Ataturkun ve Devrimleri
Ataturkun Devrimleri Nelerdir?
Ataturkun Devrimleri ve Acıklamaları
Ataturkun Devrimleri Gazi Mustafa Kemal Ataturk, her alanda yapmış olduğu devrimler (yenilikler) ile Turkiye Cumhuriyetine cağ atlatmıştır
Turkiye Cumhuriyeti, Ataturk devrimleri ile cağdaş bir ulke konumuna gelerek, tum dunyada saygınlığını arttıran atılımcı bir Ataturk Turkiyesi olarak bilinmektedir
Ataturk devrimleri ve acıklamaları
Harf Devrimi: Oğrenilmesi son derece guc olan Arap harflerinin yerine Turk harflerinin kullanılmasının sağlandığı harf devrimi Turk Harfleri adıyla 1353 sayılı kanunla, 1 Kasım 1928de kabul edildi Turkcenin yapısına en uygun alfabe olduğuna karar verilen Latin alfabesi alınıp, yeniden duzenlenerek, yurdun dort bir yanında Millet Mektepleri acılmış, halka yeni harflerle okuma yazma oğretilmiştir Ataturkte bu calışmalara Millet Mektepleri Başoğretmeni sıfatıyla bizzat katılmıştır Boylelikle okuma ve yazma kolaylaştırıldığından yurt genelinde okur yazar oranı artış gostermiş, Modern bir oğretim ve eğitimin gercekleşmesi calışmalarına hız verilmiştir
Halifeliğin Kaldırılması: 1 Mart 1924 tarihinde Ataturkun mecliste yaptığı konuşma ile halifeliğin kaldırılması gerektiği herkesce kabul gordu 3 Mart 1924te TBMM tarafından cıkarılan bir kanunla halifelik kaldırılarak, yeni yapılacak ilke ve inkılapların onu tamamen acılmış oldu Boylelikle yeni kurulan Turk Cumhuriyeti Devletinin laik duzene gecişi kolaylaştı Yapılacak ilke ve inkılapların onu acılmış oldu Saltanat ve Hilafet yanlılarının dayandığı en onemli guc odağı yok edildi Din işlerinin doğru ve duzenli bir şekilde işlemesinin calışmalarına başlandı İleriki zamanlarda saltanat ve halifelik iddiasında bulunmamaları icin Osmanlı hanedanı uyelerinin de yurt dışına cıkarılmaları kabul edildi
Saltanatın Kaldırılması: Osmanlı Devletinin her doneminde hukum suren saltanata artık bir son verilmeliydi İşte TBMMnin acılması ile başlayan bu yeni donemde, bu konu değerlendirilmiş ve 1 Kasım 1922 tarihinde kabul edilen kanunla Saltanat kaldırılmış, halifelikte tamamen saltanattan ayrılmıştır Atılan bu onemli adım, Osmanlı Devletinin hukuki olarak sona erdiği manasına gelmekteydi Yapılan bu buyuk inkılap sayesinde uluslar arası yapılacak antlaşmalarda artık Osmanlı Devleti olmayacaktı
Turkiyenin Yeniden İdari Teşkilatlanması: Yeni Turkiye Devletinin idari yapılanmasına ilişkin 1921 ve 1924 anayasalarında bazı kararlar alınmıştır 1923 yılında yonetim şekli olarak Cumhuriyet rejimi kabul edilmiştir 1921 ve 1924 anayasalarında alınan kararlara gore ulke; iller, ilceler, bucaklar ve koyler olarak yeni yonetim birimlerine ayrılmıştır
Cumhuriyetin İlanı: 29 Ekim 1923 yılında ilan edilen cumhuriyet tamamen halkın iradesini gozeten bir yonetim şeklidir Cumhuriyet; demokratik bir ortamda, halkın kendi kendisini yonetecek kişileri secme ve secilme ozgurluğudur 1 Kasım 1922de saltanatın kaldırılması ile babadan oğula gecen yonetim bicimi olan, padişahlıkta tamamen ortadan kaldırılmıştır Cumhuriyetin ilanı ile artık Turk milleti kendi yonetim şeklini de tamamen değiştirmiş bulunmaktaydı 29 Ekim tarihinde anayasanın bu konuya ilişkin ilgili maddeleri değiştirilerek ulkenin yeni yonetim şeklide Cumhuriyet olarak şekillendirilmiştir Oy birliği ile Mustafa Kemal Paşa Cumhurbaşkanlığına secilerek, ilk cumhurbaşkanımız olmuş ve kursuye cıkarak şoyle demiştir Turkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır
