Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Birden fazla vakit haberleri takip etmek istemeyenleri anlıyorum ve birebir hissiyatı paylaşıyorum. Duyduğum, gördüğüm, dinlediğim her haberin akabinde yahut sokakta trafikte şahit olduğum ve bazen maruz kaldığım öfkenin yıkıcı ve saygısız dışa vurumların akabinde hissedilen o yorgunluk, öğrenilmiş çaresizlik hissini anlıyorum. Yahut bazen artan hassasiyet ve duygusallık, tetikte olma hali, değişim yaratma dileği yahut öbür bir çok duyguyu da anlamak mümkün. Zalimce işlenmiş bir cinayet,, yapabildiğinden büyük şeyler beklenen çocuklar, partnerin yüzüne çarpılan kapı, çocuğa edilen hakaret, yaşlı birinin çeşitli sebeplerden dalga konusu olması, engelli bir bireyin tecavüze uğraması, çocuğun ilgi bekleyen ruhuna boş gözlerle bakılması… Evet makus muamelenin ve şiddetin yüzlerce farklı yansıması var. Ben size her şeyin köklerinin olduğuna inandığım toplumsal etraf içinde çocukluk yıllarına ilişkin bir “kötü muamele” cinsinden kelam edeceğim. Hususumuz çocuğa makus muamele, yani istismar ve ihmal.
Çocuğa makus muamelenin Meb’in sayfasında şöyle tanımlandığını görürsünüz: Çocukların ya da ergenlerin ana-babaları, onları bakıp gözetmek ve eğitmekle misyonlu bireyler, vasi üzere şahıslar ya da yabancı şahıslar tarafından yapılan, bedensel ve/ya ruhsal olarak sıhhatlerine ziyan veren, fizikî, duygusal, cinsel ya da zihinsel gelişimlerini engelleyen tavır ve davranışları çocuğa berbat muamele olarak tanımlarız.
Dünya sıhhat örgütü ise çocuğa berbat muameleyi 4 başlık altında tanımlıyor. ● Fizikî İstismar
● Cinsel İstismar
● Duygusal İstismar
● İhmal
İstismar üzere ihmal de çocuğa berbat muamele kapsamına giriyor. Zira istismar cinsleri üzere ihmalin de sonuçları çocuğa ziyan verip gelişimini maniler. Bu iki kavramı harekette bulunma
yahut eylemsizlik” özelinde ayırabiliriz. İstismarda, istismarcı çocuğa faal bir formda fizikî, cinsel yahut duygusal ziyan verici ve gelişimini engelleyici bir tavır stantlar. İhmal’de ise ihmal eden kişi, çocuğun bir kadro muhtaçlıklarını karşılamayarak ona ziyan verir ve gelişimini engellemiş olur. Sonuç olarak çocuğa makus muamele başlığı altında istismarı etkin bir hareket ihmali ise pasif bir eylemsizlik hali olarak tanımlayabiliriz. Fakat sonuçta çocuğun tecrübesi ve gelişimi açısından çocuk haksızlığa uğramış, ziyan görmüş, gelişimi engellenmiş yahut baltalanmıştır.
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları mukavelesine nazaran gelişme, yaşama, iştirak ve korunma her bir çocuğun en temeldeki üniversal haklarıdır. Bu hakların sistemsel ve üniversal seviyede karşılanmasıyla ilgili yaşanan sorunlar bambaşka bir sosyal-politik-ekonomik hususken, bu hakların etkin yahut pasif tavırlarla aile içinde ve yakın toplumsal etraf içinde gasp edilmesi ve engellenmesi çocukta onulması imkansız olmayan ama telafisi çok güç yaralara sebep olmaktadır.
