Zona, daha evvel su çiçeği geçirmiş kimselerde vücudun tek tarafında ciltte oluşan ve içi su dolu, çok ağrılı, kaşıntılı kabartılarla seyreden bir hastalıktır.
Su çiçeği geçirildikten sonra bu illete neden olan virüs (varisella zoster) vücutta had hücrelerine yerleşip hiçbir belirti vermeksizin yıllarca sessiz kalır. Bağışıklık sistemi zayıfladığında ise virüs yerleştiği hücreden ayrılarak bu hudut kesimine yakın deride bir enfeksiyona yol açabilir. Oluşan kabartılar umumiyetle bir aya kadar düzgünleşir, ama had ağrıları daha uzun vade görülebilir. Bu illete her yaşta rastlanırsa da, en sık 50 yaşın üzerinde olur.
Zonanın birinci bulgusu derinin belli başlı bir nahiyesinde yanma, batma usulünde ağrı ve hassaslık artışıdır. Bu belirtiler döküntünün gelişmesinden 2-3 gün evvel döküntü yerinde ortaya çıkar. Bu arada baş ağrısı ve ateş olabilir. Bu ortamda daha sonra kızarıklık ve kümeler halinde içi berrak su dolu kabarcıklar oluşur. Bu kabarcıklar ekseriyetle 2-4 hafta kadar kalır. Daha sonra kabarcıkların içindeki sıvının rengi yoğunlaşır, kabuk gelişir ve giderek güzelleşmeye başlar. Ağrı kabarcıkların kaybolmasından sonra da sürebilir. Nadiren döküntü olmaksızın ağrı olabilir.
Tetikleyiciler
Ağır gerilim, ölçüsüz yorgunluk, beslenme bozukluğu, kanser tedavileri, kaza, zehirlenme yahut bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların kullanılması bu virüsün etkinleşmesine neden olabilir. Nadiren de olsa zonanın tekrarlama ihtimali vardır.
Teşhis
Derideki belirtilerle birlikte şiddetli ağrılar nedeniyle umumiyetle tanı kolay koyulur. Nadiren kabarcıklardaki sıvının mikroskobik incelemesi gerekebilir.
Tedavi
Zona marazı birkaç hafta içinde tabiatıyla güzelleşir. Umumiyetle hastayı rahatlatmak için ağrı kesiciler verilir. Likit pansumanlar ise kabarcıkların süratle kurumasını sağlar. Birinci 72 saat içinde ağızdan virüse karşı ilaç kullanılmasıyla döküntü ve ağrı müddeti kısalır. Bunun dışında B vitaminleri; ağrı, kızarıklık ve kaşıntıyı gidermek için krem ve solüsyonlar kullanılmaktadır. Beğenilen görüldüğünde benzeri gayelerle göz kremleri uygulanır.
Su çiçeği geçirildikten sonra bu illete neden olan virüs (varisella zoster) vücutta had hücrelerine yerleşip hiçbir belirti vermeksizin yıllarca sessiz kalır. Bağışıklık sistemi zayıfladığında ise virüs yerleştiği hücreden ayrılarak bu hudut kesimine yakın deride bir enfeksiyona yol açabilir. Oluşan kabartılar umumiyetle bir aya kadar düzgünleşir, ama had ağrıları daha uzun vade görülebilir. Bu illete her yaşta rastlanırsa da, en sık 50 yaşın üzerinde olur.
Zonanın birinci bulgusu derinin belli başlı bir nahiyesinde yanma, batma usulünde ağrı ve hassaslık artışıdır. Bu belirtiler döküntünün gelişmesinden 2-3 gün evvel döküntü yerinde ortaya çıkar. Bu arada baş ağrısı ve ateş olabilir. Bu ortamda daha sonra kızarıklık ve kümeler halinde içi berrak su dolu kabarcıklar oluşur. Bu kabarcıklar ekseriyetle 2-4 hafta kadar kalır. Daha sonra kabarcıkların içindeki sıvının rengi yoğunlaşır, kabuk gelişir ve giderek güzelleşmeye başlar. Ağrı kabarcıkların kaybolmasından sonra da sürebilir. Nadiren döküntü olmaksızın ağrı olabilir.
Tetikleyiciler
Ağır gerilim, ölçüsüz yorgunluk, beslenme bozukluğu, kanser tedavileri, kaza, zehirlenme yahut bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların kullanılması bu virüsün etkinleşmesine neden olabilir. Nadiren de olsa zonanın tekrarlama ihtimali vardır.
Teşhis
Derideki belirtilerle birlikte şiddetli ağrılar nedeniyle umumiyetle tanı kolay koyulur. Nadiren kabarcıklardaki sıvının mikroskobik incelemesi gerekebilir.
Tedavi
Zona marazı birkaç hafta içinde tabiatıyla güzelleşir. Umumiyetle hastayı rahatlatmak için ağrı kesiciler verilir. Likit pansumanlar ise kabarcıkların süratle kurumasını sağlar. Birinci 72 saat içinde ağızdan virüse karşı ilaç kullanılmasıyla döküntü ve ağrı müddeti kısalır. Bunun dışında B vitaminleri; ağrı, kızarıklık ve kaşıntıyı gidermek için krem ve solüsyonlar kullanılmaktadır. Beğenilen görüldüğünde benzeri gayelerle göz kremleri uygulanır.