Alkol Bağımlılığı İle İlgili Bilgiler

Alkol Bağımlılığı İle İlgili Data


Içki Bağımlılığı Hakkında Bilgiler

Bağımlılık, hayat boyu bir çare gerektiren ve ancak zorunlu tedavi ile denetim altına alınan bir hastalıktır (şeker hastalığı gibi) Yani tiryakilik yaşam boyu sürer Tedavi, bağımlısı olunan maddenin yaşam boyunca her tarafta kullanılmaması ile gerçekleşir

Bağımlılık iki başlıca bölüme ayrılır: Kimyasal olan ve kimyasal olmayan Kimyasal olan bağımlılık ise içerisinde yasal olan ve olmayan şeklinde ikiye ayrılır

Içki'e Biyolojik Aşinalık, Alkol Bağımlılığı İle İlgili Bilgiler

Alkolizmin rahatsızlık modelinin ortaya konması, kalıtımsal geçişin farkedilmesiyle olmuştur Kalıtımsal geçiş, aileden alman genetik özellikler sebebiyle alkolizme yatkın oluşu vurgular Aileden alınan kalıtımsal özelliklerle belirlenen biyoloji ile ilgili yapı bazı insanlarda alkolizmin gelişebilmesi için yerinde bir zemin oluşturur

Rahatsızlık modeli ortaya konmadan önce, biyoloji ile ilgili yatkınlık alkolizmin, kalıtımsal geçişi daha iyi saptanmış başka hastalıklara tabi olarak ortaya çıkışıyla açıklanmaktaydı Örneğin iki uçlu mizaç bozukluğu, kalıtımsal geçişi olduğu iyi bilinen bir hastalıktır, sıklıkla da alkolizmle birlikte bulunabilir Dolayısıyla alkolizmin kalıtımsal geçişi olmadığı fakat iki uçlu huy bozulduğuyla birlikte görülen alkolizm vakalarının böyle bir intiba yarattığı ileri sürülebilir daha sonra yapılan çalışmalarda bu nokta da dikkate alınarak, anne ya da babasından birisi alkolik olan çocukların, diğer tüm psikiyatrik bozukluklardan bağımsız olarak alkolizme yakalanma risklerinin toplumdaki ortalama riske tarafından 34 defa pozitif olduğu gösterilmiştir Aile çalışmaları, genetik geçişi ortaya kurmak açısından tatmin edici değildir Alkolik ailenin çocuğu yetiştirdiği de göz önüne alınırsa alkolizmin, yetiştirilmeye bağlı faktörlerle de çocuğa aktarılmış olması mümkündür

İkiz çalışmaları kalıtımsal geçişin önemini ortaya koymak açısından daha elverişlidir İkiz çalışmaları, tek yumurta ikizlerinde iki kardeşte birden alkolizm görülme şıklığıyla, çift yumurta ikizlerinde bu sıklığın karşılaştırılmasıyla yapılır Tek yumurta ikizlerinde birlikte alkolizm görülme sıklığı, çift yumurta ikizlerine kadar fazladır Bu belirti genetik malzemenin önemini ortaya koyar Tek yumurta ikizlerinde kalıtımsal inşa tamamiyle aynıdır Çift yumurta ikizlerinin genetik yapısı ise herhangi iki kardeş değin birbirine benzer Genetik yapının benzerliği arttıkça alkolizmin birlikte görülme sıklığı da artmaktadır

Kalıtımsal geçişi ortaya koyan üçüncü gurup araştırma evlat edinilmiş çocuklarla yapılan çalışmalardır Bu çalışmaların genellikle ortaya koyduğu: Biyolojik ailesi alkolik olan çocukların ilk altı ay içinde ailesinden ayrılıp başka ailelerin yanında verilenlerinde alkolizm sıklığı, tekrar aynı durumda evlat edinilmiş lakin biyolojik ailesi alkolik olmayan çocuklara göre daha yüksek olduğudur Her iki durumda da evlat edinen ailede anne veya baba alkolik değildir Biyoloji Ile Ilgili anne babasından biri alkolik olan, fakat evlat edinen ailesinde alkolik olmayan çocukların alkolizme yakalanma riski, biyoloji ile ilgili ailesinde alkolik olmayan ama evlat edinen ailede anne veya babanın alkolizm geliştirdiği durumlara göre de daha fazladır Evlat edinilmiş çocuklarla yapılan çalışmalar da kalıtımsal geçişin önemini ortaya koyduğu gibi, bunun yetiştirilmeyle ilgili etkenlere tarafından daha belirleyici olduğunu da vurgulamıştır