Şapka ve Kıyafet Devrimi: Ataturk yapmış olduğu devrimlerde Turk toplumunun uygar milletler gibi giyim ve kuşamda da ileri bir seviyede olmasını istemiştir Ataturk ilk olarak bir yurt gezisinde Kastamonuda halkın karşısına şapka giyerek cıkmış ve toplumun ilk tepkilerini olcmuştur Kastamonunun bir Anadolu şehri olması ve ilk tepkilerinin olumlu olması ile şapka giyilmesi toplumda kademe kademe rağbet gormuştur Bu da yapılacak diğer devrimlere zemin hazırlamıştır 25 Kasım 1925te TBMMde Şapka Kanunu kabul edilmiş, bu kanuna uymayanlar hakkında ceşitli ceza mueyyideleri uygulamaya konulmuştur Kadınların carşaf, pece gibi kıyafetler yerine cağdaş giysiler giymeleri sağlanmış, erkeklerde fes yerine şapka giyilmesi kanuni zorunluluk haline getirilmiş, dinsel kıyafetlerle sokakta gezilmesi de yasaklanmıştır
Soyadı Yasasının Kabulu: Soyadı yasası 21 Haziran 1934 yılında cıkarılmıştır Yasanın cıkarılmasıyla her Turk vatandaşı kendisine uygun bir soyadı almakla yukumlu tutulmuştur TBMM 24 Kasım 1934 yılında cıkardığı 2258 sayılı kanunla, Mustafa Kemale Turkun atası anlamını taşıyan Ataturk soyadını Turk milletinin bir şukran ifadesi olarak vermiştir Yine 1934 yılı icerisinde cıkarılan yasayla insanlar arasındaki ayrıcalıkları belirten ağa, bey, hacı, hafız, paşa, molla, hanımefendi ve hazretleri gibi lakap ve unvanların kullanılması yasaklanmış, boylece soyadı kullanımıyla da yasalar onunde insanların eşit bir hale gelmesi sağlanmıştır
Kadın Haklarının Tanınması: Ataturkun yapmış olduğu girişimler neticesinde, Turk kadınlarının iktisadi ve siyasal yaşama katılımlarının sağlanabilmesi acısından bir dizi değişiklikler yapılmıştır Kadınlara, 1930 yılında belediye secimlerinde secme, 1933 yılında cıkarılan Koy Kanunuyla muhtar secme ve koy heyetine secilme, 1934te Anayasada yapılan bir değişiklikle milletvekili secme ve secilme haklarının tanınmasıyla, Turk kadını layık olduğu değere kavuşmuştur Kadınlara tanınan bu hakların o yıllarda bir cok Avrupa devletlerinde bile bulunmayışı, Ataturkun kadın haklarına verdiği değer ve onemi en guzel şekilde ortaya koymaktadır
Takvim Saat ve Olculerde Değişiklik: Yurt ici ve yurt dışındaki ticari ilişkilerin duzenlenmesinde, ceşitli kolaylıkların sağlanması adına yapılan değişiklikleri kapsamaktadır Ağırlık olcusu birimi olarak kullanılan okka yerine, kilo ve gram, uzunluk olcusu birimi endaze yerine, metre ve santimetre gibi ağırlık ve olcu birimleri getirilmiştir 1925 yılında cıkarılan kanunla Hicri ve Rumi takvimler yerine Miladi takvim kabul edilerek 1 Ocak 1926dan itibaren de kullanılmaya başlanmıştır Guneşin batışına gore ayarlanan saat yerine, cağdaş dunyanın kullandığı saat sistemi kabul edilerek modern saat uygulamasına gecilmiştir Milli bayramlar ve tatil gunleri yeniden duzenlenmiş,1935 yılında cıkarılan kanunla hafta tatili Cumadan, Cumartesi oğleden sonra ve Pazar gunune alınmıştır
