Akciğer Kanseri Sebep ve Nedenleri

Akciğer Kanseri Sebep ve Nedenleri


Akciğer vucudumuzun oksijen gereksinimini sağlayan organımızdır Her organ gibi akciğerimiz de bircok hucreden oluşur Bu hucreler akciğerin normal olarak gorevini yapabilmesi icin ihtiyac doğrultusunda bolunerek coğalırlar Akciğer kanseri, yapısal olarak normal akciğer dokusundan olan hucrelerin ihtiyac ve kontrol dışı coğalarak akciğer icinde bir kitle (tumor) oluşturmasıdır Burada oluşan kitle oncelikle bulunduğu ortamda buyur, daha ileriki aşamalarda ise cevre dokulara veya dolaşım yoluyla uzak oranlara yayılarak (karaciğer, kemik,beyin vb gibi) hasara yol acarlar Bu yayılmaya metastaz adı verilir Akciğer kanserleri mikroskop altında izlenen hucrelerin goruntusune gore iki ana guruba ayrılır 1 Kucuk hucreli (yulaf hucreli) akciğer kanseri 2 Kucuk hucrelidışı akciğer kanseri Bunlar mikroskop altında izlenen kanserli hucrenin goruntusune gore ayrılır

KUCUK HUCRELİDIŞI AKCİĞER KANSERİ:

Tum akciğer kanserlerinin %75'ini oluşturur Yassı epitel hucreli, buyuk hucreli ve adeno kanser olarak uc gruptan oluşur

KUCUK HUCRELİ AKCİĞER KANSERİ:

Daha nadir gorulen bu tur, oldukca hızlı seyirlidir ve tanı konduğu zaman coğunlukla vucudun başka bolumlerine yayılmış olarak karşımıza cıkar

Risk Faktorleri Nelerdir?

Sigara, puro, pipo (tutun) icimi: Akciğer kanserinin bugun ispatlanmış olan en onemli risk faktorudur Sosyoekonomik duzeyi gelişmiş ulkelerde sigara iciminin başarılı olarak onlenmesi sayesinde, bu ulkelerde akciğer kanseri sıklığı oldukca azalmıştır Sigarayı bıraktıktan 5 yıl sonra risk azalmakta, ancak tamamen bitmemektedir Sigarayı icmeyen ancak cevresinde icilen kişiler de aynı şekilde bu riski taşırlarBu nedenle akciğer kanserini onlemenin en iyi yolu sigaraya hic başlamamaktır!

Asbest: Madenlerde, gemi yapımında, yalıtım malzemesi yapımında kullanılır Solunum yollarında uzun sureli tahriş oluşturur
Radon: Evlerde, toprakta doğal olarak bulunan,kokusuz radyoaktif bir gazdır
Verem hastalığı (tuberkuloz): Bu hastalığın yerleştiği akciğer alanında sonradan akciğer kanseri gelişebilir
Daha onceden akciğer kanseri gecirmiş olmak: Bir kere akciğer kanseri nedeniyle ameliyat olmuş, veya ışın tedavisi uygulanmış olanlarda ikinci bir kanser gelişme riski vardır Sigara icmek bu riski ayrıca arttırır

Erken Tanı Mumkun mudur?

Akciğer kanserinin ileri evrelere gelmeden erken teşhis edilmesi icin şimdiye kadar duz akciğer filmleri (rontgenogram), balgamda tumor hucrelerinin aranması (sitoloji) ve yuksek riskli insanlarda bronkoskopi denilen ucu ışıklı bir boruyla solunum yollarının incelenmesi gibi yontemlerin kullanıldığı bircok calışma yapılmıştır Bunların hicbiriyle akciğer kanserine bağlı olumlerin azaltılamadığı gorulmuştur

Belirtileri Nelerdir?

Hastalık oldukca ileri aşamalara gelene kadar onemli şikayete yol acmayabilir Bu sinsi karakter, akciğer kanserini bu kadar tehlikeli yapan en onemli faktordur Eğer sigara kullanan ve buna bağlı kronik bronşiti olan biriyseniz, mevsimsel oksuruk ve balgam şikayetlerinin sureklilik kazanması, balgamda kan gorulmesi, giderek artan nefes darlığı, ozellikle sırtta kurek kemiklerinin arasına veya omuzlara yayılan batıcı nitelikte goğus ağrısı kanser icin şuphe uyandırması gereken şikayetlerdir Ancak hastalığın ilk aşamalarında ,coğunlukla bunların hicbiri olmadan, iştahsızlık, halsizlik, kilo kaybı ve terleme gibi şikayetler gorulmektedirHicbir bulgu vermeyen hasta grubu da az değildir

Tanı Nasıl Konur?

