Anayasa Mahkemesi'nden Erişim Engeliyle İlgili Pilot Karar

Anayasa Mahkemesi, internetteki bazı haberlere getirilen yayın yasağına ilişkin yapılan başvurular sonucunda oldukça önemli bir karara imza attı. Resmî Gazete’de yayımlanan kararda Anayasa Mahkemesi, yayın yasağı ile ifade ve basın özgürlüğü ile etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Ayrıca pilot kararla birlikte benzer başvuruların incelenmesinin 1 yıl ertelenmesine hükmetti.

Anayasa Mahkemesi, haberlere getirilen erişim engeline yönelik 9 bireysel başvuruyu konu yönünden hukuki irtibat nedeniyle birleştirdi. Yüksek Mahkeme, verdiği kararda haberlere erişimin engellenmesi yoluyla ifade ve basın özgürlüklerine yönelik müdahalede bulunulduğunu belirtti. Kararın gerekçesinden bazı noktalar şu şekildeydi:

Somut tespit bulunmuyor:

“Kanun'un 9. maddesinde (5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunu) erişimin engellenmesi yolunun kapsamının suç teşkil eden internet yayını ile sınırlı olduğunu gösteren herhangi bir ibare bulunmamaktadır. Üstelik bu yolun kullanılabilmesi için kişilik haklarına yönelik haksız fiilin ulaşması gereken ağırlığın boyutuna ilişkin bir ölçüt/eşik değer de belirlenmemiştir. Ayrıca söz konusu kanun ile getirilen erişimin engellenmesi usullerinin tamamının tedbir niteliğinde olduğu izlenimi oluşmaktadır."

Kararda, sulh ceza hakimliklerinin kararlarında basının görev ve sorumluluklarına uymadığı, kötü niyetli olarak gerçeğin çarpıtıldığı yönünde somutlaştırılmış tespitlerinin bulunmadığı bildirildi. Ayrıca yapılan müdahalenin orantılı olmadığı şu ifadelerde açıklandı:

"Üstelik bu haberlerden herhangi biriyle ilgili olarak erişimin engellenmesi kararından sonra bir ceza soruşturması ve kovuşturması açıldığı da tespit edilememiştir. Dolayısıyla somut başvurulara konu haberler, belirsiz bir süre için engellenmiş görünmektedir. İlgili ve yeterli gerekçe olmadan tedbir mahiyetinde alınan bu tür kararların süresiz etki göstermesi nedeniyle ifade ve basın özgürlüklerine yapılan müdahalenin orantılı olmadığı değerlendirilmiştir."

Mevcut sistem yeniden ele alınmalı vurgusu yapıldı:

Benzer ihlallerin önlenmesi adına halihazırda işleyen mevcut sistemin yeniden ele alınması gerektiğine işaret edilen kararda şu ifadeler de kullanıldı:

“Hiç şüphesiz internet ortamının organize edilmesi hususunda benimsenecek devlet politikasının önemli bir parçası olan kanuni düzenlemeleri yapmak yasama organının takdirindedir. Elbette parlamento, yeni kanuni düzenlemeleri mevcut sistem içinde kalarak yapmayı da tercih edebilir. Bu takdirde çevrim içi ortama yönelik müdahalelerin Anayasa'nın 13. maddesi uyarınca demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olması ve Anayasa'nın 26. maddesinin ihlaline yol açmaması için yapılacak yeni kanuni düzenlemelerde asgari standartların dikkate alınmasında yarar olduğu kanaatine varılmıştır.”

Kararı incelemek ve söz konusu olan haberler ve başvurucular hakkında bilgi almak için bu bağlantıya tıklayarak Resmî Gazete’de yayımlanan karara gidebilirsiniz.