Medeni Kanunun Kabulu: Medeni Kanunun kabulu (17 Şubat 1926) ile sosyal alanda tam bir eşitlik anlayışı gercekleştirilmiştir İsvicre Medeni Kanunu ornek alınarak hazırlanan Medeni Kanun TBMMde kabul edilerek 17 Şubat 1926 yururluğe konmuştur Ailede kadın erkek eşitliği sağlanmış, yapılacak evliliklerde resmi nikah yapma zorunluluğu getirilmiş, tek eşle evlilik yapılması esası ve Kadınlara toplum yaşayışı icerisinde istedikleri mesleğe girebilme hakkı tanınmıştır Mahkemelerde tanıklık yapma ve miras ile boşanma konularında kadın ve erkek eşit hale getirilmiştir
Eğitim ve Oğretim Devrimi: Ataturk, Turk toplumunun eğitim ve kultur seviyesinin yukseltilmesi ile oğrenim goren kişi sayısının artırılmasını amacladığı eğitim ve oğretim alanında koklu değişiklikler yapmıştır Osmanlı toplumunda yaygın halde bulunan mahalle mektepleri ve medreseler TBMM tarafından 3 Mart 1924 yılında cıkarılan Oğretimin Birleştirilmesi yasası ile kaldırılmıştır TBMM, eğitim ve oğretim işlerini Milli Eğitim Bakanlığına vererek, kaldırılan mahalle mektepleri ve medreselerin yerine bir cok şehirde meslek okulları, oğretmen okulları, teknik okullar, ortaokul ve liselerin acılması sağlanmıştır Cıkarılan Universiteler Kanunu ile Darulfunun kaldırılmış yerine İstanbul Universitesi kurulmuştur
imagesataturkundevrimleri5b0f0f9f4917b
Ataturkun Devrimleri Nelerdir?
Ataturkun Devrimleri ve Acıklamaları
Ataturkun Devrimleri Gazi Mustafa Kemal Ataturk, her alanda yapmış olduğu devrimler (yenilikler) ile Turkiye Cumhuriyetine cağ atlatmıştır
Turkiye Cumhuriyeti, Ataturk devrimleri ile cağdaş bir ulke konumuna gelerek, tum dunyada saygınlığını arttıran atılımcı bir Ataturk Turkiyesi olarak bilinmektedir
Ataturk devrimleri ve acıklamaları
Harf Devrimi: Oğrenilmesi son derece guc olan Arap harflerinin yerine Turk harflerinin kullanılmasının sağlandığı harf devrimi Turk Harfleri adıyla 1353 sayılı kanunla, 1 Kasım 1928de kabul edildi Turkcenin yapısına en uygun alfabe olduğuna karar verilen Latin alfabesi alınıp, yeniden duzenlenerek, yurdun dort bir yanında Millet Mektepleri acılmış, halka yeni harflerle okuma yazma oğretilmiştir Ataturkte bu calışmalara Millet Mektepleri Başoğretmeni sıfatıyla bizzat katılmıştır Boylelikle okuma ve yazma kolaylaştırıldığından yurt genelinde okur yazar oranı artış gostermiş, Modern bir oğretim ve eğitimin gercekleşmesi calışmalarına hız verilmiştir
Halifeliğin Kaldırılması: 1 Mart 1924 tarihinde Ataturkun mecliste yaptığı konuşma ile halifeliğin kaldırılması gerektiği herkesce kabul gordu 3 Mart 1924te TBMM tarafından cıkarılan bir kanunla halifelik kaldırılarak, yeni yapılacak ilke ve inkılapların onu tamamen acılmış oldu Boylelikle yeni kurulan Turk Cumhuriyeti Devletinin laik duzene gecişi kolaylaştı Yapılacak ilke ve inkılapların onu acılmış oldu Saltanat ve Hilafet yanlılarının dayandığı en onemli guc odağı yok edildi Din işlerinin doğru ve duzenli bir şekilde işlemesinin calışmalarına başlandı İleriki zamanlarda saltanat ve halifelik iddiasında bulunmamaları icin Osmanlı hanedanı uyelerinin de yurt dışına cıkarılmaları kabul edildi
