Ataturk ve Milli mucadele donemi
Ataturk Milli Mucadele Ve Cumhuriyet
KURTULUŞ SAVAŞINA HAZIRLIK DONEMİ
Mondros Ateşkes Antlaşması imzaladığı sırada Suriye cephesinde olan Mustafa Kemal, İstanbul geldi, bir sure sonra Samsun ve Doğu Karadenizde Rum Turk catışmalarını onlemek amacıyla 9 Ordu Mufettişi olarak gonderildi Samsuna cıkınca halkı işgallere karşı milli bilinci uyandırma icin Havzaya gecti
HAVZA GENELGESİ (28 MAYIS 1919)
Mustafa Kemal tum idarecilere (askeri ve sivi gonderdiği telgrafta yurdumuzun işgal altında olduğu ve halkın işgallere karşı protesto ve mitinglerle organize edilmeleri istenmiştir
AMASYA GENELGESİ (22 Haziran 1919)
Maddeleri
Vatanın butunluğu ve milletin bağımsızlığı tehlikededir
*İstanbul Hukumeti galip devletlerin etkisi altını da bulunduğundan yuklendiği sorumluluklar gereğini yerine getirememektedir Bu durum milletimizi yok olmuş tanıtıyor
Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararlılığı kurtaracaktır
* Milletin kararını verebilmesi icin her turlu denetimden uzak kendi kendine rahat davranabilen bir kurul oluşturulacaktır
* Bunun icin herkesin guvenini kazanmış uc kişi secilecektir
Bu temsilciler Anadolunun en guvenli yeri Sivasa gizlice geleceklerdir
Amasya Genelgesi ile, Kurtuluş Savaşının amacı, gerekcesi ve yontemi belirlenmiştir İlk defa milli egemenlikten soz edilmiş ve İstanbul Hukumetine ve işgallere karşı cıkılması istenmiştir Bu belge yayınlandıktan sonra Mustafa Kemal geri cağrılmış, gitmemiş ve askerlikten istifa etmiştir
YORUM: Mustafa Kemal gelecekte yapacağı devrimin ilk sinyallerini vermiştir
ERZURUM KONGRESİ(23 Temmuz 7 Ağustos 1919)
Doğu Anadoluda Ermeni devletinin kurulmasına engel olmak isteyen Doğu Anadolu Mudafaai Hukuk Cemiyeti tarafından duzenlendi Bu yuzden toplanış şekli bolgeseldir Ancak; aldığı kararlar butun yurdu ilgilendirdiğinden millidir
Kararları: Milli sınırlar icinde vatan bir butundur, parcalanamaz (Misakı Millinin Temeli atıldı) Manda ve himaye kabul edilemezAzınlıklara toplumsal dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilemez Kuvai Milliyeyi amil, milli iradeyi hakim kılmak esastırDoğu illerinin ve butun vatanın bağımsızlığını Osmanlı Hukumeti sağlayamazsa bunun gercekleşmesi icin gecici bir hukumet kurulacaktırBu kongrede ilk kez bir hukumetin kurulması gerekliliğinden soz edilmiştir Doğu illerinin birliği de sağlanmıştır Milli bir kongre hazırlıklarını yapmak uzere Temsil Kurulu secildi Başkanı da Mustafa Kemal oldu İlk defa manda ve himaye reddedilerek azınlıklara haklar verilemiyeceği belirtildi
BALIKESİR VE ALAŞEHİR KONGRELERİ (1919)
Bolgesel olan bu kongreler, Yunan işgallerine karşı alınacak tedbirleri goruşerek, Batı Cephesinin kurulmasını kolaylaştırdı
SİVAS KONGRESİ (4 11 Eylul 1919)
