Alerjik Goz Hastalıkları
Allerji toplumda sık gorulen bir hastalıktır ve insanların yaklaşık %15'inde allerjinin bir veya birkac ceşidi gorulur Cevreyle direkt teması nedeniyle goz allerjik hastalıklara daha sık meyil gosteren bir organımızdır Goz allerjileri gozde yanma, batma, kaşıntı, capaklanma, kızarıklık, sulanma, ışığa karşı hassasiyet ve gorme bozukluğu meydana getirebilir İleri allerji formlarında gozun beyaz kısmında yapışıklıklar dahi olabilir Meydana gelen rahatsızlık insanların performansını etkilediği gibi enfeksiyonlara yatkınlığı artırır, kontakt lens kullanımını zorlaştırır ve daimi bir huzursuzluk kaynağı oluşturur Goz allerjileri gozun yuzey dokularını ilgilendirir Bunlar goz kapağı cildi, goz kapaklarının ve gozun beyaz yuzeyini orten ince konjunktiva isimli zar ve kornea dediğimiz saydam tabakadır
Beş değişik goz allerjisi tanımlanmıştır:
¨ Mevsimsel ve mevsimsel olmayan allerjik konjunktivit,
¨ Bahar keratokonjunktiviti,
¨ Atopik keratokonjunktivit,
¨ Dev papiller konjunktivit,
¨ Temas goz allerjisi
Mevsimsel allerjik konjunktivit
Mevsimsel allerjik konjunktivit (saman nezlesi) goz allerjilerinin yaklaşık olarak yarısını teşkil eder Heriki gozde kaşıntı, sulanma ve yanma ile başlar Bu şikayetlere genellikle burundaki allerji eklenir Goz kapaklarında şişlik, gozun beyaz tabakasında kabarıklıklar, su toplaması ve kızarıklık gorulur Mevsimsel allerjiye neden olan etkenler genellikle polenler iken mevsimsel olmayan allerjiye neden olan etkenler yıl boyu karşılaşabildiğimiz ev tozu zerreleri ve hayvan atıklarıdır
Bahar keratokonjunktiviti
Bahar keratokonjunktiviti nadir gorulur, daha cok dunyanın sıcak ve kuru iklime sahip bolumlerinde rastlanır İlkbaharda başlar ve yazın sonuna kadar devam eder Cocuklarda ve genclerde, ayrıca erkeklerde daha sıktır Bu hastaların %75'inde astım, atopik ekzema ve allerjik rinit gibi ek hastalıklara rastlanır Sebep olan allerjen maddenin kesin olarak bilinmemesine rağmen polenlerin ortaya cıkarıyor olabileceği sanılmaktadır Hastaların ilk şikayeti yoğun kaşıntıdır Sonra ışığa karşı hassasiyet artışı, yanma, yabancı cisim hissi ve bulanık gorme meydana gelir Gozde kızarıklık, goz kapağında duşukluk, gozde beyaz capak artışı ve gozlerin kısılması izlenebilir Tipik bulgusu ust kapağı orten zarda kaldırım taşı gibi kabarıklıkların oluşmasıdır Bu kabarıklıklara gozun renkli kısmının hemen kenarında da rastlanabilir İleri formlarında korneada ulser oluşabilir Genellikle 510 yıl kadar surer
Atopik keratokonjunktivit
Atopik keratokonjunktivit korluk riski taşıyan bir allerji ceşididir Daha cok erişkinlerde gorulur ve astım, nezle, atopik dermatit ve yiyecek allerjisi gibi durumlara eşlik edebilir Hastanın yakınlarında da bu hastalıklara rastlanabilir Bu allerji yıllarca surebilir Başlangıcı bahar konjunktiviti gibi olmakla beraber oluşturduğu yara dokusu kapak ic kısımlarında yapışıklıklar yapabilir, kapak yapısını bozabilir, kapakların ice veya dışa donmesine ve kirpiklerin goze batmasına neden olabilir Korneada meydana gelen tutulum damar oluşumu tarzında olur ve ileride gerekebilecek olan bir keratoplastinin (olu gozunden hasta gozune kornea nakli) başarısını azaltabilir Ayrıca bu hastalarda herpes simpleks, keratokonus, retina dekolmanı ve kapak iltihabı şansı fazladır
Dev papiller konjunktivit
Dev papiller konjunktivit gecmişte kontakt lenslere, kontakt lens solusyonlarına, bu solusyonlardaki koruyucu maddelere ve goz damlalarına bağlı bir allerji veya uyumsuzluk olarak gorulurdu Gunumuzde daha az gorulmektedir Bazen goz protezleri, kullanılan dikişler ve kontakt lens uzerinde biriken allerjen maddeler de bu tip allerjiyi meydana getirebilir Hastaların gozunde yoğun kaşıntı ve kontakt lens kullanımına uyumsuzlukla başlar Goz kapaklarının altında papilla denilen buyuk kabarıklıklar gorulur Korneada kesafet ve gorme bulanıklığı meydana getirebilir
