Zulmedenler ve Meyledenler

Zulmedenler ve meyledenler
Ümit Şimşek

Zulmedenlere meyletmeyin; yoksa ateş size de dokunur Sizin Allah’tan başka dostunuz zaten yoktur; sonra kimseden yardım görmezsiniz
Hûd Sûresi

ADALET, varlık âleminin en esaslı bir kanunu ve bir mü’minin en başta gelen bir özelliğidir Onun zıddı olan zulüm ise, imana zıt olarak düşünülebilecek şeylerin başında gelir Onun için, olgun bir mü’min, tabiatı itibarıyla adalete meyilli, zulümden ise nefret eden bir yapıya sahiptir

Bu hakikatin en parlak şahitleri, Peygamber Efendimizin Sahâbîleridir Onlardan hangisine bakacak olsanız, adaleti bir ahlâk olarak benimsemiş, zulümden ise şiddetle kaçan bir insan bulursunuz

Bu âyeti kerimenin uyarısı ise, mü’minin sahip olması gereken bu özelliği iyice vurguluyor

İnsanları, değil zulmetmek, değil zulme destek olmak, değil onu alkışlamak, kalben zulme bir eğilim duymaktan bile şiddetle sakındırıyor

Bu âyet bize şöyle bir ilkeyi de ders veriyor:

Mü’minin âdil olması, kendi davranışları itibarıyla iyi insan olması yetmez

O, bizzat iyi işler yapmakla yükümlü olduğu kadar, kötülüğe arka çıkmamakla da yükümlüdür

Hattâ kötülüğe arka çıkmamak da yetmez; kalbinin gizliliklerinde dahi ona bir eğilim taşımamalıdır (Bunun daha da ötesinde, bir de kötülükten alıkoyma görevi var ki, bu ayrıca incelemeye değer bir konu olduğu için, başka bir yazıda ele alınacaktır)

Özellikle zulüm söz konusu olduğunda, ona en küçük bir eğilim bile duymamak çok daha fazla önem taşır Çünkü insan topluluklarında zulmün yaygınlaşmasına sebep, bundan başka birşey değildir

Tarihin hemen hemen hiçbir döneminde zalimler, bir ülkede çoğunluğa sahip olmuş değillerdir Ya belirli şahıslar veya belirli bir zümre zulmetmiş, halkın geri kalanı da ya onları alkışlamış veya onlara boyun eğmiştir Fakat onlara taraftar olanlar, onları hoş görenler, onlara kalben eğilim duyanlar, o zalimler hesabına bir manevî çoğunluk teşkil etmişlerdir Bediüzzaman, Kastamonu Lâhikasında yer alan mektuplarından birinde, bu duruma şöyle bir muhakeme ile ibret nazarlarımızı çevirir:

Bir topluluğa gelen musibetler, İlâhî cezalar, çoğunluğun hatâsı yüzünden gelir

İnsanları saptıran ve onlara zulmedenler ise, toplum içinde çoğunluk değil, hattâ azınlık bile değil, ancak azınlığın azınlığıdır

Fakat safdil çoğunluk onların içyüzünü anlamakta sağduyulu davranmaz Onları hoşgörür, zulüm ve cinayetlerini mühimsemez Veya onların küçük bir iyiliğini gördüğü anda, o küçücük iyilikle binlerle cinayeti örter; sayısız mazlumların hukukunun çiğnenmiş olmasına aldırmadan onlara taraftar olur

Zulmedenler, bu suretle, çoğunluğun taraftarlığını arkalarına alarak, manevî bir çoğunluk elde ederler

Böylece, çoğunluğun hatâsı yüzünden gelen İlâhî cezalara ve musibetlere zemin hazırlanmış olur O safdil taraftarlar, bu hareketleriyle “Biz böyle cezalara müstehakız derler; başlarına gelen felâketlerin devamına, hattâ daha da şiddetlenmesine sebebiyet verirler

Nitekim bir âyeti kerime çok açık bir şekilde bu tesbiti doğruluyor ve insanları böyle bir âkıbetten sakındırıyor:
Öyle bir fitneden sakının ki, içinizden sadece zulmedenlere isabet etmekle kalmaz Şunu da bilin ki, Allah’ın cezası pek çetindir

İşte, Kur’ân, sonunda bütün bir toplumu kuşatma istidadı taşıyan felâketlerin sebeplerini, kaynağında önlüyor ve “Kalbinizde zulme asla yer vermeyin buyuruyor Zira zulme duyulan meyil bir kere kalpten çıkıp da davranışlara yansıdı mı, zaten iş en vahim noktasına varmış demektir Bir mü’min, velev kendi uğradığı zulmü hoşgörecek ve bağışlayacak bile olsa, başkalarının haksızlığa uğraması karşısında nasıl sessiz kalabilir; öyle zulümlere nasıl taraftar olabilir?

İman, teorik bir bilgiden ibaret değildir; o bir ahlâktır, bir yaşayıştır, bir hayat tarzıdır Bu ahlâk ise tümüyle adalet temeli üzerine kurulmuştur Onun için, zulmü çağrıştıran herşeyi bir mü’minin bünyesi doğal bir refleksle reddeder ve ona, en küçük bir eğilim halinde bile olsa yer vermez
Şurası da bir gerçek ki, insanlar eğer Kur’ân’ın onlara öğütlediği gibi adalet ve huzur içinde bir hayat yaşayacaklarsa, böyle toplumları meydana getirecek olanlar da, adaleti ahlâk edinmiş olan bireylerdir