenli birtakım hareketler dikkat ceker Mesela abdest almak, camiye gitmek, namaz kılmak ve hac yapmak gibi bedeni ibadetler ceşitli egzersizleri ihtiva eder Fakat ibadetler, sadece Allah emrettiği icin ve O’nun rızasını kazanmak niyetiyle yapılır Eğer ibadet, tedavi veya başka bir fayda icin yapılırsa, ibadet olmaz İbadetler faydaları gozetilerek yapılmaz Bununla birlikte dinimizde abdest alma, namaz kılma gibi hareket ihtiva eden ibadetlerin sağlığa cok faydalı olduğu bilinen bir gercektir
Netice olarak, eğer ibadetlerimizi eksiksiz yerine getirsek, sağlığımız icin gerekli egzersizlerin onemli bir kısmını yapmış oluruz Bu da dinimizin sadece uhrevi huzur ve mutluluğumuzun değil, aynı zamanda dunyevi huzur ve sağlığımızın da kaynağı olduğunu acıkca ortaya koyar
Evimiz yeni yapılan camiye yakındı Bazı tanıdıklarımız, evleri yakın olduğu halde camiye arabayla gelmeyi tercih ediyordu Ben ise, yuruyerek gidiyordum Namaz cıkışı bazen beni arabalarına davet ediyorlar ve mecburen arabayla eve geri donuyorduk Ben de onlara yurumenin son derece faydalı olduğunu anlatıyordum İlahiyatcı bir arkadaşımız ise, uzak mesafelerden yuruyerek camiye gelmenin daha sevap olduğunu anlattı Gunumuz teknolojisi, insanlığa arabaları, metro gibi toplu taşıma araclarını, asansorleri, yuruyen merenleri ve bantları hediye etti Bunların hepsi de, son derece faydalı ve gerekli; ancak vaktimiz varken tembellik ederek surekli bunların kullanılması, hem enerji israfına sebep oluyor, hem de bilhassa beyin sağlığımıza zarar veriyor
Cok yakın zamanlara kadar bilim insanları, beyin hucrelerinin (noron) doğumdan bir muddet sonra, coğalma kapasitelerinin kaybolduğunu soylerdi ve bu değişmez bir bilgi (dogma) olarak kabul edilirdi Ancak genellikle unutulan veya ihmal edilen bir gercek vardır ki, bugun doğru bildiğimiz ilmi bilgi, yarın yanlış olabilir Buna en iyi misal, beyin hucreleriyle ilgili bildiklerimizdir Son araştırmalar, yetişkin donemlerde de, beyin hucrelerimizin coğaldığını ve bu konuda en guclu uyaranın da egzersiz olduğunu ortaya koydu
Spor yapan genclerde kas kuvvetleri arttıkca, beynin reaksiyon hızının (bilgi işlem hızı) arttığı tespit edildi Mesela Erzurum’da ortaoğretim talebelerinde yapılan bir calışmada, bir okul takımında oynamanın veya spor yapmanın reaksiyon zamanı ve gorme ile alakalı zeka uzerinde muspet tesire sebep olduğu bulundu Bilim insanları, zekayı beynin bilgiişlem hızının bir gostergesi olarak tarif etmiştir Reaksiyon zamanı da, beynin bilgiişlem hızının bir ifadesidir Bir başka calışmada ise, spor yapmanın gorme fonksiyonlarına tesiri araştırıldı Spor yapanların gorme keskinliğinde yapmayanlara gore, artış tespit edildi Sinir hucrelerinin uyarma potansiyelleri, egzersizle gelişiyordu Koşan orta oğretim oğrencilerinde, koşudan sonra reaksiyon hızı, kelime oğrenme ve ezberleme kabiliyetlerinde iyileşmeler goruldu Ayrıca 1525 yaşları arasında spor yapmış olma ile yaşlılıktaki bilgi işlem hızı arasında pozitif bağlantı olduğu ortaya kondu Normalde yaşlandıkca beyin korteksi ve hipokampusta kuculme ve incelme (atrofi) ve buna bağlı olarak da hafıza fonksiyonları azalır Eğer hayat boyu egzersiz yapılırsa, yaşlanmaya bağlı bu zararlı tesirlerin onune gecilebilir
Bir başka calışmada ise, spor yapmanın akciğer kapasitelerinde artışa vesile olduğu gozlendi Bu artışın neticesi, beyne daha fazla oksijen gittiği, bu yuzden spor yapan talebelerde zeka (IQ) puanlarının daha yuksek olduğu rapor edildi Aerobik egzersizler, kalb ve solunum sistemi organlarında iyileşmeye vesile olarak, oğrenme, hafıza gibi beyin fonksiyonlarını geliştirmektedir Ayrıca, gormeye ve işitmeye dayalı dikkati geliştirmekte ve uzun sureli hafızada artışa vesile olmaktadır Bu manada dokunma, masaj, akupunktur, refleksoloji ve aktif ve pasif egzersizler, beynimizin fonksiyonlarının iyileşmesinde faydalıdır Bugun hekimler, bircok norolojik ve psikiyatrik hastalığın tedavisinde hareket ve egzersizi tavsiye etmektedir Egzersiz ile hususiyetle eklemlerden kalkan sinyaller, beynimizde faydalı tesirlere vesile olmaktadır Bu faydalı sinyallere, beynin besin dışı beslenme kaynakları denmektedir
