Allah'ın 1001 İsmi Var olduğu Doğru mu?
Bir ayet-i kerimede,
" En güzel isimler Allah'ındır. Allah'a bu isimlerle dua ediniz." (Araf, 7/180)
buyurulur. Bu ayet, Cenab-ı Hakk'ın birçok isimlerinin bulunduğuna işaret etmektedir. Her birisi güzel ve ulvi manalar ihtiva eden bu yüce isimlere "güzel isimler" manasında "Esma-i Hüsna" denilmektedir. Bu İlahi isimlerden bazıları şunlardır: "Vahid, Evvel, Ahir, Zahir, Bari, Musavvir, Rahman, Rahim, Hayy, Kayyum, Halım, Kerim, Tevvab, Rezzak, Muhyi, Mümit."
Cenab-ı Hakk'ın isimlerinin tamamı kesin olarak bilinmemektedir. Bazı alimler Esma-i Hüsnanın bin kadar olduğunu beyan ederler. (bk. İbn Kesir, Alusi, Araf, 7/180. ayetin tefsiri). Nitekim, Peygamberimiz (a.s.m.) Cevşenü'l Kebir isimli hususi duasında Rabbine bin bir isim ve sıfatla niyaz etmektedir.
Allah’ın dört bin isminin olduğunu söyleyen alimler olduğu gibi (bk. Alusi, a.g.e). Allah’ın beş bin kadar isminin olduğunu söyleyenler de vardır. (bk. İbn Kesir, Fatiha’nın tefsiri)
Bu isimlerin ise ekserisini sadece Cenab-ı Hak bilir. Bir kısmını melekler, diğer kısmını da meleklerle birlikte peygamberler bildiği gibi; mü'minler de Peygamberimiz (asm)'den öğrendikleri kadarıyla malumat sahibidirler.
ibni Mace ve Tirmizi gibi hadis kitaplarında Esma-i Hüsna hakkında rivayet edilen hadis-i şeriflerde Peygamberimiz (asm) bu isimleri bir bir zikretmekte ve faziletini bildirmektedir. Esma-i Hüsnanın sayıldığı hadis-i şerifin baş kısmının meali şöyledir:
"Şüphesiz, Allah'ın doksan dokuz, yüzden bir eksik ismi vardır. Muhakkak Allah tektir, tek olanı sever. Kim o doksan dokuz ismi sayarsa veya ezberlerse Cenab-ı Hak onu Cennetle mükafatlandırır." (bk. Buhari , Tavihd, 12; Müslim, Zikr, 5-6, Tirmizi, Daavat,82)
Ancak, bu müjdeye mazhar olmak için sadece isimleri sayıp ezberlemek kafi gelmez. Bu İlahi isimlerin içinde bulunan ve taşımış oldukları ulvi manaları düşünüp, kainat yüzündeki tecelli ve akislerini müşahede etmeyi de unutmamalıdır.
Mesela, Allah'ın Rezzak olduğunu bilip düşünerek rızık için endişeye kapılmamalı. Rızkı helalinden aramalı, kanaatkar olmalı. Cenab-ı Hakk'ın sadece insanın kendisini değil, en küçük mikroptan file kadar, parmak kadar balıklardan tonlarca ağırlıktaki balinalara kadar milyarlarca canlının ve bitkinin rızıklarını hiç şaşırmadan, ihmal etmeden, en güzel bir şekilde ihsan ettiğini düşünüp tefekkür etmek Rezzak ismini okumanın bir cihetidir.
Cenab-ı Hakk'ın isimleri tevkifidir, yani semavidir. Bu isimlerin büyük bir kısmı Kur'an-ı Kerim'de zikredildiği gibi, geriye kalanlarını Peygamberimiz (asm) bildirmektedir.
Melik ve Malik isimleri Cenab-ı Hakk'ın isimlerindendir. Fatiha suresinde geçen “Malik” kelimesi, sahip “Melik” kelimesi hükümdar anlamında olup Cenab-ı Hakk'ın her şeyin sahibi ve hükümdarı olduğunu ifade etmektedir.
