Alt Solunum Yolu İnfeksiyonları (Asye)

Alt Solunum Yolu İnfeksiyonları
Asye nedir?
Toplumun hem cocuk hem de erişkin kesimini etkileyen alt solunum yolu infeksiyonları (ASYE) denince Akut bronşit, Kr bronşitin akut alevlenmesi ve Pnomoni akla gelmelidir Gunluk pratik tıpta cok onemli bir yer tutar Coğu hafif seyreden ve kendi kendine iyileşen bu infeksiyonlarla daha cok pratisyen hekimler karşılaşır Daha ağır seyreden ve hastane tedavisi gereken infeksiyonların tanı ve tedavisi ise uzman hekimlerce yapılır ASYE'de bakteriyel etkenler de soz konusu olduğundan, enfeksiyon ataklarının coğu hafif ve kendi kendine iyileşebilecek olsa bile empirik antibiyotik tedavisine sıklıkla başvurulmaktadır Ancak hangi hastalara ne tur antibiyotik rejiminin uygulanacağı konusunda bir netlik yoktur

Etkenler nelerdir ?
Toplum kokenli pnomoniler, tipik pnomoni ve atipik pnomoni olarak iki alt grupta incelenirler Tipik pnomonilere sıklıkla bakteriler neden olurken, atipik pnomoni etkenleri mycoplasmalar, chlamydialar, ricketsialar ve viruslerdir
Hastane kokenli pnomoniler diğer hastalıklar nedeniyle hastaneye yatırılan kişilerde gorulen pnomonilerdir Sıklıkla etken bakterilerdir ve bunlardan en sık olarak Klebsiella pneumonia ve Pseudomonas aeruginosa pnomoniye neden olurlar

İmmun yetersizliği olan hastalarda gorulen pnomonilerin etken mikroorganizmaları, immun yetersizliğin sebebine gore değişmektedir Bakteriler, viruslar ya da mantarlar pnomoniye neden olabilirler

Ne gibi şikayetlere yol acar ?
Pnomonide şikayetler etken mikroorganizmanın turune gore değişiklikler gosterir Bakteriyel pnomonilerde genellikle ateş, uşume ve titreme ile başlar ve gittikce yukselir Yuksek seviyede seyreden ateş zamanla normale duşer ve ateşin duşmesi ile hastada rahatlama gozlenir

Oksuruk başlangıcta kuru vasıftadır Ancak daha sonra oksurukle beraber normal yapıda ya da iltihaplı balgam da gorulur Hastaların en cok rahatsızlık bildirdikleri şikayetleri yan goğus ağrısıdır Yan ağrısı, akciğer zarlarının tahrişi sonucu meydana gelir Oksurukle, nefes alıp vermekle ağrıda artış olur Hastalığın yaygınlık derecesine gore hastalarda nefes darlığı ve el, ayak ve dudaklarda morarmalar gorulebilir Bu tablolar ancak yaygın hastalığı olanlarda gozlenir

Hastalarda genellikle halsizlik, iştahsızlık, kırgınlık gibi genel şikayetler de bulunmaktadır Etken mikroorganizmanın turune gore nadiren kanlı balgam şikayeti de izlenebilmektedir

Fiziki muayene bulguları nelerdir ?
Pnomonili hastalarda genel durum bozulabilir Hastalığın bulunduğu tarafın solunuma katılımında azalma olduğu izlenebilir, hastanın yan ağrısını azaltmak icin o tarafa doğru eğildiği gorulur

Hastada dinleme bulgusu olarak hastalığın donemine gore değişik bulgulara rastlanabilir Erken ve gec donemlerde hasta olan akciğer alanlarında ral denilen anormal sesler duyulabilir İltihabın yoğun olduğu donemlerde ise bronşial solunum sesleri duyulmaktadır Olaya akciğer zarları da karışmış ise, bu alanda frotman adı verilen ve akciğer zarlarının surtunmesi ile oluşan anormal sesler duyulabilir

Hastaların kalp atım sayısında artış mevcuttur Nabız sayısı da artmıştır ve duzensiz nabız olabilir Tansiyon değerleri normal sınırların altına duşmuştur

Tanısı nedir ?
Tanı hastanın şikayetleri, muayene bulguları ve tetkikler bir arada değerlendirilerek konulur Balgamda etken mikroorganizmanın tespiti kesin tanı ve tedavi planı icin oldukca değerlidir Kanın cokme hızında artış gozlenir Beyaz hucreler etkenin turune gore artmış olabilir Balgam incelemesinden sonra en onemli tetkik yontemi akciğer grafisidir Akciğer grafisinde hastalığa yakalanan bolgede duzensiz vasıfta golge koyuluğunda artış izlenir Balgamda direk bakı ile etken bakteri veya mantar izlenebilir ya da kulturde uretilebilirler Viral pnomonilerde etken mikroorganizmanın tespiti guctur

Tedavi yolları nelerdir ?
Pnomoni tanısı konulan hastalara oncelikle destek tedaviler uygulanmalıdır Hastanın odası sıcak ve nemli olmalıdır Sıvı ihtiyacı giderilmeli, ileri derecede su kaybı olan hastalara serum tedavisine gecilmelidir Ağrı ve ateşi olan hastalara ağrı kesiciateş duşurucu ilaclar verilmeli, tedaviye balgam sokturucu ilaclar eklenerek balgam atılması kolaylaştırılmalıdır Tedavi sonlarına doğru balgam cıkaramayan, ileri derecede rahatsız edici oksuruğu olan hastalara oksuruk kesici ilaclar verilebilir

Hastalığın asıl tedavisi etken mikroorganizmanın tespiti ile mumkun olacaktır Eğer mikroorganizma tespit edilmiş ise buna yonelik etkili antibiyotikler uygulanmalıdır Eğer ilac duyarlılık testleri yapma imkanı olursa, bu testlerin neticesine gore uygun antibiyotik verilmelidir Hastalığı oluşturan etkene ve hastalığın şiddetine gore tedavi en az 57 gun duzenli olarak uygulanmalıdır Bazı mikroorganizmalarla oluşan pnomonilerin tedavi suresi daha uzun olmak zorunda olabileceği unutulmamalıdır

Direk bakı veya kultur ile etken tespit edilememişse hastanın kliniğine ve laboratuar tetkiklerine bakılarak bakteriyel ya da viral pnomoni ayırımına gidilmeli ve gerekiyorsa geniş etkili antibiyotiklerle tedaviye başlanmalıdır

Aşağıdaki hastalar hastanede yatırılarak tedavi edilmelidirler;

a 65 yaş uzerindeki hastalar
b Şeker hasalığı, kalp hastalığı, bobrek yetmezliği, kronik akciğer hastalıkları, alkolizm, immun yetmezlik, kanser gibi hastalıkları olanlar
c Solunum sayısı dakikada 30 ’dan fazla olanlar, sistolik kan basıncı 90 mmHg ’nın altında veya diastolik kan basıncı 60 mmHg ’nın altında olanlar, ateşi 38,8 derecenin uzerinde olanlar, şuurunda bulanıklık gorulenler, akciğer dışı organlarda iltihabi bulguları tespit edilenler
d Beyaz kure sayısı 4000 ’in altında veya 30000 ’in uzerinde olanlar, hematokriti %30 ’un altında bulunanlar, arter kanında parsiyel oksijen basıncı 60 mmHg ’nın altında tespit edilenler, akciğer grafisinde birden cok alanda pnomonisi olanlar ya da iki gun ara ile cekilen akciğer grafilerinde iltihabın hızlı ilerlediği gozlenen hastalar, akciğer zarları arasında sıvı toplanır

Alıntı