Zorunluluk Ve Rastlantı Ne Demek?

Mecburiyet ve Tesadüf Ne Çağırmak?

Zorunluluk temel ve içsel, rastlantı, esas olmayan ve dışsal bir bağlantı biçimidir Ne var ki zorunlulukla tesadüf eytişimsel bir birlik ve bağımlılık içindedir Aynı vaka, keza mecburiyet, hem de rastlantıdır Mesela bitkinin ölümü için rastlantı olan dolu olgusu, bölgenin atmosferik koşullarının zorunlu sonucudur, benzer deyişle bir zorunluluktur

Zorunlulukla tesadüf eytişimsel bir bağımlılık içinde birbirlerine de dönüşebilirler Mesela ilkel toplumda rastlantı olan alışveriş, kapitalist toplumda zorunluluğa dönüşmüştür

Zorunlulukla tesadüf, birbirlerinden ayrı olarak tek başlarına varolmazlar Rastlantı zorunluluğun bir beliriş biçimidir ve onu tamamlar Rastlantı tekrar tekrar bir yasayı gizler Örneğin kapalı bir kap içindeki gaz molekülleri, birbirlerine ve kabın duvarlarına rastlantısal olarak çarparlar, ne var ancak kabın her duvarındaki gaz basıncı gerekli olarak aynıdır Böylelikle gaz moleküllerinin rastlantısal devimlerinin aşağıda gazın fiziki ve kimyasal zorunluluğu görünür Bu yüzden bilim rastlantıları tekrar tekrar göz önünde miktar ve onları en üye indirgemeye çalışır, böylelikle de zararlı rastlantılara aleyhinde insanlığı korur Mesela demiryollarının bilimsel bakımı, rastlantısal kazaları en aza indirir ve hatta kimi koşulların gerçekleştirilmesi durumunda büsbütün de ortadan kaldırılabilir

Metafizik ve idealizm, zorunlulukla rastlantının bu eytişimsel bağlılığından habersizdir Ya zorunluluğu saltıklaştırıp yazgıcılığa, ya da rastlantıyı saltıklaştırıp yadgerekirciliğe (indeterminizm, özgür irade) düşer Çünkü metafiziğe ve idealizme tarafından biri varsa öbürü yoktur ve zorunlulukla rastlantı bir arada bulunamaz Engels şöyle der: ’ ’Yüzeydeki rastlantıların hüküm sürdüğü tekrar bu rastlantıları belirleyen iç ve dar yasalar vardır Sorun, bu yasaları bulup ortaya çıkarmaktır ’ ’ *