Temas goz allerjisi
Temas goz allerjisi ilaclara, ilacların icindeki koruyucu maddelere veya makyaj urunlerine karşı gelişebilir İleri donemlerinde goz yaşı kanalında tıkanıklık, konjunktivada skarlaşma ve korneada damarlanma meydana getirebilir
Tanı
Allerjik goz hastalıklarının tanısı hastadan alınacak hikaye uzerine inşa edilecek muayene ve laboratuvar incelemeleri ile konur Kırmızı goz oluşturan pekcok durum goz allerjisini taklit edebilir ve doğru tanı icin iyi bir goz muayenesi gerekir Muayenede goz kapakları, goz yuzeyini orten konjunktiva isimli zar, bezlerin acıldığı bolumler, kirpikler ve kornea dikkatle incelenir Bazen goz kapaklarının ters cevrilerek arka yuzeyinin incelenmesi gerekebilir Bazı mikrobik hastalıklar, sebebi bilinmeyen iltihabi durumlar, goz kapağı iltihapları, bazı cilt hastalıklarının goz bulguları, kuru goz hastalığı, gozun bağ ve damar tabakasının iltihabi hastalıkları, bocek ısırıkları, kirpik diplerine yerleşen bitler goz allerjisini taklit eden bir tablo meydana getirebilir Tanısal test olarak allerjen maddenin bulunması, goz yaşında ve kanda bazı maddelere bakılması yardımcı olsa da en fazla bilgi muayeneden elde edilir
Tedavi
Allerjinin tedavisinde en onemli yapılması gereken şey allerjen madde tespit edilebiliyorsa mumkun olduğu surece ondan kacınmaktır Gozdeki şikayetlerin rahatlatılması acısından soğuk uygulama ve suni goz yaşı ilacları faydalı olabilir Coğunlukla da antihistaminik ilaclara, damarları buzen ilaclara, allerjik şikayetleri ortaya cıkaran hucreleri dengeleyici ilaclara, iltihap giderici ilaclara ve kortizonlu ilaclara ihtiyac duyulur
Allerji toplumda sık gorulen bir hastalıktır ve insanların yaklaşık %15'inde allerjinin bir veya birkac ceşidi gorulur Cevreyle direkt teması nedeniyle goz allerjik hastalıklara daha sık meyil gosteren bir organımızdır Goz allerjileri gozde yanma, batma, kaşıntı, capaklanma, kızarıklık, sulanma, ışığa karşı hassasiyet ve gorme bozukluğu meydana getirebilir İleri allerji formlarında gozun beyaz kısmında yapışıklıklar dahi olabilir Meydana gelen rahatsızlık insanların performansını etkilediği gibi enfeksiyonlara yatkınlığı artırır, kontakt lens kullanımını zorlaştırır ve daimi bir huzursuzluk kaynağı oluşturur Goz allerjileri gozun yuzey dokularını ilgilendirir Bunlar goz kapağı cildi, goz kapaklarının ve gozun beyaz yuzeyini orten ince konjunktiva isimli zar ve kornea dediğimiz saydam tabakadır
Beş değişik goz allerjisi tanımlanmıştır:
¨ Mevsimsel ve mevsimsel olmayan allerjik konjunktivit,
¨ Bahar keratokonjunktiviti,
¨ Atopik keratokonjunktivit,
¨ Dev papiller konjunktivit,
¨ Temas goz allerjisi
Mevsimsel allerjik konjunktivit
Mevsimsel allerjik konjunktivit (saman nezlesi) goz allerjilerinin yaklaşık olarak yarısını teşkil eder Heriki gozde kaşıntı, sulanma ve yanma ile başlar Bu şikayetlere genellikle burundaki allerji eklenir Goz kapaklarında şişlik, gozun beyaz tabakasında kabarıklıklar, su toplaması ve kızarıklık gorulur Mevsimsel allerjiye neden olan etkenler genellikle polenler iken mevsimsel olmayan allerjiye neden olan etkenler yıl boyu karşılaşabildiğimiz ev tozu zerreleri ve hayvan atıklarıdır
Bahar keratokonjunktiviti
