Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Rusya'nın Ukrayna'ya açtığı savaşın faturası, savaş olmaktan çıktı; batışa yanlışsız ilerliyor. Bu sabah ülkenin en büyük bankası Sberbank, Avrupa'dan çekildiğini duyurdu.
Putin, Ukrayna topraklarına girdiği geçen haftadan bu güne Batı'nın Moskova'ya uyguladığı ekonomik yaptırımlar kademe kademe arttı. Rusya, uygulanan ekonomik yaptırımlarla giderek dünyadan dışlanan izole bir ülke haline hakikat ilerlerken, ülkede faaliyeti bulunan dünyanın önde gelen firmaları faaliyetlerini ve yatırımlarını sonlandırmaya başladı. Türk firmalarda da ziyan büyüyor!
Rusya dünyada oyun dışı kaldı!
Dünya'dan Kerim Ülker'in yazısına göre SWIFT sisteminden çıkarılan Rusya’nın yurtdışındaki varlıkları birer birer donduruluyor, el konuluyor. Ülkeyi yönetenler ve Kremlin’e yakın isimlere ilişkin milyarlarca doların yanı sıra Moskova Borsası’nda yaşanan zelzelelerle birlikte neredeyse 400-500 milyar dolarlık bir kayıp Rusya’nın hanesine yazılıyor.
Sadece iktisat değil, Rusya, spordan sanata, global tertiplerden siyasete kadar bir çok alanda oyun dışında bırakılıyor. Rusya tabir yerindeyse işgalin faturasını global bir reaksiyonla ödüyor. Savaşın cephedeki hali de Putin’in canını sıkmaya devam ediyor. Ukrayna halkının hiç beklemediği gayreti ile karşılaşan Putin, işgal ettiği ülkede 5 binden fazla Rus askerinin yanı sıra milyarlarca dolar bedelinde savaş uçakları, helikopterler, tanklar kaybetmiş durumda. Putin için yalnızca dışarıda değil Rusya’da da yansılar giderek artıyor.
Şirketlerin yaptırımlara ne kadar direnecekleri meçhul!
Kremlin’in Ukrayna’da başlattığı savaşın faturası, içerideki firmaların da güç duruma düşmesiyle kabarmaya devam ediyor. Hava savunmasını kapatarak zahmetli sürece yanlışsız adım adım sürüklenen ülkenin en büyük havayolu şirketi Aeroflot, turizm şirketi Intourist üzere Rus şirketlerin de yaptırımlara ne kadar kadar direnebilecekleri meçhul.
Batılı firmalar da yatırımlarını ülkeden çekmeye başladı bile. Rusya’nın en büyük yabancı yatırımcısı olan güç devi BP, hafta sonu devletin denetimindeki Rosneft’teki yüzde 20 payını elden çıkaracağını ve ülkeyi terk edeceğini açıkladı.
BP ile başlayan sürece İngiliz Shell de katıldı
BP ile başlayan sürece İngiliz Shell de katıldı. İngiliz Shell, Sakhalin-II LNG tesisindeki yüzde 27,5 payını, Salym Petroleum Development ve Gydan güç teşebbüsündeki yüzde 50'şer payını elden çıkaracak, Gazprom ve ilgili kuruluşlardaki ortak teşebbüslerinden ise ayrılacak.
Shell, ayrıyeten Kuzey Akım 2 doğal gaz boru çizgisi projesiyle de ilişiğini bitirmeyi planlıyor. Shell'in geçen yıl sonu prestijiyle Rusya'daki mevcut duran varlık pahası 3 milyar dolar düzeyinde bulunurken, bu kararın Gazprom ve öteki kuruluşların bedeline ziyan vereceği öngörülüyor. Bir öbür güç şirketi Norveçli Equinor da Rusya’daki ortak teşebbüslerinden çıkma kararı aldı. Dünyanın en büyük varlık fonu olan Norveç varlık fonu ise yaklaşık 2.8 milyar dolar kıymetindeki Rus varlıklarını elden çıkaracağını açıkladı. Avustralya varlık fonu, Rusya’da süreç gören şirketlerdeki paylarını azaltmayı planladığını, İngiliz HSBC ise bir çok Rus bankasıyla alakalarını sona erdirmeye başladığını açıkladı. Filosunun yaklaşık yüzde 5’ini Rus havayollarına kiralayan dünyanın en büyük uçak kiralayıcı şirketi İrlandalı AerCap Holdings, Rus havayollarına uçak kiralamayı durduracağını açıkladı. Yakın devirde de ABD firması ExxonMobil, Fransız Total Energies üzere firmaların da bu kervana katılacağı tabir ediliyor.
Peki Türk şirketler bu durumdan nasıl etkilenecek?
Bugün Rusya ile Türkiye ortasında ticaret hacmi 35 milyar dolar düzeyinde. Bunun kıymetli kısmını Rusya’dan sağlanan güç karşılıyor. Ortalarında Koç Holding, Yıldırım Holding, FİBA, Şişecam Kümesi, Hayat Kimya, Coşkunöz Holding, Rönesans Holding, ENKA, Güçlü Kümesi, Rixos üzere Türk iktisadının önde gelen firmalarının ortasında bulunduğu yüzlerce Türk firmasının 10 milyar dolardan fazla yatırımı var.
Bu kere durum farklı!
İnşaatta ise şu anda Rusya'da yaklaşık 21 milyar dolar kıymetinde 150 proje devam ediyor. Rusya’da yatırımı bulunan bir işadamı ile görüştüm.
