14 milyon kişinin elektriği kesildi, insanlar doğalgazı kapatmış soba yakıyor

Artan soğuklar nedeniyle tüketilen doğalgaz ve elektrik ölçüsü da arttı. Lakin artırımlar nedeniyle yurttaşlar ısınmak ve daha az fatura ödemek için olmadık formüllere başvurmaya başladı. Son 2 yılda doğalgaza gelen yüzde 60’ın üzerindeki artırım nedeniyle yurttaş artık doğalgazı yakmak yerine tek odaya girip ısınmak ya da sobaya dönme prosedürlerine başvuruyor. 

Geçen yıl ağustos ve eylül aylarında doğalgaza yapılan yüzde 14.9’arlık artırımlarla birlikte 2019 yılında doğalgaza yapılan artırım yüzde 30’u buldu. Avrupa İstatistik Kurumu Eurostat datalarına nazaran Türkiye’de nüfusun yüzde 20’si meskeninde gereğince ısınamıyor. Türkiye, hane içi ısınmada Avrupa ortalamasının gerisinde. Avrupa’daki 34 ülke ülke ortasında Türkiye, 2017 datalarına nazaran, konutunu gereğince sıcak tutamayan ülkeler sıralamasında 6’ncı basamakta yer aldı.

TEK ODAYA SIĞINDILAR

CHP Balıkesir Milletvekili CHP Genel Lider Başdanışmanı ve Sanayi, Ticaret, Güç, Olağan Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Kurulu üyesi Ahmet Akın’a nazaran, 2002 yılında Türkiye’nin güçte dışa bağımlılığı yüzde 66 iken şu anda yüzde 77’ye çıktı, güçte yüksek artırımların yapılmasının ana nedeni de bu bağımlılık. 



“Şu anda doğalgaz abonesi olan elverin büyük bir kısmında beşerler doğalgazı kapatmış soba yakıyor. Tek odaya sığınmışlar orada yatıyorlar, kalkıyorlar çalışıyorlar orada yaşıyorlar. Bu ayıptır” diyen Ahmet Akın ile son periyotta artan doğalgaz ve elektrik faturalarını, CHP’nin güç siyasetlerini ve kendi başkanlığında kurulan Güç Siyasetleri Birimi’nin gayelerini konuştuk.

- Şu anda yurttaşın ana gündemi geçim kederi, doğalgaz elektrik faturalarını bile ödeyemiyorlar, bu sorunu çözmek için neler yapılabilir?

2017 ile 2018 ortasında 14 milyon 314 bin kişinin elektrikleri borcundan ötürü en az bir sefer kesildi. Bu sayı şu anda daha fazla artmıştır. Millet perişan durumda. Yaklaşık 5 milyon kişinin de doğalgazı kesildi. Neden kesiliyor zira son 2 yılda bile yüzde 60’ı aşan artırımlar yapıldı. Ancak halkın geliri tıpkı oranda artmadı. Taban fiyatlı bir ailede kira ve faturalar ödendikten sonra elde yalnızca 500 TL civarında para kalıyor. Bununla geçinmek mümkün değil. Şu anda doğalgaz abonesi olan konutların büyük bir kısmında beşerler doğalgazı kapatmış soba yakıyor. Dolar 7 TL’ye çıktığında herkes fırsat bulup artırımlar yaptı. Sonra dolar indi artırımlar yerinde kaldı. Bu bir hırsızlıktır. Doğalgaz fiyatları dünyanın her yerinde indi bizde artırım geldi. Dünya dinamiklerini uygulamaları gerekiyor. Artık yurttaş ismine bakanlıklara sorduğumuz sorulara da artık karşılık alamıyoruz.

ÖZELLEŞTİRME DEĞİL PEŞKEŞ

- Güçte yapıtığınız çalışmalarda en çok hangi alanlarda eksikler ve yanlışlar gördünüz?



En çok özelleştirme alanında gördük. Özeleştirmeye karşı değiliz. Fakat bu halde yapılan özelleştirmenin ismi peşkeştir. 21 tane dağıtım şirketi özelleştirildi. 12.7 milyar dolar para aldılar. Bunu aldıklarında artık kayıp kaçak bitecek dediler, elektirik fiyatları ucuzlayacak dediler. Bu şirketler kâr edecek yarar da ülkemize dönecek dediler. Ne dedilerse tam aykırısı oldu. Artırımlar yapılıyor. Yurttaşın ödediği fatura artıyor. Şu anda Türkiye’deki elektrik üretimi muhtaçlığın iki katı. Zira plansızlık var. Ülkede plansız bir güç var. Kontrolün ise d’si yok. Pak güce ve kendi kendine yeten güce ulaşmak bir ütopya değil. Güç kooperatifçiliği projemiz var. 10 tane kooperatif kurduk. Halk kendi gücünü üretsin güneş panellerini kursun, 4 yıl içinde de yatırımınız geri dönüyor. Sonra hükümet kooperatfiçilği yönetmelikten çıkardı.

