Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Devrek Bastonunu tarihi, Devrek Bastonunu özellikleri, Zonguldak Devrek Bastonu hakkında bilgi
Devrek ’te baston yapımının başlangıcının ilginç bir öyküsü vardır Buna göre; Devrekli Merdi ailesinden Marangoz Ali Ziya Efendi IDünya Savaşı ’nda İngilizlere tutsak düşmüştür Bu durum Ali Ziya Efendi dek Devrek ’in geleceği açısından da kayda değer bir dönüm noktası olmuştur Ali Ziya Efendi İngiliz subaylarının ellerinde aralıksız tuttukları bastonun bir kudret sembolü olduğunu fark etmiş, savaş bitiminde memleketinde İngilizlerin birbirinden güzel kibar bastonlarını anlatmaya başlamıştır Böylece baston aniden Devreklilerin gözünde ihtiyarların dayanağı olmaktan çıkmıştır
Devrek ’te baston yapımı ilkel bir yün ve pamuk eğirme aleti olan çıkrıkla başlamıştır Manda boynuzundan yapılan iki tarafı siyah, ortası beyaz çubuk biçiminde kemik ağızlıklar ile kızılcık ağacı özünden üç parçalı eklemelerle yapılan gümüş ya da altın bilezikli ağızlıklardan baston yapımına geçilmiştir Hem Kastamonu Salnamesi ’nde (h1320 – 1892) Devrek ’te ceviz ağacından sandık, masa, konsol, sigara ağızlığı ve bastonların yapıldığı belirtilmiştir
Devrek ’te baston yapımı reel değerini bulmuş, Devrekli ustaların yaptığı bastonlar Anadolu kültürünün estetik ve zarafetini de işçiliklerine katmış ve böylece Devrek bastonlarının ünü Türkiye sınırlarını aşmıştır Devrek ’te baston yapımı büyük yük kazanmış, babadan oğla, ustadan çırağa bu sanat dalı geçmiş ve baston yapımı gözde bir meslek durumuna gelmiştir Günümüzde Devrek ’te yapım geleneği sürmekte ve birbirinden hoş örnekler ortaya konmaktadır
Devrek bastonlarının yapımı veri ve becerinin yanı sıra büyük dayanıklılık istemektedir Başta elastik bir ağaç olan kızılcık ağacı kesilir, Aralık ve Şubat aylarında suyu çekilen kızılcığın dalları ayıklanır ve elde edilen parçalar bir yıl bekletilir Ekmek fırınlarında eğrilikleri düzeltilen dallar tornadan geçirilir ve bastona verilecek şekil belirlenir Ardındaki testere ile üzerinde yivler açılır, eğe yardımı ile sistire, zımpara işlemleri yapılarak desen ve figürler ortaya çıkarılır
Devrek bastonlarında birbirine dolanmış yılan motiflerinin de sıkça uygulandığı görülmektedir Bir yana boyama işlemi yapılırken öte taraftan da kusurlu yerler dolgu verniği ile düzeltilir sırası gelmişken badana verniği yüzeylerde hiçbir şekilde uygulanmaz Bu işlemler yapıldıktan daha sonra sıra bastonun sapına gelir Çoğunlukla ceviz ağacından yapılmış saplarda sedef, gümüş bağa, dağ keçisi ayağı, kemik ve değerli taşlar kullanılır Ördek bacağı, yılan başı, atmaca, karaca ve at başının saplarda yer verildiği gibi içerisinden şiş meydana çıkan, tabanca olan, kargıya dönüşen, kurşun atan bastonlarla da karşılaşılmaktadır Ancak, kamalı bastonlar günümüzde yasak olduğundan yapılmamaktadır Kemal Özmen isimli bir kişi Ahlat bastonu denilen bir bastonun sap kısmında silah bile saklandığını belirtmiştir
Devrekli ustaların el emeği ile oluşturduğu bastonlar onların göz nurunu, zevkini simgelediği kadar sanat ile zanaatı bir arada gözler önüne sermiştir
Zonguldak ’ta 1933 yılında Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti ’nin düzenlediği “Tasarruf ve Yerli Malı Haftası kapsamındaki sergide Devrek bastonları öncelikle sergilenmiş ve ödüllendirilmiştir Bunun arkasında 1936 İzmir Enternasyonal Fuarı ’nda da Devrek bastonları ödül kazanmıştır
Devrek Belediyesi 7 Temmuz 1984 ’te Devrek Baston Festivalini düzenlemiş ve bu karnaval her sene düzenlenmeye başlamıştır
Nitelikli bir el işçiliği olan Devrek bastonunun yapılışında Aziz Salman, Andon Ressam, Hakkı, Çelik, Ahmet, Hasan ve Abdullah gibi eski ustaların büyük payı olmuştur Bunların dışarıda Münteka Çelebi, Mürvet Okur, Tansel Işık, Cemal Salman, Raşit Korum, Murat Ayvacı, Bülent Korum, Raşit Devrek, İsmet Durbak, Hikmet İncirli, Günsel İncirli, Özcan Erdoğdu, Tuncer Biçmen ve Ali Akarsu gibi ustalar da bu konuda büyük ün yapmışlardır *