Toplanmasına Amasya Genelgesinde karar verilmiştir Kongreyi engellemek isteyen istanbul Hukumeti Mustafa Kemali tutuklama kararı cıkarttı, şehrin Fransızlar tarafından işgal edileceğini yaydı ve Elazığ Valisini kongreyi engellemesi icin gorevlendirdi Buna tepki olarak İstanbul hukumeti ile ilişkiler kesilince Damat Ferit Paşa Hukumeti istifa etti Ali Rıza Paşa Hukumeti kuruldu
Kongrenin Onemi;
Erzurum Kongresinde alınan kararlar aynen kabul edilerek tum yurdu kapsayacak şekilde genişletildi Anadolu ve Rumeli Mudafai Hukuk Cemiyeti adı altında tum cemiyetler birleştirildi Boylece Milli Mucadele tek elden yonetilecekti Millet adına soz soyleme yetkisi Temsil Heyetine verildiMilli Mucadelenin resmi yayın organı İradei Milliye gazetesi cıkarıldı Manda ve himaye kesin olarak reddedildi İstanbul Hukumeti Anadoluya hakim değil tabi olacağı belirtildi
Temsil Heyeti ilk yurutme yetkisini Ali Fuat Paşaya Batı Anadoludaki Kuvayı Milliye komutanlığına atayarak kullandı Manda ve himaye kabul edilemez
Mısakı Milli tekrar kabul edildi
AMASYA GORUŞMESİ (Ekim 1919)
Yeni kurulan Ali Rıza Paşa hukumeti, Anadolu hareketini daha kolay kontrol etmek icin, irtibat kararı aldı Osmanlı Hukumeti adına Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Mustafa Kemal arasında gercekleşmiştir Onemi, Amasya Goruşmesi ile Osmanlı Hukumeti Anadolu hareketini (Temsil Kurulu) resmen tanımıştır
Amasya Goruşmelerinde Alınan Bazı Kararlar:
Turk topraklarımız her turlu tehlikeye karşı korunacak
* Azınlıklara daha fazla imtiyaz verilmeyecektir Anadolu ve Rumeli Mudafaaı Hukuk Cemiyetini İstanbul Hukumeti tanıyacaktır Temsilciler kurulunun haberi olmadan duşmanla barış yapılmayacaktır
* Meclisi Mebusanın toplanması icin Milletvekili secimleri yapılacak
* Meclis İstanbula toplanmayacak
ANKARAYA TEMSİL KURULUNUN GELİŞİ (27 Aralık 1919)
Ankaranın batı cephesine olan yakınlığı, guvenilir oluşu, ulaşım ve haberleşme imkanının elverişli olması, nedeniyle geldi Boylece Ankara Milli Mucadelenin merkezi oldu
Son Osmanlı Meclisi Mebusanın Acılması (12 Ocak 1920)
Mustafa Kemal istanbul işgal altında olduğu icin başka bir ilde toplanılmasını istemiştir ancak İstanbulda toplanmıştır Mustafa Kemal İstanbula giden milletvekillerinden Mudafai Hukuk grubunu kurmalarını, kendisini Meclis başkanı sectirmelerini ve Misakı Milliyi kabul etmelerini istedi Milletvekilleri meclis başkanı sectiremediler, Mudafai Hukuk grubu yerine Felahı Vatan grubunu kurdular, ama Misakı Milliyi kabul ettiler
MİSAKI MİLLÎ (28 Ocak 1920)
* Milli sınırlar icinde vatan bir butundur, parcalanamaz
*Turklerin coğunlukta olduğu yerler Turk hakimiyetinde kalacaktır
Arap topraklarının geleceği bolge halkının yapacağı serbest secimle belirlenecektir Kapitulasyonlar kaldırılmalıdır (Milli Mucadelede ilk defa kapitulasyonlar rededildi)
Onemi; Kabul edilmesi İstanbulun resmen işgaline, Meclisin işgalci gucler tarafından basılıp dağıtılmasına neden oldu (16 Mart 1920) Mebusan Meclisi kapanınca TBMMnin acılmasına zemin hazırladı Mustafa Kemale Milli Mucadeleyi padişah adına da yuruttuğunu soyleme imkanı verdi