Bahar keratokonjunktiviti nadir gorulur, daha cok dunyanın sıcak ve kuru iklime sahip bolumlerinde rastlanır İlkbaharda başlar ve yazın sonuna kadar devam eder Cocuklarda ve genclerde, ayrıca erkeklerde daha sıktır Bu hastaların %75'inde astım, atopik ekzema ve allerjik rinit gibi ek hastalıklara rastlanır Sebep olan allerjen maddenin kesin olarak bilinmemesine rağmen polenlerin ortaya cıkarıyor olabileceği sanılmaktadır Hastaların ilk şikayeti yoğun kaşıntıdır Sonra ışığa karşı hassasiyet artışı, yanma, yabancı cisim hissi ve bulanık gorme meydana gelir Gozde kızarıklık, goz kapağında duşukluk, gozde beyaz capak artışı ve gozlerin kısılması izlenebilir Tipik bulgusu ust kapağı orten zarda kaldırım taşı gibi kabarıklıkların oluşmasıdır Bu kabarıklıklara gozun renkli kısmının hemen kenarında da rastlanabilir İleri formlarında korneada ulser oluşabilir Genellikle 510 yıl kadar surer
Atopik keratokonjunktivit
Atopik keratokonjunktivit korluk riski taşıyan bir allerji ceşididir Daha cok erişkinlerde gorulur ve astım, nezle, atopik dermatit ve yiyecek allerjisi gibi durumlara eşlik edebilir Hastanın yakınlarında da bu hastalıklara rastlanabilir Bu allerji yıllarca surebilir Başlangıcı bahar konjunktiviti gibi olmakla beraber oluşturduğu yara dokusu kapak ic kısımlarında yapışıklıklar yapabilir, kapak yapısını bozabilir, kapakların ice veya dışa donmesine ve kirpiklerin goze batmasına neden olabilir Korneada meydana gelen tutulum damar oluşumu tarzında olur ve ileride gerekebilecek olan bir keratoplastinin (olu gozunden hasta gozune kornea nakli) başarısını azaltabilir Ayrıca bu hastalarda herpes simpleks, keratokonus, retina dekolmanı ve kapak iltihabı şansı fazladır
Dev papiller konjunktivit
Dev papiller konjunktivit gecmişte kontakt lenslere, kontakt lens solusyonlarına, bu solusyonlardaki koruyucu maddelere ve goz damlalarına bağlı bir allerji veya uyumsuzluk olarak gorulurdu Gunumuzde daha az gorulmektedir Bazen goz protezleri, kullanılan dikişler ve kontakt lens uzerinde biriken allerjen maddeler de bu tip allerjiyi meydana getirebilir Hastaların gozunde yoğun kaşıntı ve kontakt lens kullanımına uyumsuzlukla başlar Goz kapaklarının altında papilla denilen buyuk kabarıklıklar gorulur Korneada kesafet ve gorme bulanıklığı meydana getirebilir
Temas goz allerjisi
Temas goz allerjisi ilaclara, ilacların icindeki koruyucu maddelere veya makyaj urunlerine karşı gelişebilir İleri donemlerinde goz yaşı kanalında tıkanıklık, konjunktivada skarlaşma ve korneada damarlanma meydana getirebilir
Tanı
Allerjik goz hastalıklarının tanısı hastadan alınacak hikaye uzerine inşa edilecek muayene ve laboratuvar incelemeleri ile konur Kırmızı goz oluşturan pekcok durum goz allerjisini taklit edebilir ve doğru tanı icin iyi bir goz muayenesi gerekir Muayenede goz kapakları, goz yuzeyini orten konjunktiva isimli zar, bezlerin acıldığı bolumler, kirpikler ve kornea dikkatle incelenir Bazen goz kapaklarının ters cevrilerek arka yuzeyinin incelenmesi gerekebilir Bazı mikrobik hastalıklar, sebebi bilinmeyen iltihabi durumlar, goz kapağı iltihapları, bazı cilt hastalıklarının goz bulguları, kuru goz hastalığı, gozun bağ ve damar tabakasının iltihabi hastalıkları, bocek ısırıkları, kirpik diplerine yerleşen bitler goz allerjisini taklit eden bir tablo meydana getirebilir Tanısal test olarak allerjen maddenin bulunması, goz yaşında ve kanda bazı maddelere bakılması yardımcı olsa da en fazla bilgi muayeneden elde edilir
Tedavi
Allerjinin tedavisinde en onemli yapılması gereken şey allerjen madde tespit edilebiliyorsa mumkun olduğu surece ondan kacınmaktır Gozdeki şikayetlerin rahatlatılması acısından soğuk uygulama ve suni goz yaşı ilacları faydalı olabilir Coğunlukla da antihistaminik ilaclara, damarları buzen ilaclara, allerjik şikayetleri ortaya cıkaran hucreleri dengeleyici ilaclara, iltihap giderici ilaclara ve kortizonlu ilaclara ihtiyac duyulur