Sözü edilen araştırmalar genetik geçişle belirlenen biyoloji ile ilgili bir yatkınlığın varlığını ortaya koymakla birlikte bu yatkınlığı açıklayabilecek eşsiz biyolojik bulgular bu denli açıklıkla saptanamamaktadır, bu yönde sürdürülen incelemeler alkolizme yatkınlığı hazırladığı düşünülen bazı özellikleri ortaya koymuştur

Alkol etkisine dayanıklı almak, alkolizm gelişmesi riskini arttıran bir özelliktir Alkolün ayyaş edici etkisi beyin hücrelerinin alkolden ne değin etkilendiğiyle ilgilidir Aynı dozlarda alkol, bireylere kadar farklı düzeyde sarhoşluğa yolaçar Anne veya babalarında alkolizm saptanan bireylerle yapılan çalışmalarda bunların içki etkisine daha dayanıklı oldukları görülmüştür

Bir diğer biyoloji ile ilgili özellik, beynin elektriksel işlevinin bir göstergesi olan P 300 dalgasında saptanan değişikliklerdir P 300 dalgası, bir uyaran verildikten (başlıca ışık çakması) 300 milisaniye sonradan saptanan elektriksel bir dalgadır Çoğunlukla uyaranın tanınmasını simgelediği varsayılır

Özel testlerle saptanabilen bilişsel yeteneklerdeki bazı farklılıkların da alkolizm için belirleyici olabileceği düşünülmüştür Alkoliklerde saptanabilen değişiklikler bilhassa beyinin ön bölgesi olarak adlandırılabilecek frontal lobun işlevleriyle ilgili değişikliklerdir Bu bulgular beyin görüntüleme yöntemleri olan bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans teknikleriyle saptanan değişikliklerle de uyumludur

Alkolün vücuttaki yıkımının son aşamasını gerçekleştiren enzim olan aldehit dehidrogenaz aktivitesi bireyler arasında farklılık gösterir

Beyindeki iletiden sorumluluk sahibi olan kimyasal maddelerin parçalanmasıyla ilgili olan mono amin oksidaz (MAO) adlı enzim pekçok psikiyatrik rahatsızlığın oluşumunun açıklanmasında kayda değer bir role sahiptir Alkoliklerde de MAO aktivitesinin düşük olduğu saptama edilmiştir Içki kesildikten sonraki dönemlerde de normale dönmediği ileri sürülür

Bu bulgular aile çalışmalarıyla varolduğu ortaya konan biyolojik yatkınlığı nelerin ortaya çıkardığım araştırmaya yönelik çalışmalardır Pekçoğu alkoliklerle birlikte alkoliklerin çocuklarında da tekrarlanmıştır Az Önce emin ifade edilebilecek düzeyde olmamalarına karşın yatkınlığın dayandığı birtakım biyoloji ile ilgili özelliklerin habercisi durumundadırlar

diğer taraftan alkolizmin kendi başına bir rahatsızlık olduğu fikrini desteklerken, alkolizm hakkındaki etik değerlerinden kökünü bölge önyargıların ortadan kalkması için önayak olmaktadırlar

Saptanabilen biyolojik özelliklerin farklılığı bunların tek bir biyolojik süreç içinde açıklanmasını güçleştirmektedir Örneğin P 300 dalgası merkezi sinir sisteminin çalışmasıyla ilgiyken ALDH enzimi karaciğerde etkinliğini göstermektedir Bu koşul, alkolizme yatkınlığın fazla faktör göre ortaya konan bir genel sonuç olduğunu düşündürür

Kalıtımsal geçişin ve biyolojik yapının da yatkınlığı tamamıyla belirlemediği ortadadır (öteki türlü tek yumurta ikizlerinde birlikte alkolizme yakalanma oranı % 100 olmalıydı fakat % 5560 arasındadır) Çevresel etkenlerin de biyolojik etkenlere katılarak alkolizme yatkınlığın belirlenmesinde etkin olduğu açıktır *