Barış MANÇO'nun Anısına

BARIŞ MANÇO (1943)

Konya ovasında yaşayan Mançozade adlı büyük bir aile, Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u alması ile birlikte Rumeliye göç etmiş ve Selanik'e yerleşmiştir Birinci Dünya Savaşı'na kadar Selanik'de yaşamış Mançozade ailesi, savaşın yaşam koşullarını güçleştirmesi nedeniyle her yerde İstanbul'a göç etmiştir Mançozade'lerden Mehmet Abdi bey İstanbul'da bir konağa sabit ve arkadaşının kızkardeşi olan Nimet Hanım'la evlenmiştir Yıllar daha sonra Nimet Hanım, Barışma Manço'nun Gülpembeşarkısının ilham kaynağı olacaktır

Cumhuriyet devrimlerini yaşayan aile, soyadı kanunu ile birlikte Mançozadeolan aile adlarını değiştirerek, Mançosoyadını alırlar Abdi bey ile Nimet Bayan'ın oğlu Hakkı Bey, Rikkat Uyanık ile evlenir Hakkı Bey ile Rikkat Hanım'ın ikinci çocuğu 2 Ocak 1943 tarihinde doğan Mehmet Barış Manço'dur Onlar, Uzlaşma Manço, Oktay Manço, Savaş Manço ve İnci Manço olarak dört kardeştiler

İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarında doğan Uzlaştırma Manço, ailesinin savaşın bitmesine duyduğu arzu nedeniyle Barışmaisminin kendisine verildiğini söylemektedir Dönemin Türk Sanat Müziği sanatçısı olan Rikkat Bayan ile Hakkı Bey, Barışma 3 yaşındayken ayrılırlar Babasının yanında büyüyen Barıştırma Manço'nun çocukluğu Kadıköy'de geçmiştir İlkokulu Gazi Mustafa Kemal İlkokulu'nda tamamlamış, daha sonra Galatasaray Lisesi'ne devam etmiştir 10sınıftayken babasını kaybeden Uzlaşma Manço, Galatasaray Lisesi'nden ayrılarak Şişli Terakki Lisesi'ne gitmiş ve oradan mezun olmuştur

Barış Manço, aileden gelen yetenekle 2 yaşından itibaren şarkı söylemeye ve Ortaokul 2sınıf öğrencisiyken de acemi olarak müzikle uğraşmaya başlamıştır Liseyi bitirince 20 Eylül 1963 tarihinde, önce Paris'e, oradan da Belçika'ya ağabeyi Savaş Manço'nun yanında gider Belçika Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi'nde resim, grafik ve iç mimari okur Lisede çok başarılı olmayan hatta müzik ve coğrafyadan ikmale kalan Barışma Manço, bu okuldan bir derece ile; okul birincisi olarak mezun olmuştur Galatasaray Lisesi'nde başlayan müzik hayatı, Belçika'da da devam etmiştir

Manço, 1969'da yurda döndüğünde, Dağlar Dağlarşarkısını yaptı Bu şarkı, O'nun hayatında önemli bir dönüm noktası oldu Aynı yıllarda görüntüsü değişmekte, müziği ve kıyafetleri ile bir ekol oluşturmaya başladı Barışma Manço, insan ilişkileri konusunda fazla iyidir Temas kuramayacağı hiçbir canlı değil denebilir Zaten daha sonraki yıllarda da yaptığı bir röportajında; Kendimi, toplumla diyalog kuran bir iletişim arabulucu olarak görüyorumdiyecektir

1971 yılında askerlik yılları başlayacaktır Askerdeki ilk ayları; hem ani olarak askere alınması, diplomasına karşın üniversite mezunu olmasının tartışılması, ayrıca de saçlarının kesilmesi sebebiyle çok neşeli başlamadı Askerliğini Polatlı'da Topçu asteğmen olarak yaptı Askerliğin son ayları ise hoş dostluklar ve askeriyede bir dizi konserlerle üretken bir hale dönüştü

Askerlikten sonradan tekrar bir süre Belçika günleri araya girmektedir Barıştırma Manço, sıradışı kıyafetleri, takıları, enterasan el hareketleri ve şarkılarına çektiği klipler ile bizleri şaşırtmayı sürdürmeye devam eder Ressam, görevinin birazcık da şaşırtıcı şeyler yerine getirmek olduğuna inanmıştı Yıllar geçtikçe bu davranış ve biçimlerin onun özgün kişiliği olduğunu daha iyi anlayacaktık

Barıştırma Manço, 18 Temmuz 1978'de Kadıköy Evlendirme Dairesi'nde Lale Çağlar (Manço) ile evlendi Bu konuda da topluma örnek olmayı başaran Barışma Manço, evliliğinde de İstanbul geleneğini sürdürdü Bu evliliği, Lale Manço da 1998 yılında yaptığı bir röportajda Barıştırma içinde 23 senediye tanımlıyor Çiftin evdeki birliktelikleri, meslek hayatında da devam etmiştir Lale Manço, televizyon programlarına yönetmen ve yapımcı olarak imzasını atar Bu beraberliğe, oğulları 19 Mayıs 1981'de Doğukan Hazar, 24 Temmuz 1984'de de Batıkan Zorbey katılır Dünya çocuklarının Uzlaştırma abisi, kendi çocuklarıyla da iyi arkadaş olduğunu söylemektedir Yoğun meslek programı çocuklarını dikkatsizlik etmesine asla neden olmamıştır