Bir sanat terapisi toplantımızda fotoğraflar çizerek oluşturduğumuz bir kıssada oluşturulan cihanın başına insan eliyle yahut meteor çarpması üzere doğal nedenlerle daima felaketler gelmekteydi. İçindeki canlılar bundan ziyan görmekteydi. İnsan hareketi yahut eylemsizliğiyle deneyimlediğimiz travmatik tecrübelerle doğal olarak yaşanan olumsuz travmatize edici tecrübeleri ayırt etmeme çok büyük katkısı olmuştu o günkü çalışmamızın. Hissim şuydu: Günlük ve halk lisanıyla yalın bir sözle “Allah’tan gelen baş üstüne, baş üstüne de insanın bir öbür beşerde neden olduğu yıkımla baş etmek, işte bu tanımı sıkıntı bir acı olmalı”. Hele ki bu insan kişinin ailesinden biriyse… Akrabası, bel bağladığı, güvendiği, ilgisine ve bakımına muhtaçlığının olduğu biriyse… Üstüne üstlük toplumun geri kalanı kişinin/çocuğun ne yaşadığından habersiz ise yahut bilmezden gelip eylemsizliğiyle kişinin/çocuğun ihmal yaralarınızı derinleştiriyorsa… Ve en kıymetlisi çocuk olarak bir yetişkinin zihin, lisan ve duygusal gelişim kapasitesine sahip değilken… Sessizlikleri bizi yanıltmasın! Çocuğun ruhunda yaşanan dehşetin boyutlarını düşünebiliyor musunuz?
Haydi gelin, makûs muamele cinslerini yakından öğrenelim:
Fizikî istismar: Çocuğa karşı; genel sıhhatine ve bütünlüğüne, hayatına, gelişimine ve onuruna ziyan veren ve verme riski olan, kasıtlı fizikî güç kullanılması durumunda çocuk fizikî istismara maruz kalmaktadır.
Cinsel istismar: Çocuğun (18 yaşında küçük “tüm” bireyler) tam olarak kavrayamadığı, gelişimsel olarak onay vermesinin mümkün olamayacağı, tıpkı biçimde gelişimsel olarak hazır olmadığı bir hareketin istismarcı tarafından çocuğa uygulanan yahut uygulatılan her türlü cinsel içerikli yahut çağrışımlı davranıştır.
Duygusal istismar: Çocuğun duygusal, davranışsal ve bilişsel gelişim süreçlerine ziyan veren, sıkıntıya neden olan yahut gelişimini engelleyen her türlü davranış duygusal istismardır. Çocuğun istek ve maharetlerini olumsuzlamak, çocuğu terk etmekle tehdit etmek, kardeşler ortasında ayrım yapmak, çocuğa lakap takmak, çocukla dalga geçmek, küçük düşürmek, onurunu ve gururunu zedelemek, çok baskı yapmak yahut çok sakınmak, küfretmek, korkutmak, bağırmak, sevmemekle tehdit etmek, çocuğun kapasitesinin üstünde davranış ve maharetler beklemek duygusal istismar davranışları ortasındadır.
İhmal: Öteki makus muamele çeşitlerinden farklı olarakihmal; çocuğun temel muhtaçlıklarının göz arkası edilmesi ve karşılanmamasıdır. İhmal, barınma, beslenme, giyinme, fizikî, öz bakım, sıhhat, eğitsel yahut sevilmek ve ilgi görmek üzere duygusal gereksinimlerin karşılanmaması üzere aksiyonda bulunmama davranışlarını içermektedir.
Pekala, ihmal ve istismarın çocuğun gelişiminde neden olduğu sonuçlar nelerdir? Gelin, tanımlamaya, öğrenmeye, ayırt etmeye devam edelim.
● Bağlanma meseleleri
● Münasebet sorunları
● Olumsuz kendilik algısı
● Ayrılma tasası
● İtimat sıkıntıları
● Ağır dert, endişe ve öfke hisleri
● Olağan zihinsel kapasiteye karşın dikkat dağınıklığı, hafıza ve odaklanma sıkıntılarının eşlik ettiği öğrenmede zahmet
● Okula ahenk sorunları
● Akran münasebetlerinde zorlanma
● Hislerini düzenlemekte zorlanma
● Düşük özsaygı
Bir toplumun en kıymetli varlığı çocuklardır. En görünmez formundan en görünür formuna kadar her türlü makus muamele davranışını tanımak, bilmek ve gerçekleşmesinin önüne geçmek her toplum üyesinin sorumluluğudur.
