Allerjik Rinit belirtileri Allerjik Rinit (Saman Nezlesi) ALLERJIK RINIT (BAHAR NEZLESI) Alerjik rinit, burun mukozasının alerjik nedenli iltihabıdır Özellikle alerjik yatkınlığı olan, atopik kişilerde görülür Başlıca ömür boyu devam etmekle birlikte, ileri yaşlarda şiddeti azalabilir En sık rüzgarın havada uçurduğu polenlere tabi olarak artan alerjik rinit, herhangi bir alerjen kadar da meydana gelebilir Kendiliğinden geçme olasılığı ise oldukça düşüktür Alerjik rinite yakalanmamak için bu hastalığa niçin olan alerjenlerden uzak durmak ve bunun için zorunlu tedbirleri olmak gerekir Alerji ve alerjik rinit hakkında bilmeniz gerekenler ve alerjik rinitten korunmak için almanız gereken pratik tedbirler Burun rahatsızlıklarından kaynaklanan sorunlar, önemli bir sıhhat sorununu oluşturuyor Toplumun takriben yüzde 17’si alerjik rinitli Alerjik rinitler, horlama, sinüzitler toplumda sık görülen önemli sıhhat sorunları aralarında Bu rahatsızlıklar, kişilerde sosyal ve psikolojik sorunlara da neden olmakta ALLERJİ NEDİR? Alerji vücudun tanıdık olmayan bir madde ile karşılaştığında buna karşı geliştirdiği bir yanıttır Vücudun karşılaştığı tanıdık olmayan maddeye antijen adı verilir Alerjiye niçin olan maddelere alerjen de denilmektedir Alerjik reaksiyonlar vücudun belirli bir bölgesinde olabileceği gibi, yaygın da olabilir Alerjik reaksiyonlarda en korkulan şey anafilaksi dediğimiz hayatı korkutma eden durumun gelişme riskidir, fakat bunun tüm alerjik reaksiyonlar içinde görülebilme sıklığı epeyce düşüktür NELER ALLERJİYE YOL AÇAR? Jurnal hayatımızda alerji nedeni olabilecek çoğu alerjen ile karşılaşmaktayız Bilhassa sanayi ürünlerinin ve kimyasal madde kullanımının yaygınlaşması ile alerjik hastalıkların görülme sıklığı da gitgide artarak artmaktadır Alerjenler çok çeşitlidir Yiyecekler, havada uçuşan polenler, ev tozları ve bunların içinde gözle görülmeyen küçük canlılar, hayvan tüyleri, giyecekler, takılar, kimyasallar ve aklınıza gelebilecek daha çoğu şey alerji etkeni olabilir Alerjik reaksiyon şahsi bir durumdur Öbür kişiler farklı maddelere bambaşka alerjik reaksiyonlar gösterebilirler veya hiç alerjik tepkime göstermeyebilirler Alerjiye yatkınlık kalıtsaldır ve kalıtımsal faktörler rol oynar Alerjenler alerjik rinit, alerjik konjüktivit, alerjik astım, kontak dermatit, ürtiker gibi birçok alerjik hastalığa niçin olabilir ALLERJİK RİNİT NEDİR? Rinit burun iltihabı anlamına gelmektedir Alerjik rinit alerji kaynaklı burun iltihabıdır Alerjenlerin hava yolu mukozasına yapışarak iltihabi reaksiyonları başlatması ile meydana gelir Kayıtlı mevsimlerde (en fazla polenlerin uçuştuğu bahar aylarında) ortaya çıkan tipine mevsimsel rinit denir Mevsimsel alerjik rinit saman nezlesi olarak ta bilinir, lakin bu içten bir terim değildir diğer taraftan alerjik rinitin bütün bir yıl boyunca süren tipi vardır ve perenial rinit olarak adlandırılır Perenial rinitte niçin, çoğunlukla yıl boyunca ortamda bulunan hayvan tüyü, değişik kimyasallar ya da konut tozu gibi alerjenlerdir HANGİ ALLERJENLER ALLERJİK RİNİTTE ROL OYNAR? En sık olarak havada uçuşan polenler ve çevremizde bulunan ağaçlar alerjik rinite yol açar Ama aynı reaksiyon küf, hayvan tüyü, ev tozu ve akarları gibi alerjenlere karşı da gelişebilir Rüzgarla havada uçuşan minik polenlerin hava yolları mukozasına yapışarak alerjik olayı başlatması ile alerjik rinit meydana gelebilir Bu alerjenler ebatlarından dolayı burun mukozasında yakalanır ve çoğunlukla daha aşağılara inerek alt solunum yolu belirtileri oluşturmazlar Lakin bu defalarca geçerli değildir Bu reaksiyonları başlatan polenler kişiye ve yöreye kadar farklılık gösterirler Bilhassa kuru ve rüzgarlı havalarda havadaki çiçek tozu miktarı fazladır ve alerjik rinit görülme sıklığı artar ALLERJİK RİNİTİN BELİRTİLERİ NELERDİR? Alerjen ile karşılaşıldığında özellikle ağız, burun, gözler,boğaz ve deride kaşıntı ortaya çıkar Burun akıntısı ve gözlerin sulanması tipiktir Burun tıkanıklığı ve koku almada güçlük ortaya çıkabilir Bazen bu belirtilere hırıltılı solunum eşlik edebilir Öksürük ve başağrısı da görülebilir ALLERJİK RİNİTİ OLAN HASTALARDA ÖTEKI ALLERJİK HASTALIKLAR DA ARTMIŞ MIDIR? Alerjik rinit genel olarak alerji yatkınlığı olan, atopik olarak adlandırılan kişilerde bulunur Bu kişilerde öteki alerjik hastalıkların (egzema, ürtiker ya da astım gibi) görülme sıklığı olağan kişilere tarafından daha fazladır Keza ailesinde alerjik rahatsızlık öyküsü olan kişilerde de alerjik rinit ve öteki alerjik hastalıkların görülme sıklığı daha fazladır ALLERJİK RİNİT HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜR? Rahatsızlık semptomları çoğunlukla 40 yaşından önce ortaya çıkar ve yaş ilerledikçe şikayetler azalır Lakin hastalığın kendiliğinden iyice geçmesi nadirdir id ALLERJİK RİNİTTE TANI NASIL KONULUR? Alerjik rinit tanısındaki en önemli şey hastanın öyküsüdür Belirtilerin hangi mevsimde, ne ile karşılaşıldığında, nasıl ortaya çıktığının bilinmesi tanıya ulaşmada önemlidir Bazen yapılan testlerin sonuçları olumsuz olduğu halde, hastanın tipik öyküsünden teşhis kurmak mümkün olmaktadır Muayene esnasında hastaların burun mukozaları benzi atmış, ama burun delikleri kırmızıdır Bu hastalarda burun mukozasının sürekli iltihabına emrindeki polipler gelişmiştir, bu polipler özellikle bütün sene her tarafında aralıksız tipte sıktır Bu polipler de burun tıkanıklığına neden olabilir Tanı testleri aralarında alerjiye neden olan antikor IgE’nin total kan düzeyinin ölçülmesi ve özel alerjene karşısında uygulanan alerji testleri en sık kullanılan teşhis yöntemleridir Özellikle deriye uygulanan alerji testleri en sık kullanılan metoddur Kanda eosinofil denilen ve alerjik reaksiyonlarda sayıları büyüyen hücrelerin sayılması ya da bu hücrelerin burundan alınan sürüntüde incelenmesi tanıyı destekler Ara Sıra de olası alerjenlerden kaçınma ya da rastlama sonrasındaki yanıta bakılarak alerjenin tanısına gidilebilir ALLERJİK RİNİTİ OLAN HASTALARIN UYARI ETMESİ GEREKENLER NELERDİR? Tozlu ve polenli ortamlarda bulunmamalı, eğer bulunmak durumunda kalınırsa