'Ankara kulislerinde konuşulan vahim bir iddia var ki...'

Aydınlık gazetesi muharriri Ufuk Söylemez bugünkü köşesinde, hükümetin açıkladığı enflasyon ve öbür ekonomik sayıların gerçekle uyuşmadığını söz ederek, Ankara kulislerinde konuşulan “vahim” iddiaları gündeme getirdi.

“Bu günlerde iktisat etraflarında ve Ankara kulislerinde konuşulan vahim bir argüman var ki, konuşulması bile insanları huzursuz ediyor” diye yazan Ufuk Söylemez, “Konuşulan ve argüman edilen senaryo aşağı-yukarı şöyle öne sürülüyor; İktidar T.C. Merkez Bankası ve Kamusal Sermayeli Bankalar yoluyla milyarlarca dolarlık döviz satıyor ve kurları tutmaya çaba ediyor. Bu nedenle ise, net rezervler eksiye düşüyor, bunun görünmesini önlemek için de günlük-haftalık swap metoduyla borçlanan Merkez Bankası’nın kayden gözüken rezervleri de net olarak eksiye dönüyor” şeklinde yazdı.

Ufuk Söylemez’in yazısı şöyle:

“Ekonominin içine sürüklendiği derin ve uzun vadeli krizi ve hala yaşanan resesyonu, inkar eden ve bu bahiste başını kuma gömmeye çalışan iktidar, karar ve icraatlarıyla büyük çelişkilere imza atıyor ne yazık ki.

Bir yandan geçmişte yaşanan ekonomik kriz devirlerinde dahi başvurulmayan ekonomik önlemlere (örneğin Merkez Bankasının ihtiyat akçesine el koymak gibi), buyruk ve komuta ile faiz indirimlerine, kamusal sermayeli bankalara maliyetlerinin altında popülist ve tüketime yönelik krediler kullandırmaya kadar, birçok “kriz önlemine” başvurmaya çalışıyor. Öteki yandan ise, ortalama %17 civarında olan (TÜİK rakamlarıyla) enflasyonun, aylık (baz etkisiyle) süreksiz olarak %8,5’a düştüğünü neredeyse davul zurna ile kutlarken, yıllık vergi-resim ve harçlara ise %22,5 artırım yapıyor.



Lakin bu günlerde iktisat etraflarında ve Ankara kulislerinde konuşulan vahim bir tez var ki, konuşulması bile insanları huzursuz ediyor.

Tertipli okurlarımız pek düzgün bilirler ki, yazılarımızda, ekonomik-politik tenkitlerin yanı sıra, alternatif tahlil teklifleri de ortaya koymaya çalışıyoruz yıllardan beri. Komplo teorilerine, aslı-astarı olmayan dedikodu niteliğindeki haberlere prestij etmeden, mümkün olduğunca gerçekçi bilgiye ve tecrübeye dayalı tahlil ve tespitler yapmaya uğraş ediyoruz.

Fakat bu sefer iktisatta yaşanan gerçekler ve ortadaki tabloya bakıldığında, yolunda gitmeyen, hayatın olağan akışına ve iktisadın genel kabul görmüş ve ispatlanmış kurallarına uymayan ve/veya çelişen bir durum mevzubahis.

***

Bunlardan, birincisi, yaşanan ve hissedilen gerçek enflasyonun ve işsizliğin, ilan edilen sayıların çok daha üzerinde olduğu gerçeğidir. Ülkede aklı başında, objektif, bilimsel ve istikrarlı tahlil ve yorum yapabilen ekonomik aktörlerin neredeyse tamamında, açıklanan datalar ve istatistiklerle ilgili önemli bir kuşkunun olduğu aşikar. Önemli bir inandırıcılık ve kredibilite sorunu yaşanıyor bu mevzuda.

Buna paralel olarak, mevduat faizlerinin emir-komuta ile indirilerek, neredeyse negatif faizin mevzubahis olduğu ortamda döviz kurlarının da düşüyor ve/veya yerinde sayıyor olmasındaki çelişkinin izahının yapılamıyor olmasıdır merak konusu olan.

Yeniden bunlarla eş vakitli halde geçen gün T. Erdoğan’ın “Merkez Bankası eski Liderini misyondan aldık, zira laf dinlemiyordu” biçimindeki konuşması, iktisat kulislerinde dolaşan bu söylentilerin ve senaryoların giderek artmasına neden olmuş görünüyor.

***



Konuşulan ve argüman edilen senaryo aşağı-yukarı şöyle öne sürülüyor; İktidar T.C. Merkez Bankası ve Kamusal Sermayeli Bankalar yoluyla milyarlarca dolarlık döviz satıyor ve kurları tutmaya çaba ediyor. Bu nedenle ise, net rezervler eksiye düşüyor, bunun görünmesini önlemek için de günlük-haftalık swap prosedürüyle borçlanan Merkez Bankası’nın kayden gözüken rezervleri de net olarak eksiye dönüyor.

T.C. Merkez Bankası’nın vazifeden alınan eski Başkanı’nın ise, bu tıp uygulamalara ve talimatlara karşı çıktığı için misyondan alınmış olabileceği öne sürülüyor.

Ayrıyeten bu gidişatla döviz talebinin ve borçlarının karşılanmasında yetersiz kalınması halinde DTH’ların ve/veya 500.000 doların üstündeki kısımlarının, piyasa fiyatından Türk Lirasına çevrilerek, bir manada –ister istemez- kambiyo rejiminin değiştirilmeye gidilmesine yönelik çalışmaların yahut fikirlerin olduğu da ağır biçimde söyleniyor. Hatta Merkez Bankasının misyondan alınan Başkanı’nın bu tıp süreçlere tevessül edilmesine, hatta tartışılmasına bile karşı çıktığı için misyondan alındığı, bu nedenle iktidarla aykırı düştüğü, mali kabahatlerden mahkum olan Halkbankası eski Genel Md. Yardımcısına BİST Genel Müdürlüğü vazifesi verilirken, Merkez Bankası eski Başkanı’na ise, bu nedenle hiçbir vazife verilmediği de tez ediliyor.

***

Bu cins tezlerin ve senaryoların gerçek olmasalar bile son derecede vahim ve huzursuz edici olduğu bir gerçek.

Bu argümanlara inanmak istemiyoruz. Umarız gerçek değildir. Bu türlü söylentilere yol açacak haller, telaffuzlar ve icraatlardan vazgeçilmelidir. Bu cins söylentilerin hemen ve tereddütte yer vermeyecek biçimde yalanlanması da sağlanmalıdır.



200 milyar dolara yakın DTH’ın milyonlarca sahibine, Türkiye’de Arjantin ve Yunanistan gibisi iş ve kararların olmadığı, olmayacağı ve olamayacağı açık ve inandırıcı bir biçimde bir defa daha açıklanmalıdır.

Çok kanallı ancak tek sesli medyanın, otoriter ve anti-demokratik rejim uygulamalarının, hukuk devletinden uzaklaşan telaffuzların, keyfi, ehliyetsiz ve liyakatsız kadrolaşmanın, bu çeşit -aslı olmasa bile- söylenti spekülasyon ve savların ortaya atılmasına neden olduğu da göz arkası edilmemelidir.”