Bir ayet-i kerimede,
" En güzel isimler Allah'ındır. Allah'a bu isimlerle dua ediniz." (Araf, 7/180)
buyurulur. Bu ayet, Cenab-ı Hakk'ın birçok isimlerinin bulunduğuna işaret etmektedir. Her birisi güzel ve ulvi manalar ihtiva eden bu yüce isimlere "güzel isimler" manasında "Esma-i Hüsna" denilmektedir. Bu İlahi isimlerden bazıları şunlardır: "Vahid, Evvel, Ahir, Zahir, Bari, Musavvir, Rahman, Rahim, Hayy, Kayyum, Halım, Kerim, Tevvab, Rezzak, Muhyi, Mümit."
Cenab-ı Hakk'ın isimlerinin tamamı kesin olarak bilinmemektedir. Bazı alimler Esma-i Hüsnanın bin kadar olduğunu beyan ederler. (bk. İbn Kesir, Alusi, Araf, 7/180. ayetin tefsiri). Nitekim, Peygamberimiz (a.s.m.) Cevşenü'l Kebir isimli hususi duasında Rabbine bin bir isim ve sıfatla niyaz etmektedir.
Allah’ın dört bin isminin olduğunu söyleyen alimler olduğu gibi (bk. Alusi, a.g.e). Allah’ın beş bin kadar isminin olduğunu söyleyenler de vardır. (bk. İbn Kesir, Fatiha’nın tefsiri)
Bu isimlerin ise ekserisini sadece Cenab-ı Hak bilir. Bir kısmını melekler, diğer kısmını da meleklerle birlikte peygamberler bildiği gibi; mü'minler de Peygamberimiz (asm)'den öğrendikleri kadarıyla malumat sahibidirler.
ibni Mace ve Tirmizi gibi hadis kitaplarında Esma-i Hüsna hakkında rivayet edilen hadis-i şeriflerde Peygamberimiz (asm) bu isimleri bir bir zikretmekte ve faziletini bildirmektedir. Esma-i Hüsnanın sayıldığı hadis-i şerifin baş kısmının meali şöyledir:
"Şüphesiz, Allah'ın doksan dokuz, yüzden bir eksik ismi vardır. Muhakkak Allah tektir, tek olanı sever. Kim o doksan dokuz ismi sayarsa veya ezberlerse Cenab-ı Hak onu Cennetle mükafatlandırır." (bk. Buhari , Tavihd, 12; Müslim, Zikr, 5-6, Tirmizi, Daavat,82)
Ancak, bu müjdeye mazhar olmak için sadece isimleri sayıp ezberlemek kafi gelmez. Bu İlahi isimlerin içinde bulunan ve taşımış oldukları ulvi manaları düşünüp, kainat yüzündeki tecelli ve akislerini müşahede etmeyi de unutmamalıdır.
Mesela, Allah'ın Rezzak olduğunu bilip düşünerek rızık için endişeye kapılmamalı. Rızkı helalinden aramalı, kanaatkar olmalı. Cenab-ı Hakk'ın sadece insanın kendisini değil, en küçük mikroptan file kadar, parmak kadar balıklardan tonlarca ağırlıktaki balinalara kadar milyarlarca canlının ve bitkinin rızıklarını hiç şaşırmadan, ihmal etmeden, en güzel bir şekilde ihsan ettiğini düşünüp tefekkür etmek Rezzak ismini okumanın bir cihetidir.
Cenab-ı Hakk'ın isimleri tevkifidir, yani semavidir. Bu isimlerin büyük bir kısmı Kur'an-ı Kerim'de zikredildiği gibi, geriye kalanlarını Peygamberimiz (asm) bildirmektedir.
Melik ve Malik isimleri Cenab-ı Hakk'ın isimlerindendir. Fatiha suresinde geçen “Malik” kelimesi, sahip “Melik” kelimesi hükümdar anlamında olup Cenab-ı Hakk'ın her şeyin sahibi ve hükümdarı olduğunu ifade etmektedir.