Sürecin kendilerine yanlışsız yönelebileceğini lisana getiriyor. “Batılı şirketler yavaş yavaş çekiliyor. Çekilmenin sebebi yalnızca savaş yansısı olmayabilir. İran’da olduğu üzere Rusya’da iş yapan şirketlere yönelik bir reaksiyon verilirse, bu bizlere de yansıyacak. Kredi almamız sıkıntı bir hale gelebilir. Milletlerarası bir kampanya var ve bunun dışında kalamayabiliriz. Rusya’da geçen yıl işlerimiz yeterli gitmişti. __Tesisimizi büyütme kararı almıştık. Bunu şimdilik askıya aldık. Bekleyip göreceğiz lakin işler giderek berbata gidiyor. Uçak krizinde buradaki şirketlerin kimilerine Rus idaresi tarafından baskınlar yapılmıştı. Dokuma üzere alanlarda Türk firmaları büyük kayıplar vererek geri dönmüştü. Lakin bu sefer durum farklı” diyor.
Rusya'dan para kesildi
Cumhuriyet'te Ali Can Polat da 'Rusya'dan para kesildi' derken şunları iletiyor:
Devam eden savaş ve yaptırımlarla birlikte Türkiye’nin Rusya ile 35 milyar dolar, Ukrayna ile de 7.5 milyar doları bulan ticareti de etkilendi. İş dünyası yaptırımların şimdi yeni olması nedeniyle tesirlerinin net olarak görülmediğini söylerken birinci etapta, bütün ödemeler durdu.
Ödemelerin yanı sıra Türk firmaların mallarını taşıyan yaklaşık 500 TIR, altı gündür bölgede mahsur kalmış durumda. Memleketler arası Nakliyeciler Derneği İcra Konseyi Lideri Fatih Şener, bekleyen TIR’ların geçiş müsaade dokümanı olmadan Polonya ve Macaristan’a geçebileceğini fakat vize sorunu ile karşı karşıya kaldıklarını belirtti. Şener, “Dışişleri Bakanlığı vize sıkıntısını çözmek için çabalıyor, şu an bir sürü firmanın eserleri yüklü, teslimatlar yapılamadı” dedi. Bekleyen her TIR’ın günlük ziyanının 200 Avro olduğunu belirten Şener, “Orada bekleyenler dışında Türkiye’de doldurulmuş bekleyen TIR’lar da var. Ukrayna üzerinden öteki ülkelere geçiş yapıyordu bunlar. Artık yapamıyorlar. Biz bu yüzden Rusya ile direkt bir ihracat sınırı kurulmasını talep ediyoruz. Devletin bu çizgi için çabucak harekete geçmesi gerekiyor” diye konuştu.
'Döviz kullanamıyorlar. Rublede de kuru tutturamıyoruz'
Rusya ve Ukrayna’ya direkt 250 milyon dolar, turizm aracılığıyla ve transfer yoluyla birlikte toplamda 5 milyar dolarlık ihracat yaptıklarını söyleyen Mücevher İhracatçıları Birliği Lideri Mustafa Kamar ise bütün bu ihracatın durduğunu söyledi. Rusya ile ticarette ruble de kullanamadıklarını söyleyen Kamar, “Döviz kullanamıyorlar. Rublede de kuru tutturamıyoruz. Hür piyasa ve banka fiyatları çok değişiklik gösteriyor, hasebiyle şu an ticaretimiz durdu. 8 Mart Bayanlar Günü’nde çok büyük satışlarımız olurdu o bölgeye, net etkiyi o günkü sayılarda göreceğiz” dedi. Kamar, turizm döneminin 1 Mayıs’ta başlayacağını hatırlatarak o güne kadar bu kriz çözülmezse Türkiye’nin büyük bir krizle karşı karşıya kalacağını da söyledi.
Savaş bölgedeki bütün ülkeleri krize sokacak!
Rusya ve Ukrayna ile çalışan iş dünyası yol haritası oluşturabilmek için dün bir ortaya geldi. DEİK Türkiye-Rusya İş Kurulu üyeleri, Rusya’da faaliyet gösteren Türk bankalarının yöneticileri ile bir ortaya gelip sıkıntıları konuştu. Türkiye’nin en kıymetli 430 markasını bir araya getiren Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) üyeleri de yaşadıkları meseleleri konuştu. BMD Lideri Sinan Öncel, şunları söyledi:
“Savaş o bölgedeki bütün ülkeleri krize sokacak. Şu an Rusya’ya tek ulaşım yolu Gürcistan, o da lojistik maliyetlerimizi artıracak. Ayrıyeten Rusya’da çatışma olmasa da sabotaj ihtimali sebebiyle AVM’ler kapanıyor. Halk da huzursuz olduğu için kalabalıklara çıkmıyor. Satışlarımız düşüyor” dedi.
Hazır giyim sektörünün iki ülkeye toplamda 1 milyar dolarlık bir ticaret hacmi yarattığını hatırlatan İstanbul Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçılar Birliği İdare Şurası üyesi Özkan Karaca ise ödeme akışının durmasıyla firmaların kredilere yöneleceğini söyledi. Ukrayna’da iş yapan bine yakın Türk firmasının bütün işlerinin durduğunu söyleyen Ukrayna-Türkiye İş Kurulu Türkiye Tarafı Lideri Ruşen Çetin de birçok şirketin kredi ödemeleri bulunduğunu ve faiz riskiyle karşı karşıya olduklarını söyledi. Çetin, “Firmaların bekleyen ödemeleri var, işin bankacılık ayağı var” dedi.
Bölgede bekleyen araçların dağılımı nedir?
Ukrayna limanında 130 araç
İç gümrük kapılarında 282 araç
Romanya’da 20 araç
Rusya’da 80 araç
Belarus’ta 95 araç