Saltanatın Kaldırılması: Osmanlı Devletinin her doneminde hukum suren saltanata artık bir son verilmeliydi İşte TBMMnin acılması ile başlayan bu yeni donemde, bu konu değerlendirilmiş ve 1 Kasım 1922 tarihinde kabul edilen kanunla Saltanat kaldırılmış, halifelikte tamamen saltanattan ayrılmıştır Atılan bu onemli adım, Osmanlı Devletinin hukuki olarak sona erdiği manasına gelmekteydi Yapılan bu buyuk inkılap sayesinde uluslar arası yapılacak antlaşmalarda artık Osmanlı Devleti olmayacaktı
Turkiyenin Yeniden İdari Teşkilatlanması: Yeni Turkiye Devletinin idari yapılanmasına ilişkin 1921 ve 1924 anayasalarında bazı kararlar alınmıştır 1923 yılında yonetim şekli olarak Cumhuriyet rejimi kabul edilmiştir 1921 ve 1924 anayasalarında alınan kararlara gore ulke; iller, ilceler, bucaklar ve koyler olarak yeni yonetim birimlerine ayrılmıştır
Cumhuriyetin İlanı: 29 Ekim 1923 yılında ilan edilen cumhuriyet tamamen halkın iradesini gozeten bir yonetim şeklidir Cumhuriyet; demokratik bir ortamda, halkın kendi kendisini yonetecek kişileri secme ve secilme ozgurluğudur 1 Kasım 1922de saltanatın kaldırılması ile babadan oğula gecen yonetim bicimi olan, padişahlıkta tamamen ortadan kaldırılmıştır Cumhuriyetin ilanı ile artık Turk milleti kendi yonetim şeklini de tamamen değiştirmiş bulunmaktaydı 29 Ekim tarihinde anayasanın bu konuya ilişkin ilgili maddeleri değiştirilerek ulkenin yeni yonetim şeklide Cumhuriyet olarak şekillendirilmiştir Oy birliği ile Mustafa Kemal Paşa Cumhurbaşkanlığına secilerek, ilk cumhurbaşkanımız olmuş ve kursuye cıkarak şoyle demiştir Turkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır
Şapka ve Kıyafet Devrimi: Ataturk yapmış olduğu devrimlerde Turk toplumunun uygar milletler gibi giyim ve kuşamda da ileri bir seviyede olmasını istemiştir Ataturk ilk olarak bir yurt gezisinde Kastamonuda halkın karşısına şapka giyerek cıkmış ve toplumun ilk tepkilerini olcmuştur Kastamonunun bir Anadolu şehri olması ve ilk tepkilerinin olumlu olması ile şapka giyilmesi toplumda kademe kademe rağbet gormuştur Bu da yapılacak diğer devrimlere zemin hazırlamıştır 25 Kasım 1925te TBMMde Şapka Kanunu kabul edilmiş, bu kanuna uymayanlar hakkında ceşitli ceza mueyyideleri uygulamaya konulmuştur Kadınların carşaf, pece gibi kıyafetler yerine cağdaş giysiler giymeleri sağlanmış, erkeklerde fes yerine şapka giyilmesi kanuni zorunluluk haline getirilmiş, dinsel kıyafetlerle sokakta gezilmesi de yasaklanmıştır
Soyadı Yasasının Kabulu: Soyadı yasası 21 Haziran 1934 yılında cıkarılmıştır Yasanın cıkarılmasıyla her Turk vatandaşı kendisine uygun bir soyadı almakla yukumlu tutulmuştur TBMM 24 Kasım 1934 yılında cıkardığı 2258 sayılı kanunla, Mustafa Kemale Turkun atası anlamını taşıyan Ataturk soyadını Turk milletinin bir şukran ifadesi olarak vermiştir Yine 1934 yılı icerisinde cıkarılan yasayla insanlar arasındaki ayrıcalıkları belirten ağa, bey, hacı, hafız, paşa, molla, hanımefendi ve hazretleri gibi lakap ve unvanların kullanılması yasaklanmış, boylece soyadı kullanımıyla da yasalar onunde insanların eşit bir hale gelmesi sağlanmıştır