2019 yılında egzersizin oğrenme ve hafıza uzerine olumlu tesirleriyle alakalı onemli calışmalar yapıldı Egzersizin beynin bazı bolgelerinde hacim artışına vesile olduğu gosterildi Beynin buyumesi; hafızanın genişlemesi ve oğrenmenin artması manasına da gelir Duzenli egzersiz hafızayı iyileştirir Beyin hucreleri icin oldurucu zehir olan reaktif oksijen radikalleri, egzersiz yaptıkca azalır Ayrıca egzersizler, BDNF (brainderived neurotrophic factor) ve NGF (nerve growth factor) denen bazı hucre coğalmasını uyarıcı proteinlerin uretilmesine vesile olur BDNF ve NGF ise, sinir hucrelerinde ve sinir hucreleri arasındaki sinapslarda (irtibat kavşakları) sayıca artışa vesile olur Bu da beynin fonksiyonlarını geliştirir Egzersiz, sinir hucresi ve sinir hucrelerindeki bağlantı artışına, kısmen de damar artışına vesile olur Hipokampus hususiyetle yeni hafıza uretilmesinde onemlidir Koşma egzersizi hipokampusta yeni noron uretimini 34 kat ve hatta daha fazla artırmaktadır Egzersizin hipokampusta yeni hucre uretilmesinde muspet tesirinin olduğu, yaşlılıkta veya Alzheimer hastalığında ortaya cıkan hafıza kayıplarının onlenmesine katkı sağladığı bilinmektedir
Son yıllarda yapılan ilmi calışmalara dayanarak bilim insanları beyin uzerinde muspet tesiri olan iki faktor uzerinde durmaktadır: egzersiz ve tabii beslenme Bu iki faktor, beyinde uc farklı muspet tesire vesile olmaktadır:
1 Noron sayısında artma (norogenez), ki bu beynin buyumesi manasına da gelir,
2 Sinaps sayısında artma, ki bu durumda sinir hucreleri arasındaki bağlantı sayısı artmaktadır Kalıcı hafızanın sinaps sayısı ile munasebetinin olduğu unutulmamalıdır,
3 Beyindeki damar sayısında artma (anjiogenez), ki bu durumda, beyne giden kan, oksijen ve besin maddesi miktarı daha fazla olur Butun bunlar, beyin fonksiyonlarının daha iyi bir şekilde gercekleşmesine vesile olur Bu acıdan bakıldığında, hem tabii beslenmenin hem de duzenli egzersiz yapmanın, sağlığımız acısından ne kadar faydalı olduğu acıkca ortaya cıkar
Hareket tedavisi, tıpta şahsın sosyal ve psikolojik butunluğunu sağlamak icin kullanılmaktadır Ritmik hareketler, ruhun vucutta estetik bir yansıması olarak gorulur ve bu hareket zekası olarak adlandırılır Bazı bilim insanları ise, maharetli hareketlerin duşunmenin bir ceşidi olduğunu soylemektedir Entelektuel faaliyetlerimizde (ders anlatırken, konferans verirken) elkol hareketlerine, mimiklere ihtiyac duyarız Bu acıdan beyin, zihin ve ruh sağlığı icin egzersiz, cok faydalı ve gereklidir Okullarımızda spor faaliyetlerine sadece kabiliyetli cocuklar yonlendirilmektedir Halbuki butun cocuklar, egzersiz yapmalı ve spora yonlendirilmelidir Cocuklar oyle bir eğitim almalı ki, hayat boyu egzersiz yapmayı, diş fırcalamak gibi bir ihtiyac olarak hissetmelidir Surekli televizyon ve internet başında vaktini hareketsiz bir şekilde gecirmek, genclerimizi spordan alıkoymakta ve onların sağlığını olumsuz bir şekilde etkilemektedir
Butun dinlerde ibadetler onemli bir yer tutar Coğu ibadette duzenli birtakım hareketler dikkat ceker Mesela abdest almak, camiye gitmek, namaz kılmak ve hac yapmak gibi bedeni ibadetler ceşitli egzersizleri ihtiva eder Fakat ibadetler, sadece Allah emrettiği icin ve O’nun rızasını kazanmak niyetiyle yapılır Eğer ibadet, tedavi veya başka bir fayda icin yapılırsa, ibadet olmaz İbadetler faydaları gozetilerek yapılmaz Bununla birlikte dinimizde abdest alma, namaz kılma gibi hareket ihtiva eden ibadetlerin sağlığa cok faydalı olduğu bilinen bir gercektir
Netice olarak, eğer ibadetlerimizi eksiksiz yerine getirsek, sağlığımız icin gerekli egzersizlerin onemli bir kısmını yapmış oluruz Bu da dinimizin sadece uhrevi huzur ve mutluluğumuzun değil, aynı zamanda dunyevi huzur ve sağlığımızın da kaynağı olduğunu acıkca ortaya koyar