Alıntı
Ataturk Milli Mucadele Ve Cumhuriyet
KURTULUŞ SAVAŞINA HAZIRLIK DONEMİ
Mondros Ateşkes Antlaşması imzaladığı sırada Suriye cephesinde olan Mustafa Kemal, İstanbul geldi, bir sure sonra Samsun ve Doğu Karadenizde Rum Turk catışmalarını onlemek amacıyla 9 Ordu Mufettişi olarak gonderildi Samsuna cıkınca halkı işgallere karşı milli bilinci uyandırma icin Havzaya gecti
HAVZA GENELGESİ (28 MAYIS 1919)
Mustafa Kemal tum idarecilere (askeri ve sivi gonderdiği telgrafta yurdumuzun işgal altında olduğu ve halkın işgallere karşı protesto ve mitinglerle organize edilmeleri istenmiştir
AMASYA GENELGESİ (22 Haziran 1919)
Maddeleri
Vatanın butunluğu ve milletin bağımsızlığı tehlikededir
*İstanbul Hukumeti galip devletlerin etkisi altını da bulunduğundan yuklendiği sorumluluklar gereğini yerine getirememektedir Bu durum milletimizi yok olmuş tanıtıyor
Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararlılığı kurtaracaktır
* Milletin kararını verebilmesi icin her turlu denetimden uzak kendi kendine rahat davranabilen bir kurul oluşturulacaktır
* Bunun icin herkesin guvenini kazanmış uc kişi secilecektir
Bu temsilciler Anadolunun en guvenli yeri Sivasa gizlice geleceklerdir
Amasya Genelgesi ile, Kurtuluş Savaşının amacı, gerekcesi ve yontemi belirlenmiştir İlk defa milli egemenlikten soz edilmiş ve İstanbul Hukumetine ve işgallere karşı cıkılması istenmiştir Bu belge yayınlandıktan sonra Mustafa Kemal geri cağrılmış, gitmemiş ve askerlikten istifa etmiştir
YORUM: Mustafa Kemal gelecekte yapacağı devrimin ilk sinyallerini vermiştir
ERZURUM KONGRESİ(23 Temmuz 7 Ağustos 1919)
Doğu Anadoluda Ermeni devletinin kurulmasına engel olmak isteyen Doğu Anadolu Mudafaai Hukuk Cemiyeti tarafından duzenlendi Bu yuzden toplanış şekli bolgeseldir Ancak; aldığı kararlar butun yurdu ilgilendirdiğinden millidir
Kararları: Milli sınırlar icinde vatan bir butundur, parcalanamaz (Misakı Millinin Temeli atıldı) Manda ve himaye kabul edilemezAzınlıklara toplumsal dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilemez Kuvai Milliyeyi amil, milli iradeyi hakim kılmak esastırDoğu illerinin ve butun vatanın bağımsızlığını Osmanlı Hukumeti sağlayamazsa bunun gercekleşmesi icin gecici bir hukumet kurulacaktırBu kongrede ilk kez bir hukumetin kurulması gerekliliğinden soz edilmiştir Doğu illerinin birliği de sağlanmıştır Milli bir kongre hazırlıklarını yapmak uzere Temsil Kurulu secildi Başkanı da Mustafa Kemal oldu İlk defa manda ve himaye reddedilerek azınlıklara haklar verilemiyeceği belirtildi
BALIKESİR VE ALAŞEHİR KONGRELERİ (1919)
Bolgesel olan bu kongreler, Yunan işgallerine karşı alınacak tedbirleri goruşerek, Batı Cephesinin kurulmasını kolaylaştırdı
SİVAS KONGRESİ (4 11 Eylul 1919)
