iltasyazilim
FD Üye
Allerji Aşısı Kimlere Yapılır?
Baharın gelmesiyle allerjik öksürük,burun akıntısı ve aksırık rahatsızlıkları en ince ayrıntısına kadar arttıPeki bu koşul fiilen allerjik mi? Aşı olmalımıyız?Bu aşı kimlere yapılır?
Her şeyden önce hastanın allerji şikayet ve bulgularının değerlendirilmesi gerekmektedir Saman nezlesinin yanı sıra akciğer hastalığı (allerjik astım) var mıdır? Allerjik astıma, KOAH (kronik obstraktif akciğer hastalığı) eşlik etmekte midir? Hastanın çevre faktörleri bütün olarak teftiş altına alınmış mıdır? Mesela hastanın kedi allerjisi varsa ve evde kedi hala yaşamaya devam ediyorsa, allerji aşısının iyileştirme gücü oldukça düşüktür Kediyi uzaklaştırıp aşıya başlanırsa, etkin netice alınabilir ya da hastada KOAH varsa veveya sigara içiyorsa, allerjik rinite bağlı basit bir bronkospazmla kıyaslandığında, aşıdan üstünlük görmesi olasılığı yaklaşık olarak hiç yoktur Şayet birazcık hapşırık ve burun kaşıntılarında azalma kaydedilir Lakin burun tıkanıklığı, öksürük, nefes darlığı kaybolmaz Hastanın solunum yolu şikayetleri yalnızca allerjik rinite mi bağlıdır? Bunu vermek için allerji Prik testleri yapılmalıdır (klinik olarak semptomlarla en dürüst paralelizmi tespit eden yöntemdir) Bunun yanı sıra hastada sinüzit, nazal sinüzal polip gibi hastalıklarında olup olmadığı incelenmelidir Hastanın sinüzit ve polipleri tedavi edilmeden allerji aşısından bir fayda görülme ihtimali fazla azdır
Bu durumlardan şüphelenilirse aşıya başlamadan önce bir Kulak Burun Boğaz Uzmanı ile konsültasyon yapılması veya da sinüsakciğer filmleri çekilmesi gerekebilir Aşılar kişinin allerjisi olduğu saptanan polen, toz akarı, hayvan epiteli vs allerjenlerinin allerji uzmanının hesapladığı formulasyona tarafından hazırlanır Bu aşı fazla düşük sulama ve dozlardan başlayarak, tedrici bir şekilde haftalık infeksiyonlarla daha yüksek dozlara çıkarılarak Devam dozuna erişilir İmmunoterapi (Allerji aşı tedavisi) total 4 ya da 5 yıl süren bir programdır Ağızdan damla ile alınan aşılar da vardır lakin hemen şimdi tam olarak çare olan özelliği düşüktür Hastada bütün bulgularıyla aşıya başlanması uygun görülse bile bazen sosyal nedenlerle aşı belirlemek olası olmayabilir Bunların en başında işmektepsık seyahatler dolayısıyla aşıları akıcı süre aralıkları ile yaptırmak mümkün olmayabilir Aşılanma aralarda olduğundan ve aşı tam olarak bağışıklık sistemi ile tanışamayacağından, aşılamada ilerleyememeğe yol açar
Bir ikinci ve en önemli neden de çok nadir olmakla birlikte daha en erken dönemler de bile şiddetli sistemde allerjik tepkime gelişmesi de (öksürük, ürtiker, nefes darlığı vs) olabilir Bu her iki durumda da allerji aşılaması durdurulur Konservatif tedaviler uygulanır Tüm bu yukarıda anlatılan negatif olasılıklara karşın rinitli hastaların çoğunda aşıdan epeyce başarılı sonuçlar elde edilir Allerjik rinitlerde %8090a varan belirti azalması ile klinik iyileşme gözlenmektedir ve iyilik hali 1520 yıl devam edebilmektedir
Amerikan Hastanesi Alerji ve Immünoloji Bölüm Başkanı Prof Dr Jale Göktan *
Baharın gelmesiyle allerjik öksürük,burun akıntısı ve aksırık rahatsızlıkları en ince ayrıntısına kadar arttıPeki bu koşul fiilen allerjik mi? Aşı olmalımıyız?Bu aşı kimlere yapılır?
