Ziya Gökalp Kimdir, Hayatı

Ziya Gökalp Kim, Ziya Gökalp hayatı
Ziya Gökalp hakkında veri
Ziya Gökalp biyografi

Meşhur hafıza adamı ve şairlerimizden olan Ziya Gökalp, 1876'da Diyarbakır'da doğdu II Meşrutiyet'ten başlayarak Türkçülük akımının en büyük temsilcisi sıfatıyla Türk zihin ve siyaset hayatını kuvvetle etkilemiş, Milli Edebiyat akımı içinde verdiği eserlerle Türk edebiyatının biçim ve dil yönünden yenileşmesini sağlamıştır

Öğrenimine Diyarbakır'da başlayan Ziya Gökalp, benzer şehirde Askeri Rüştiye'yi (1890) ve Askeri İdadi'yi bitirdi (1894) Ziya Gökalp, tıbbiyelilerin istibdata bitirmek için kurdukları Köklü Değişiklik Komitesine girmiş, okuldaki faaliyetleri ve okuduğu Fransızca kitapların zararlı sayılması yüzünden hapsedilmiştir Diyarbakır Valisi Halit Bey'in yolsuzluklarına aleyhinde mücadeleye girişen arkadaşlarıyla birlikte yasak yayınlama okudukları gerekçesiyle tutuklandı (1898) İstanbul'a döndükten sonra da okuldan uzaklaştırıldı

Ziya Gökalp, hükümlülük süresi dolunca Zaptiye Nezareti aşağıda bulundurulmak üzereDiyarbakır'a gönderildi Burada Siyaset, felsefe ve tarih üzerine araştırmalar yaparken, istibdat aleyhine dar faaliyetlere de katıldı Bölgede güvenliği temin etmek için sabit Hamidiye alaylarının başındaki Milli aşiret reisi İbrahim Paşa'nın adının karıştığı soygun ve etken olayları karşı halkı direnmeğe ve eyleme yöneltti Insanlar 3 gün süreyle telgrafhaneyi işgal etti (1905) İbrahim Paşa ve adamlarının cezalandırılması için saraya telgraflar çekildi Dahası, Avrupa ve Asya ülkeleri arasındaki haberleşmenin temas noktası olan Diyarbakır telgrafhanesinin bu bağlantıyı kesmesi olayın daha da büyümesine yol açmış ve yabancı ülkeler saraya baskı yapmaya başlamıştı Konuyu incelemek üzere İstanbul'dan Diyarbakır'a gönderilen soruşturma kurulu Hamidiye alaylarının bir süre sinmesini ve yolsuzluklara son vermesini sağladı Ancak halkın yakınmasına yol açan yeni olaylar patlak verince, Ziya Gökalp ve arkadaşlarının önderliğinde halk müziği her yerde telgrafhaneyi ele geçirdi 11 gün süren bu ikinci işgal halkın muhakkak zaferiyle sonuçlanmış, hükümet İbrahim Paşa ve alaylarını bölgeden uzaklaştırmak zorunda kalmıştır (1907) Gökalp, ilk eseri olan Şaki İbrahim destanında bu olayı anlatır

II Meşrutiyetin ilanından daha sonra, Ziya Gökalp'ın kurduğu bakımlı cemiyetin yerini Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti Diyarbakır Şubesi aldı Partinin Diyarbakır, Van ve Bitlis örgütlerinin denetimiyle görevlendirilen Ziya Gökalp, bu dönemde Diyarbakır ve Peyman gazetelerine yazıyordu 1909'da partinin Selanik'teki kongresine il temsilcisi olarak katıldı Bir yıl İstanbul Darülfünunda psikoloji okuttuktan ve Diyarbakır maarif müfettişliği yaptıktan sonradan, her yerde Selanik'e gitti Katıldığı parti kongresinden sonra genel merkez üyeliğine seçildi Burada Genç Kalemler, Yeni Felsefe, Rumeli gibi dergi ve gazetelerdeki yazılarıyla Türkçülük ve dilde sadeleşme hareketlerinin öncüleri aralarında yer alan Gökalp, milli duyguları, tarih bilincini, bilime ve tekniğe bedel veren düşünceyi her şeyin üzerinde tutan şiirleriyle çevresini geniş ölçüde etkiliyordu İttihat ve Terakki Genel Merkezi İstanbul'a taşınınca (1912), Gökalp da İstanbul'a yerleşti O yıl Ergani madeninden Milletvekili seçildi

1923'te Diyarbakır'dan milletvekili seçildi Hakimiyeti Milliye, Yeni Gün, Cumhuriyet gazetelerinde makaleleri çıkıyordu Altın ışık (1923), Türkçülüğün Esasları (1923), Türk Töresi (1923) gibi kitapları birbirini izliyordu Cumhuriyet Irk Partisinin programını inceleyen ve yorumunu yapan Doğru Yol (1923) adlı incelemesini de yeniden bu dönemde kaleme aldı O sıralar yazdığı Türk Medeniyet Tarihi ise ölümünden sonra yayımlandı (1926) Tekrar ölümünden sonradan dağıtılmış gazete ve dergilerde çıkmış yazılarıyla mektupları değişik kitaplarda derlendi Çınaraltı (1939), Fırka Nedir? (1947), Ziya Gökalp Diyor fakat (1950) Ziya Gökalp'ın neşredilmemiş yedi eseri ve aile mektupları (1956), Ziya Gökalp'ın Yazarlık Hayatı (1956), Ziya Gökalp Külliyatı (1 Kitap şiirler ve halk masalları;1952, 2 kitap Limni ve Malta Mektupları;1965), Terbiyenin Sosyal ve Kültürel Temelleri (1973) 1924'te İstanbul'da öldü *