Duz akciğer rontgenleri ile akciğerde kitle gorulen hastalara,oncelikle bilgisayarlı tomografi cekilirElde edilen uc boyutlu goruntu ile kitleye nasıl ulaşılabileceğine karar verilirHastadan ya tomografi rehberliğinde ya da bronkoskopi dediğimiz ince bukulebilir bir tuple akciğerine ulaşılarak iğneyle parca alınırBu işleme biyopsi adı verilir Kanser tanısı bu biyopsi orneğinin patoloji kliniğinde incelenmesi sonucunda kesinleşir Doktorunuz şikayetlerinize gore ayrıca karın veya beyine yonelik bilgisayarlı tomografi veya magnetik rezonans gorunuleme ve kemik taraması (tum vucut kemik sintigrafisi) gibi tetkikler isteyebilir

Hastalık Aşamaları Nelerdir (Evreleme)?

Kanser tanısı konduktan sonra hekiminiz oncelikle hastalığın yaygınlığını veya bir başka deyişle hangi aşamada olduğunu (evre) saptayacaktır Hastalık;
sadece akciğerin kucuk bir bolumundeyse evre I,
en yakın lenf bezelerine atlamışsa evre II,
akciğer icinde akciğeri saran zara veya iki akciğer arasındaki mediasten denen boşluğa veya buradaki bezelere yayılmışsa evre III,
karaciğer, kemik, bobrek ustu bezi gibi uzak organlara yayılmışsa evre IV,
olarak adlandırılırDoğru evreyi saptamak icin hekiminizin akciğer rontgeni, toraks ve batın bilgisayarlı tomografi veya magnetik rezonans goruntulemesi, kemik taraması veya beyin bilgisayarlı tomografisi istemesi gerekebilrHastalığın amaliyat icin uygun evrede olup olamdığını anlamak icin mediastinoskopi denilen, boyundan yapılan bir kesiyle mediasten boşluğuna ışıklı boruyla bakılması ve bu işlem sırasında lenf bezelerinden ornek alınmasını iceren bir tetkik ayrıca yapılabilirEğer akciğer zarının iki yaprağının arasında sıvı birikmişse, hekiminiz kaburgaların arasından bir iğneyle girerek bu sudan patolojik inceleme icin ornek alacaktır Bu işleme ise torasentez adı verilir

Nasıl Tedavi Edilir?

Kucuk hucreli dışı akciğer kanseri tedavisi:
Hastalığın erken evrelerinde (evre I ve II, bazı evre III hastalar) ameliyatla tumorlu doku, etraftan bir miktar sağlam doku cıkarılarak, bazen tum bir akciğer lobu alınarak temizlenebilir Genel olarak ameliyatla tamamen cıkarıldığı ve cevrede hic hastalık kalmadığı durumlarda başka tedaviye gerek yoktur Ameliyat sonrası hekiminiz sizi duzenli aralıklarla kontrole cağıracaktır Nadiren ameliyat sonrasında bazı hastalara ışın tedavisi (radyoterapi) tavsiye edilebilir

Ameliyatla cıkarılması mumkun olmayan evre III akciğer kanserinin esas tedavisi ışın tedavisi (radyoterapi) ve ilac tedavisi (kemoterapi) ve radyoterapidirBu hastalarda iki yontem sırayla uygulanır

Evre IV akciğer kanserinde kemoterapi yaşam surenizi 36 ay kadar uzatacak ve hastalığa ait şikayetlerin azalmasını sağlayacaktır Ancak, bu evrede kesin tedavi kararı siz ve aileniz ile goruşuldukten sonra verilmelidir Yaşamı cok uzatması beklenmeyen bir tedavi seceneğinin yan etkileri nedeniyle hayat kalitenizi bozma olasılığı varsa hekiminizle bu konuyu tartışmanız uygun olacaktır Evre IV hastalıkta, ışın tedavisi kansere bağlı ağrı, kanama veya kemiğe ,beyine yayılma soz konusu ise uygulanır

Kucuk hucreli akciğer kanseri tedavisi:

Bu kanser turunun tedavisine hastalığın sınırlı veya yaygın oluşuna gore karar verilir Sınırlı hastalıkta kemoterapi ve radyoterapi ardışık veya eşzamanlı olarak uygulanır Hastalığın beyine yayılma olasılığı yuksek olduğundan ayrıca beyine koruyucu amaclı radyoterapi yapılır Nadiren cok kucuk caplı tumorlerde cerrahi uygulanabilir

Yaygın hastalığın tedavisi ise kemoterapidir Kemoterapiye cok duyarlı bir tumor olmasına rağmen tekrarlama riski cok yuksektir Kemoterapi sonrası tekrarlamalarda hastanın şikayetlerine veya hastalığın yayılım bolgelerine gore radyoterapi uygulanabilir

Kaynak: Tıbbi Onkoloji Derneği