- Şu anda güç üretimi için kooperatif kurulamıyor mu?

Bu bizim projemizdi. Halk elektrikte kelam sahibi olacak diye ödleri patlıyor. Dağıtım şirketleri de bunu istemiyor. Zira halkı ballı müşteri olarak görüyorlar. Kooperatifçiliğin dünyada da örnekleri var. Ben bunu yaymak için gerekirse o kooperatifçilik yapmak isteyenleri bakanlığın önüne götüreceğim. Belediyelerimiz öncülüğünde kooperatifler kurduk. Hem pak güç üretecekler hem de ucuz.

EL ELE PAK GELECEĞE

- Güç Siyasetleri Ünitesi olarak ne cins çalışmalar yürütüyorsunuz?



 Yurtdışında MIT ve Cambridge üniversiteleriyle çalışmalar yapıyoruz. Dünyanın trendlerini takip ediyoruz. Dünyada bir ülke iktisat siyasetlerinde ne kadar bağımsız olursa o kadar süratli büyüyor. Türkiye’de halkı güçten kopardılar. Zira orada büyük bir rant var. Akademisyenler ve gönüllülerden oluşan yaklaşık 60 kişilik ünite, dal temsilcileriyle işbirliği halinde, dünyadaki uygulamaları da inceleyerek, mahallî idarelerde kullanılmak üzere projeler geliştiriyoruz. Her belediyeye özel olarak hazırlanan projeleri birer birer uygulanmaya da başladık. CHP’ye bağlı belediyeler ve tekrar 11 büyükşehir belediyesiyle kapsamlı çalışmalar yapıyoruz.

CHP’li belediyelerle el ele pak bir geleceğe diyoruz. Biz de başka partilerin kapısını çalıyoruz onlar da geliyorlar. Güç siyasetleri bir siyaset aracı olmamalı, bu büsbütün ulusal bir husustur.

- Hayata geçirdiğiniz somut projeler var mı?

Var natürel. Atık hareket birliğini kurduk. Atık çöpten sudan atıklardan güç üretiyoruz. Malkara’da tesis kurduk üretime başladık. Malkara’da şu anda gübre üretiyoruz. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile çok sıkı çalışma içerisindeyiz. Burada da yakında atıktan bir güç üreten tesis kurmak istiyoruz. Adana’da ek bir tesis kurma çalışmaları yürtüyoruz.

Güç verimliliği bizim için çok değerli. Bana nazaran en büyük yerli güç kaynağı güç verimliliğidir. Milletlerarası bir şirketle anlaşmak üzereyiz. Belediyerelirimzle bir ortaya gelecek. Oradaki güç verimliliği ile ilgili çalışmalar yapıyoruz. 



Buna da “Verimli Kentler Projesi” dedik. Bununla elektrik faturalarını yüzde 20 ile yüzde 50 ortasında indirebiliyoruz. Mesela belediye girdiğinizde sensörlerle lambalar yanıp sönüyor. Bilgisiyarlar da sersörlerle devreye giriyor. Akıllı sistemler devreye giriyor. Çöp tenekeleri dolmadan çöp kamyonu gitmiyor. 1001 Çatı Projemiz de var. 1’i CHP Genel Merkezi olmak üzere 252 belediyemize 1000 güneş paneli kuracağız. Kuracağımız paneller o binanın elektriğini üretecek. Bu çalışmayı da toplumda farkındalık yaratmak için yürüyüş yolları üzerine, halkın rahatlıkla görebileceği noktalarda yapacağız. Hem pak, hem de yerli ve ulusal gücümüzü halkla buluşturuyoruz. Halkımızı güneşle tanıştırmak istiyoruz. Şu anda 350 tane mutabakat yaptık. Yıl bitmeden 1001 çatıya ulaşacağız. Türkiye’nin en büyük kaynağı güç verimliliğidir. Yeni bir vizyon yaratıyoruz. 

SORULAR CEVAPSIZ

İktidar vatandaş ismine sorduğumuz sorulara yanıt vermiyor. Mesela “döviz yükseldiğinde artırım yapmak fırsatçılık mıdır” diye sordum karşılık gelmedi. Zira orada sorduğumuz sorulara verecek karşılıkları yok. Vatandaşın da artık biraz sesini çıkarması gerekiyor. Beşerler kendi cebine, hayatına etrafına baksın. File dolmuyor konut ısınmıyor. Milletin içine inmeyen problemlerini da bilmez. Minimum fiyatla konutu ısıtmak fileyi doldurmak kolay mı hükümet yetkilileri kendisi denesin. 

Şehriban Kıraç/Cumhuriyet