Toplanmasına Amasya Genelgesinde karar verilmiştir Kongreyi engellemek isteyen istanbul Hukumeti Mustafa Kemali tutuklama kararı cıkarttı, şehrin Fransızlar tarafından işgal edileceğini yaydı ve Elazığ Valisini kongreyi engellemesi icin gorevlendirdi Buna tepki olarak İstanbul hukumeti ile ilişkiler kesilince Damat Ferit Paşa Hukumeti istifa etti Ali Rıza Paşa Hukumeti kuruldu
Kongrenin Onemi;
Erzurum Kongresinde alınan kararlar aynen kabul edilerek tum yurdu kapsayacak şekilde genişletildi Anadolu ve Rumeli Mudafai Hukuk Cemiyeti adı altında tum cemiyetler birleştirildi Boylece Milli Mucadele tek elden yonetilecekti Millet adına soz soyleme yetkisi Temsil Heyetine verildiMilli Mucadelenin resmi yayın organı İradei Milliye gazetesi cıkarıldı Manda ve himaye kesin olarak reddedildi İstanbul Hukumeti Anadoluya hakim değil tabi olacağı belirtildi
Temsil Heyeti ilk yurutme yetkisini Ali Fuat Paşaya Batı Anadoludaki Kuvayı Milliye komutanlığına atayarak kullandı Manda ve himaye kabul edilemez
Mısakı Milli tekrar kabul edildi
AMASYA GORUŞMESİ (Ekim 1919)
Yeni kurulan Ali Rıza Paşa hukumeti, Anadolu hareketini daha kolay kontrol etmek icin, irtibat kararı aldı Osmanlı Hukumeti adına Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Mustafa Kemal arasında gercekleşmiştir Onemi, Amasya Goruşmesi ile Osmanlı Hukumeti Anadolu hareketini (Temsil Kurulu) resmen tanımıştır
Amasya Goruşmelerinde Alınan Bazı Kararlar:
Turk topraklarımız her turlu tehlikeye karşı korunacak
* Azınlıklara daha fazla imtiyaz verilmeyecektir Anadolu ve Rumeli Mudafaaı Hukuk Cemiyetini İstanbul Hukumeti tanıyacaktır Temsilciler kurulunun haberi olmadan duşmanla barış yapılmayacaktır
* Meclisi Mebusanın toplanması icin Milletvekili secimleri yapılacak
* Meclis İstanbula toplanmayacak
ANKARAYA TEMSİL KURULUNUN GELİŞİ (27 Aralık 1919)
Ankaranın batı cephesine olan yakınlığı, guvenilir oluşu, ulaşım ve haberleşme imkanının elverişli olması, nedeniyle geldi Boylece Ankara Milli Mucadelenin merkezi oldu
Son Osmanlı Meclisi Mebusanın Acılması (12 Ocak 1920)
Mustafa Kemal istanbul işgal altında olduğu icin başka bir ilde toplanılmasını istemiştir ancak İstanbulda toplanmıştır Mustafa Kemal İstanbula giden milletvekillerinden Mudafai Hukuk grubunu kurmalarını, kendisini Meclis başkanı sectirmelerini ve Misakı Milliyi kabul etmelerini istedi Milletvekilleri meclis başkanı sectiremediler, Mudafai Hukuk grubu yerine Felahı Vatan grubunu kurdular, ama Misakı Milliyi kabul ettiler
MİSAKI MİLLÎ (28 Ocak 1920)
* Milli sınırlar icinde vatan bir butundur, parcalanamaz
*Turklerin coğunlukta olduğu yerler Turk hakimiyetinde kalacaktır
Arap topraklarının geleceği bolge halkının yapacağı serbest secimle belirlenecektir Kapitulasyonlar kaldırılmalıdır (Milli Mucadelede ilk defa kapitulasyonlar rededildi)
Onemi; Kabul edilmesi İstanbulun resmen işgaline, Meclisin işgalci gucler tarafından basılıp dağıtılmasına neden oldu (16 Mart 1920) Mebusan Meclisi kapanınca TBMMnin acılmasına zemin hazırladı Mustafa Kemale Milli Mucadeleyi padişah adına da yuruttuğunu soyleme imkanı verdi
Alıntı