Devrek ’te baston yapımının başlangıcının ilginç bir öyküsü vardır Buna göre; Devrekli Merdi ailesinden Marangoz Ali Ziya Efendi IDünya Savaşı ’nda İngilizlere tutsak düşmüştür Bu durum Ali Ziya Efendi dek Devrek ’in geleceği açısından da kayda değer bir dönüm noktası olmuştur Ali Ziya Efendi İngiliz subaylarının ellerinde aralıksız tuttukları bastonun bir kudret sembolü olduğunu fark etmiş, savaş bitiminde memleketinde İngilizlerin birbirinden güzel kibar bastonlarını anlatmaya başlamıştır Böylece baston aniden Devreklilerin gözünde ihtiyarların dayanağı olmaktan çıkmıştır
Devrek ’te baston yapımı ilkel bir yün ve pamuk eğirme aleti olan çıkrıkla başlamıştır Manda boynuzundan yapılan iki tarafı siyah, ortası beyaz çubuk biçiminde kemik ağızlıklar ile kızılcık ağacı özünden üç parçalı eklemelerle yapılan gümüş ya da altın bilezikli ağızlıklardan baston yapımına geçilmiştir Hem Kastamonu Salnamesi ’nde (h1320 – 1892) Devrek ’te ceviz ağacından sandık, masa, konsol, sigara ağızlığı ve bastonların yapıldığı belirtilmiştir
Devrek ’te baston yapımı reel değerini bulmuş, Devrekli ustaların yaptığı bastonlar Anadolu kültürünün estetik ve zarafetini de işçiliklerine katmış ve böylece Devrek bastonlarının ünü Türkiye sınırlarını aşmıştır Devrek ’te baston yapımı büyük yük kazanmış, babadan oğla, ustadan çırağa bu sanat dalı geçmiş ve baston yapımı gözde bir meslek durumuna gelmiştir Günümüzde Devrek ’te yapım geleneği sürmekte ve birbirinden hoş örnekler ortaya konmaktadır
Devrek bastonlarının yapımı veri ve becerinin yanı sıra büyük dayanıklılık istemektedir Başta elastik bir ağaç olan kızılcık ağacı kesilir, Aralık ve Şubat aylarında suyu çekilen kızılcığın dalları ayıklanır ve elde edilen parçalar bir yıl bekletilir Ekmek fırınlarında eğrilikleri düzeltilen dallar tornadan geçirilir ve bastona verilecek şekil belirlenir Ardındaki testere ile üzerinde yivler açılır, eğe yardımı ile sistire, zımpara işlemleri yapılarak desen ve figürler ortaya çıkarılır
Devrek bastonlarında birbirine dolanmış yılan motiflerinin de sıkça uygulandığı görülmektedir Bir yana boyama işlemi yapılırken öte taraftan da kusurlu yerler dolgu verniği ile düzeltilir sırası gelmişken badana verniği yüzeylerde hiçbir şekilde uygulanmaz Bu işlemler yapıldıktan daha sonra sıra bastonun sapına gelir Çoğunlukla ceviz ağacından yapılmış saplarda sedef, gümüş bağa, dağ keçisi ayağı, kemik ve değerli taşlar kullanılır Ördek bacağı, yılan başı, atmaca, karaca ve at başının saplarda yer verildiği gibi içerisinden şiş meydana çıkan, tabanca olan, kargıya dönüşen, kurşun atan bastonlarla da karşılaşılmaktadır Ancak, kamalı bastonlar günümüzde yasak olduğundan yapılmamaktadır Kemal Özmen isimli bir kişi Ahlat bastonu denilen bir bastonun sap kısmında silah bile saklandığını belirtmiştir
Devrekli ustaların el emeği ile oluşturduğu bastonlar onların göz nurunu, zevkini simgelediği kadar sanat ile zanaatı bir arada gözler önüne sermiştir
Zonguldak ’ta 1933 yılında Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti ’nin düzenlediği “Tasarruf ve Yerli Malı Haftası kapsamındaki sergide Devrek bastonları öncelikle sergilenmiş ve ödüllendirilmiştir Bunun arkasında 1936 İzmir Enternasyonal Fuarı ’nda da Devrek bastonları ödül kazanmıştır
Devrek Belediyesi 7 Temmuz 1984 ’te Devrek Baston Festivalini düzenlemiş ve bu karnaval her sene düzenlenmeye başlamıştır
Nitelikli bir el işçiliği olan Devrek bastonunun yapılışında Aziz Salman, Andon Ressam, Hakkı, Çelik, Ahmet, Hasan ve Abdullah gibi eski ustaların büyük payı olmuştur Bunların dışarıda Münteka Çelebi, Mürvet Okur, Tansel Işık, Cemal Salman, Raşit Korum, Murat Ayvacı, Bülent Korum, Raşit Devrek, İsmet Durbak, Hikmet İncirli, Günsel İncirli, Özcan Erdoğdu, Tuncer Biçmen ve Ali Akarsu gibi ustalar da bu konuda büyük ün yapmışlardır *