da maske kullanılmalıdır Polenlerin uçuştuğu mevsimlerde kapı ve pencereler kapalı tutulmalıdır Bilhassa kaloriferli evlerde kuru ev havası alerjik rinitin kötüleşmesine niçin olabileceğinden, evde hava nemlendiricisi kullanılmalıdır Oda havasının temizliğine dikkat edilmeli, havalandırma sistemlerinin iyi çalıştığından belirlenmiş olunmalıdır Evde hayvan ve bitki beslemekten kaçınılmalıdır Tüylü ve yünlü battaniyeler yerine pamuklu ve sentetik olanları seçim edilmelidir Toz barındırabilecek tarzda kilim, halı gibi ev eşyaları kullanılmamalıdır ALLERJİK RİNİTTE TEDAVI NASILDIR? Alerjik hastalıklarda en kayda değer şey alerjen ile karşılaşmaktan kaçınmaktır Bu konuda alınması gerekli önlemler ‘Alerjik riniti olan hastaların dikkat etmesi gerekenler nelerdir?’ bölümünde anlatılmıştır Alerjik rinitin tedavisi şikayetlerin giderilmesine yöneliktir, hastalık bu tedaviyle ortadan kaldırılamaz Alerjik rinitin tedavisinde doktor göre, antihistaminik denilen ve alerjenle karşılaşıldığında olaya neden olan madde salınımını engelleyen ilaçlar, burun iç yüzeyindeki şişliği azaltan ilaçlar, kortizon içeren burun spreyleri gibi ilaçlar verilebilir Ama tüm bu ilaçlar emin doktor kadar hastalığın şiddeti ve hastanın durumu değerlendirilerek düzenlenmelidir ALLERJİK RİNİTİN SONUÇLARI NASILDIR? Alerjik rinit ömür boyu aralıksız lakin yaşla beraber şiddeti azalan bir hastalıktır Alerjik rinit hastaya bezginlik vermesi, hayat kalitesini bozması ve meslek gücü kayıplarına neden olması açık havada çok kayda değer afiyet sorunlarına niçin olmaz Eğer gerekli tedbirler alınır ve yerinde tedavi verilirse bu hastalığın hamle sayısını epeyce eksilmek mümkündür MANÂLI UYARILAR Alerji vücudun tanıdık olmayan bir madde ile karşılaştığında buna aleyhinde geliştirdiği bir yanıttır Alerjiye niçin olan maddelere alerjen de denilmektedir Alerjenler, alerjik rinit, alerjik konjüktivit, alerjik astım, kontakt dermatit, ürtiker gibi birçok alerjik hastalığa niçin olabilir Alerjik rinit alerji kaynaklı burun iltihabıdır Alerjenlerin hava yolu mukozasına yapışarak iltihabi reaksiyonları başlatması ile meydana gelir En sık olarak havada uçuşan polenler ve çevremizde yer alan ağaçlar alerjik rinite yol açar Alerjen ile karşılaşıldığında bilhassa ağız, burun, gözler, boğaz ve deride kaşıntı ortaya çıkar Burun akıntısı ve gözlerin sulanması tipiktir Alerjik rinit genellikle alerji yatkınlığı olan, atopik olarak adlandırılan kişilerde bulunur Alerjik rinit tanısındaki en manâlı şey hastanın öyküsüdür Teşhis testleri arasında alerjiye niçin olan antikor IgE’nin total kan düzeyinin ölçülmesi ve özel alerjene karşısında uygulanan alerji testleri en sık kullanılan tanı yöntemleridir Alerjik hastalıklarda en önemli şey alerjen ile karşılaşmaktan kaçınmaktır Alerjik rinitin tedavisinde hekimin önerisiyle, antihistaminik denilen ve alerjenle karşılaşıldığında olaya neden olan madde salınımını engelleyen ilaçlar, burun iç yüzeyindeki şişliği azaltan spreyler ve kortizon içeren burun spreyleri gibi ilaçlar kullanılır