Kadın Haklarının Tanınması: Ataturkun yapmış olduğu girişimler neticesinde, Turk kadınlarının iktisadi ve siyasal yaşama katılımlarının sağlanabilmesi acısından bir dizi değişiklikler yapılmıştır Kadınlara, 1930 yılında belediye secimlerinde secme, 1933 yılında cıkarılan Koy Kanunuyla muhtar secme ve koy heyetine secilme, 1934te Anayasada yapılan bir değişiklikle milletvekili secme ve secilme haklarının tanınmasıyla, Turk kadını layık olduğu değere kavuşmuştur Kadınlara tanınan bu hakların o yıllarda bir cok Avrupa devletlerinde bile bulunmayışı, Ataturkun kadın haklarına verdiği değer ve onemi en guzel şekilde ortaya koymaktadır
Takvim Saat ve Olculerde Değişiklik: Yurt ici ve yurt dışındaki ticari ilişkilerin duzenlenmesinde, ceşitli kolaylıkların sağlanması adına yapılan değişiklikleri kapsamaktadır Ağırlık olcusu birimi olarak kullanılan okka yerine, kilo ve gram, uzunluk olcusu birimi endaze yerine, metre ve santimetre gibi ağırlık ve olcu birimleri getirilmiştir 1925 yılında cıkarılan kanunla Hicri ve Rumi takvimler yerine Miladi takvim kabul edilerek 1 Ocak 1926dan itibaren de kullanılmaya başlanmıştır Guneşin batışına gore ayarlanan saat yerine, cağdaş dunyanın kullandığı saat sistemi kabul edilerek modern saat uygulamasına gecilmiştir Milli bayramlar ve tatil gunleri yeniden duzenlenmiş,1935 yılında cıkarılan kanunla hafta tatili Cumadan, Cumartesi oğleden sonra ve Pazar gunune alınmıştır
Medeni Kanunun Kabulu: Medeni Kanunun kabulu (17 Şubat 1926) ile sosyal alanda tam bir eşitlik anlayışı gercekleştirilmiştir İsvicre Medeni Kanunu ornek alınarak hazırlanan Medeni Kanun TBMMde kabul edilerek 17 Şubat 1926 yururluğe konmuştur Ailede kadın erkek eşitliği sağlanmış, yapılacak evliliklerde resmi nikah yapma zorunluluğu getirilmiş, tek eşle evlilik yapılması esası ve Kadınlara toplum yaşayışı icerisinde istedikleri mesleğe girebilme hakkı tanınmıştır Mahkemelerde tanıklık yapma ve miras ile boşanma konularında kadın ve erkek eşit hale getirilmiştir
Eğitim ve Oğretim Devrimi: Ataturk, Turk toplumunun eğitim ve kultur seviyesinin yukseltilmesi ile oğrenim goren kişi sayısının artırılmasını amacladığı eğitim ve oğretim alanında koklu değişiklikler yapmıştır Osmanlı toplumunda yaygın halde bulunan mahalle mektepleri ve medreseler TBMM tarafından 3 Mart 1924 yılında cıkarılan Oğretimin Birleştirilmesi yasası ile kaldırılmıştır TBMM, eğitim ve oğretim işlerini Milli Eğitim Bakanlığına vererek, kaldırılan mahalle mektepleri ve medreselerin yerine bir cok şehirde meslek okulları, oğretmen okulları, teknik okullar, ortaokul ve liselerin acılması sağlanmıştır Cıkarılan Universiteler Kanunu ile Darulfunun kaldırılmış yerine İstanbul Universitesi kurulmuştur
imagesataturkundevrimleri5b0f0f9f4917b