Bedenimizdeki bir damarın kan pıhtılaşması sonucunda tıkanması ile ortaya çıkan, halk ortasında 'damar içi pıhtılaşma' olarak bilinen tromboz, erken müdahale edilmezse hastanın hayatını kaybetmesine yol açacak kadar sinsi ve ölümcül bir hastalık olarak gösteriliyor.
Derin venlerde oluşan trombozun 'derin ven trombozu', yüzeysel venlerde oluşan trombozun ise 'tromboflebit' olarak tanımlandığını kaydeden Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. İhsan Alur, bilhassa derin ven trombozunda erken teşhisin konularak tedaviye vaktinde başlanmanın; oluşabilecek komplikasyonları (akciğer atardamarına pıhtı atılması, şiddetli bacak ağrısı, kalıcı bacak şişliği) önlemek açısından hayati değer taşıdığını tabir etti.
Akciğerde pıhtı tehlikesine dikkat
Op. Dr. İhsan Alur, "Derin ven trombozunun en tehlikeli komplikasyonu pulmoner emboli gelişmesi (yani akciğere kan taşıyan damarların pıhtı ile tıkanması ve kanın oksijen oranında süratli düşüşle sonuçlanan teneffüs yetmezliği gelişmesi) ve erken müdahale edilmezse hastanın hayatını kaybetme riski taşımasıdır. Derin ven trombozu ayrıyeten toplumda yaygın iş gücü kaybına/ekonomik kayıplara sebep olmakta ve bireylerin ömür kalitesini değerli ölçüde olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle derin ven trombozunun farkında olmak ve komplikasyonlarını âlâ bilmek gerekmektedir.” diye konuştu.
Ani bir formda başlayan bacakta şişlik ve ağrının derin ven trombozunda en kıymetli belirtiler olduğunu söyleyen Op. Dr. İhsan Alur, "Bacaktaki şişlik sebebiyle çap artışı olur, hareket esnasında ise ağrı ve hassasiyet gelişir. Yürürken yahut ayakta sabit dururken bacakta şişlik ve ağrı daha da artar. Klinik bulgularla birlikte şişlik olan bacak toplardamarlarının renkli Doppler Ultrason görüntülemesiyle (damar içindeki pıhtının görüntülenmesiyle) kesin teşhis konur.” dedi.
Obezite ve kanser riski artırıyor
Op. Dr. İhsan Alur, uzun mühlet ağır bakımda yatmak sonucunda hareket kısıtlılığı yaşamak, büyük ortopedik ameliyatlar geçirmek (kalça kırığı, protez ameliyatları), morbid obezite, ileri yaş, hiperlipidemi (kan yağlarının yüksek olması), ileri evre kalp yetersizliği, etkin sigara içiciliği, kanser hastalığı varlığı (özellikle akciğer, karaciğer, pankreas, kolon kanseri, göğüs, prostat) kemoterapi, kalıcı santral venöz kateterler, genetik pıhtılaşma bozuklukları ve sedanter ömür stili (hareketsiz hayat stili) derin ven trombozunda en değerli risk faktörleri olduğunu belirtti.
Son 2 yılda pandemi nedeniyle tromboz hadiseleri arttı
Dünya'da ve Türkiye'de ortalama insan ömrünün uzaması, genç nüfusa oranla yaşlı nüfusun artması, kanser hastalıklarının sık görülmeye başlaması, bilhassa son 2 yılda koronavirüs pandemisine bağlı olarak tromboz olaylarındaki artışın derin ven trombozunun kıymetini bir kat daha artırdığını vurgulayan Op. Dr. İhsan Alur, hastalığın tedavisi hakkında ise şu bilgileri paylaştı: "Karşımızda tedavisi imkânsız bir hastalık bulunmuyor. Tam bilakis, erken periyotta (akut) fark edilirse, yüzde 100'e yakın bir muvaffakiyet oranıyla damarın içerisinde oluşmuş bulunan trombüs yani pıhtı eritilebilir, damar açılabilir ve kan akışı tekrar sağlanabilir. Şayet kronik periyotta tromboz tespit edilirse, yeniden pıhtı önleyici ve kan inceltici (kan sulandırıcı) ilaçlarla yeni pıhtının oluşmasını engellemek ve/veya oluşmuş olan pıhtının damar içerisindeki ilerleyişini durdurmak mümkündür.”
Op. Dr. İhsan Alur, Derin ven trombozundan korunmak için sağlıklı hayatın birtakım temel sıhhat kurallarına uyulması gerektiğinin altını çizerek tekliflerini şöyle sıraladı: "Hareketli bir hayat üslubu oluşturmalıyız, her gün sistemli yürüyüş yahut antrenman yapmalıyız, sigara içiyorsak sigarayı bırakmalıyız, yağlı yemeklerden yahut besinlerden uzak durmalıyız, tertipli olarak sıhhat denetiminden geçmeli, hekimimizin tavsiyelerini uygulamalıyız. En kıymetlisi, tromboza karşı harekete geçip sıhhatimizi önemsemeliyiz.”