Çocukları için en büyük öğüdü, yaptıkları işin en iyisini severek yapmaları gerektiğidir Çocukları için tek kaygısının adam gibi adamlık konusunda olduğunu dile getiren Uzlaşma Manço, çocuklarının hangi mesleği yaparsalar yapsınlar, tornacı bile olabilirler ama kendi deyimiyle onlar için Doğukan artist, o kadar bir vida sıkar ama başka türlü sıkardenmesini açlık ettiğini söylemektedir O, doğu ile batının sentezini yapmıştı O'na göre, doğunun herşeyi fena, batının herşeyi iyi içten bir kavram değildi Oğullarına da Doğukan ve Batıkan isimlerini koyması, doğu ve batının barıştırma içinde olması dileğinden kaynaklanmaktadır

Uzlaştırma Manço'ya göre, Türkiye'nin de bulunduğu konumun belli bir sınırlaması yoktur Türkiye, doğudan bakıldığı zaman batıda, batıdan bakıldığı süre da doğudadır Bu konudaki duygularını ise, Japonya konserinde 20000 Japon'un Türk bayrağı çıkartıp sallamasından televizyon başındaki 60 milyon insanın gözyaşları içinde izlemesi gibi heyecanlandığını ve kibir duyması ile açıklama ediyor Barışma Manço tanıdık olmayan ülkelerdeki çalışmaları için yaptığı değerlendirmede, Japonlar beni sahiplendiler, milyonlarca Japon konserlerime geliyor, CD'lerimi alıyor, Japonlar bende içten birşeyler buluyor Şarkılarımı didik didik inceliyorlar, onlardan konferanslar hazırlayıp televizyon programları yapıyorlar Türkiye'de bunun onda biri yapılmadı Belçikada ise, onların ülkelerini tanıttığım için Liege Prensliği onur ödülü verdiler Törene limuzin ve dört eskort ile gittik Belçika'nın en büyük gazetesi birinci sayfada yarım sayfa ayırdı Türkiye'de ise 40 takvim sanat yaşamımda baş sayfaya çıkamadımgibi bir serzenişte bulunmuştu Ne yazık ama yıllar daha sonra baş sayfada bulunma nedenin vefatolması çok hüzünlü bir durumdu

Manâlı olmaktan çok değerli olmayı tercih ettiğini söyleyen Barış Manço, duygusallığı, seçtiği bir yaşam biçimi olduğunu vurgularken, kendi deyimiyle kuzey kutbunu da katiyen kaybetmediğini de sözlerine ekliyor Manço; Rus romantikleriklerinden, Korsakof, Musolski ve Çaykoski'den etkilenerek, evinin dekorasyonunda da romantik çağı, 19yüzyıl sonu ile 20yüzyılın başını yansıtan tarzı tercih etmişti

Türkiye'deki en uzun ve en başarılı televizyon programlarını yaptı 200'den fazla şarkısı O'na; 12 altın ve platin albümkaset ödülü kazandırdı Şarkılarının bir bölümü Yunanca, Bulgarca, Arapça, Farsça, Japonca, İbranice, Fransızca, İngilizce ve Flemenkçe'ye çevrildi Her ülkede şarkıları fazla sevildi Kongo'daki 1213 bin kişinin katıldığı konserde Domates Biber Patlıcanı söylerken, Kongoluların koro halinde şarkıya eşlik etmeleri şarkının evrenselliği hakkında veri vermektedir Bu konuya başka bir misal de Darı'da yaşanmıştı Barıştırma Manço, Darı Televizyonu'nda canlı yayında Dağlar Dağlar'ı Arapça söylemişti, bu programın sonunda Mısırlılar sokağa döküldüğü gibi, program da defalarca tekrarlanmıştı

En büyük arzusunun ansiklopedilerde yer edinmek olduğunu söyleyen ve Uzlaşma Manço Müzesidüzenlemek isteyen Manço, 20 yüzyılda yaşamış, o yüzyıla damgasını vurmaya çalışan bir Türk'üm, 20yüzyılın Türk müziğini yapıyorumdemektedir Müzik ve televizyon hayatında sayısız ödüller alan Barışma Manço, 1991 yılında devlet sanatçısı ünvanı, yine benzer sene Hacettepe Üniversitesi onursal doktora ünvanı, Milletlerarası Teknoloji Ödülü, Japonya Uluslararası Kültür ve Barıştırma ödülü, Belçika Krallığı Leopold II Şövalyesi nişanı, Fransız Kültür Bakanlığı Edebiyat ve Sanat Şövalyesi nişanı, Türkmenistan Cumhurbaşkanlığı; Türkmen Vatandaşlığı ödülleri kazanmıştır

Barış Manço, 1999 yılında 31 Ocak'ı 1 Şubat'a bağlayan gece, geçirdiği yürek krizi sonucunda hayata veda etmiştir Oysa, bu büyük usta bıraktığı eserler ile tekrar tekrar Türk Milleti'nin kalbinde yaşayacaktır


NOT:Ölümünün 11 yılında hüzünle andığımız; bize inanılmaz eserler bırakan,her şeyiyle tam bir artist olarak yaşamış sevgili BARIŞ ABİ'mizi hiç unutmadıkVe forumdaş ailesi olarak kendisini saygıyla,sevgiyle ve rahmetle anıyoruz

Allah rahmet eylesin *