Her şeyden önce hastanın allerji şikayet ve bulgularının değerlendirilmesi gerekmektedir Saman nezlesinin yanı sıra akciğer hastalığı (allerjik astım) var mıdır? Allerjik astıma, KOAH (kronik obstraktif akciğer hastalığı) eşlik etmekte midir? Hastanın çevre faktörleri bütün olarak teftiş altına alınmış mıdır? Mesela hastanın kedi allerjisi varsa ve evde kedi hala yaşamaya devam ediyorsa, allerji aşısının iyileştirme gücü oldukça düşüktür Kediyi uzaklaştırıp aşıya başlanırsa, etkin netice alınabilir ya da hastada KOAH varsa veveya sigara içiyorsa, allerjik rinite bağlı basit bir bronkospazmla kıyaslandığında, aşıdan üstünlük görmesi olasılığı yaklaşık olarak hiç yoktur Şayet birazcık hapşırık ve burun kaşıntılarında azalma kaydedilir Lakin burun tıkanıklığı, öksürük, nefes darlığı kaybolmaz Hastanın solunum yolu şikayetleri yalnızca allerjik rinite mi bağlıdır? Bunu vermek için allerji Prik testleri yapılmalıdır (klinik olarak semptomlarla en dürüst paralelizmi tespit eden yöntemdir) Bunun yanı sıra hastada sinüzit, nazal sinüzal polip gibi hastalıklarında olup olmadığı incelenmelidir Hastanın sinüzit ve polipleri tedavi edilmeden allerji aşısından bir fayda görülme ihtimali fazla azdır
Bu durumlardan şüphelenilirse aşıya başlamadan önce bir Kulak Burun Boğaz Uzmanı ile konsültasyon yapılması veya da sinüsakciğer filmleri çekilmesi gerekebilir Aşılar kişinin allerjisi olduğu saptanan polen, toz akarı, hayvan epiteli vs allerjenlerinin allerji uzmanının hesapladığı formulasyona tarafından hazırlanır Bu aşı fazla düşük sulama ve dozlardan başlayarak, tedrici bir şekilde haftalık infeksiyonlarla daha yüksek dozlara çıkarılarak Devam dozuna erişilir İmmunoterapi (Allerji aşı tedavisi) total 4 ya da 5 yıl süren bir programdır Ağızdan damla ile alınan aşılar da vardır lakin hemen şimdi tam olarak çare olan özelliği düşüktür Hastada bütün bulgularıyla aşıya başlanması uygun görülse bile bazen sosyal nedenlerle aşı belirlemek olası olmayabilir Bunların en başında işmektepsık seyahatler dolayısıyla aşıları akıcı süre aralıkları ile yaptırmak mümkün olmayabilir Aşılanma aralarda olduğundan ve aşı tam olarak bağışıklık sistemi ile tanışamayacağından, aşılamada ilerleyememeğe yol açar
Bir ikinci ve en önemli neden de çok nadir olmakla birlikte daha en erken dönemler de bile şiddetli sistemde allerjik tepkime gelişmesi de (öksürük, ürtiker, nefes darlığı vs) olabilir Bu her iki durumda da allerji aşılaması durdurulur Konservatif tedaviler uygulanır Tüm bu yukarıda anlatılan negatif olasılıklara karşın rinitli hastaların çoğunda aşıdan epeyce başarılı sonuçlar elde edilir Allerjik rinitlerde %8090a varan belirti azalması ile klinik iyileşme gözlenmektedir ve iyilik hali 1520 yıl devam edebilmektedir
Amerikan Hastanesi Alerji ve Immünoloji Bölüm Başkanı Prof Dr Jale Göktan *