Bel ağrısından sonraki bacak ağrısına dikkat

Beyin, Hudut ve Omurilik Cerrahı Prof. Dr. Mustafa Bozbuğa, bel fıtığı hakkında kıymetli bilgiler ve tavsiyelerini paylaştı.

"Omurga işlevlerini iki temel üzerine oturtabiliriz” diyen Prof. Dr. Mustafa Bozbuğa, bu işlevlerden birinin hareketi ve esnekliği sağlamak, bedene binen yükü taşımak, başkasının ise nöral dokuyu yani hudut dokusunu korumak olduğunu söyledi.

Omurga ve içerisindeki hudut dokusu ele alındığında omurganın lomber birinci omurun alt seviyesine kadar uzanan omurilik ve omurilikte her segmentten çıkan sonlardan oluşan bir nöral yapıyı taşıdığını kaydeden Prof. Dr. Mustafa Bozbuğa, "Omurganın bir işlevi yükü taşımak, hareketi ve esnekliği sağlamak, başka işlevi ise nöral dokuyu yani hudut dokusunu korumaktır. Münasebetiyle omurgayı omurilik ve etrafındaki yapılarla birlikte düşünmek gerekiyor. Etrafındaki yapılardan bahsetmek gerekirse boyun, sırt olarak düşünürsek akciğer ve kalp, bel olarak düşündüğümüzde de çeşitli karın organları yer alıyor. Tüm bu yapılara ilişkin ve bunların ötesinde sistemik her hastalık teorik olarak bel ağrısına ya da omurga ağrılarına neden olabilir. Bunları da farklı oranlarda görüyoruz fakat en yaygın olanı bel ağrısıdır ve bunun nedenleri de çok sıklıkla yumuşak doku sorunları ve bel fıtıklarıdır” dedi.



Omurgada vakitle bozulmalar oluyor

Üst üste duran bel omurlarının bir kısmının orta yüzeylerini disk yapılarının kapladığını belirten Prof. Dr. Mustafa Bozbuğa, "Bu disklerin yükü taşımak, esnekliği sağlamak, yükü eşit bir biçimde omurgaya dağıtmak üzere mekanik işlevleri, nutrisyonel ve daha diğer pek çok işlevi vardır. Diskler son derece sağlam bir yapıdır lakin omurga daima olarak çalışıyor. Otururken, yürürken, spor yaparken ve daha birçok aktivitede omurga etkin biçimde çalışıyor, daima bir yük taşıyor. Vakitle da bozulmalar ve zayıflamalar ortaya çıkıyor. Diskin belli yerleri daha zayıftır. Oralardan fıtıklaşma yani yapının bozulması ve bulunması gereken alanın dışına taşması ortaya çıkıyor. Bu çok yaygın bir durumdur ve bel ağrıları nezle ve gripten sonra ikinci sıklıkta görülen bir şikayettir. Bel ağrılarının en yaygın nedeni de bel fıtıklarıdır” dedi.

Bel fıtıklarının çok farklı tipleri ve dereceleri olduğuna dikkat çeken Bozbuğa, "Duruma nazaran çok farklı tedaviler ya da uygulamalar gerekebiliyor. Beyin cerrahları ameliyat için bel fıtıklarında aşikâr şartlar ve belirli durumları ararlar. Bu şartlar da bel fıtıklarının yüzde 2-3 oranındaki hastalarda bulunur. Sonlara baskı olması, fıtığın ve basının diğer hiçbir formda düzeltilemeyecek derecede olması, klinik yansımaları olarak nörolojik işlev kayıplarının olması, şiddetli ağrıların olması, ağrının öbür türlü biçimde geçirilememesi, idrar ya da dışkı kaçırma kusurlarının ortaya çıkması üzere çok çeşitli kaideler vardır. Bu üzere klinik tablolarda ameliyat yapılıyor” tabirlerini kullandı.



Bel ağrısından sonra bacak ağrısı olduysa dikkat

Prof. Dr. Mustafa Bozbuğa, "Bel fıtığının tipine ve derecelere nazaran de ağrının karakteri farklıdır" dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:

"Omurlardaki disklerin etrafını çevreleyen kapsülün gerilmesi durumunda şiddetli bel ağrısı, tutulma ve düzleşme meydana gelir. Kaslarda şiddetli bir spazm olacaktır. Kapsül yırtılıp içindeki kıkırdağımsı dokunun dışarıya taşması durumunda bel ağrısı geçecek lakin bu dokunun fıtıklaşması ve çabucak yakınındaki hudut köküne baskı yapması sonucu bacak ağrısı ortaya çıkacaktır. Birçok hasta bu durumu karakteristik biçimde anlatırlar. Evvel şiddetli bel ağrısından bahsediyorlar fakat bel ağrısı geçtikten sonra bacak ağrısı yaşadıklarını tabir ediyorlar. Bacak ağrısı ile gelen hastaya bel fıtığı var dendiğinde ya da yapılacak ameliyatın belden yapılacağı söylendiğinde şaşkınlığa yol açıyor. Ağrı hudut köklerine baskı olduğunun işaretidir lakin her bacak ağrısı da bel fıtığından kaynaklanmıyor.”



Ameliyattan bir gün sonra hasta taburcu olabiliyor

Bel fıtığı ameliyatı için açık ve kapalı formunda isimlendirmeler yapıldığını belirten Prof. Dr. Mustafa Bozbuğa, "Bu aslında bilimsel olarak kullanılmayan bir tariftir. Hiçbir biçimde kapalı bir ameliyat kelam konusu değil. Sıkıntılı alana müdahale için kesinlikle bir yerden girilmesi gerekiyor. Sadece disk sorunu ise geniş bir kesiğe gerek kalmıyor. Mikrodiskektomi ve endoskopik diskektomi bu hastalığın cerrahisinde altın standartlardır. Bu iki sistemde de küçük bir cilt kesisinden giriliyor. Bu 1-1,5 santimlik kesi de ameliyattan sonra pek iz bırakmıyor. Mümkün olduğu kadar çok küçük bölgede süreç yapılıyor. Hasebiyle çok az doku travması oluyor. Mikroskopla bakıldığı için üç boyutlu bir halde ve bölgenin daha düzgün aydınlatılıp yapıların büyütülerek görülmesi mümkün hale geliyor. Disk çıkarılıp hudut yapısı özgürleştiriliyor ve ameliyat bu halde sonlandırılıyor. Birebir gün hasta ayağa kalkıyor, yürüyebiliyor ve sonraki sabah da taburcu olabiliyor. Ameliyat sonra bel fıtığında nüks görülme oranı yok denecek kadar az sayıdadır” dedi.

Bel fıtığının spor yapmaya mani olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Mustafa Bozbuğa, "Tam aksine ameliyattan sonra ya da ameliyat gerektirmeyen bir etapta ise ve ilaçla tedavi uyguladığımızda hastalara uzun devirde kesinlikle faal olmalarını, bel ve karın kaslarını güçlendirmelerini istiyoruz. Nizamlı, gerçek ve şuurlu fizikî aktiviteler yapmalarını öneriyoruz. Hastalar, kısa devirde rahatlattığı ve ağrılarını hafiflettiği için korse kullanmayı tercih ediyorlar ancak bunu pek istemiyoruz. Bel fıtığının ötesinde çok ağrılı durumlarda çok kısa periyodik korse kullanılabilir; lakin, devamlı korse kullanıldığında kasları zayıflattığı için istenmeyen durumlar ortaya çıkabiliyor. Bu hastalıkların karşısında en kıymetli esirgeyici öge kaslar olduğu için kas yapısının güçlü olmasını istiyoruz” diye konuştu.