Beyindeki Gri Madde Nasıl Artırılır?

Beynimizin hudut merkezinde bulunan gri ve beyaz unsurun ne kadar kıymetli olduğu esasen bilinen bir şey ve bilim insanları bu iki unsur için kapsamlı araştırmalar yapmaya devam ediyor. Bilim insanları, beyindeki gri unsurun artırılabileceğini, ilerleyen yaşlarda ise bu sayının çeşitli formüllerle korunabileceğini belirtiyor.

Biz de araştırmalarla kanıtlanmış bu tekniklere bir göz atmak istedik. Aşağıda sıralamış olduğumuz tavsiyeler kulağa tanıdık gelebilir lakin hepsinin hem sağlıklı bir hayata sahip olmak hem de beyindeki gri hususun artmasına yardımcı olmak için büyük bir kıymet taşıdığını bilmenizde yarar var. Bu yüzden de tüm bu tavsiyelere bir kulak verip en azından bir denemek, kendiniz için sağlıklı ve faydalı bir adım olabilir.

Gri unsur nedir, neden bu kadar kıymetli?


Tavsiyelere geçmeden evvel gri husus nedir, beynimizdeki gri husus sayısını neden artırmamız ve müdafaamız gerekiyor biraz daha yakından bakalım. Beynimizin merkezi hudut sisteminde beyaz ve gri olmak üzere iki farklı husus bulunuyor. Beyaz husus hudut ağlarından oluşuyor ve beyinde bilgi transferini sağlıyor.

Hipokampusta bulunan gri husus ise, basitçe bizlere nasıl düşünmemiz, nasıl hissetmemiz ve hangi cinste davranışlarda bulunmamız gerektiğini öğretiyor. Bilim insanları IQ ile direkt alakalı gri unsurun son derece değerli olduğunu, insanların bilişsel yeteneklerinin büsbütün buna bağlı olduğunu lisana getiriyor. Örneğin düşük gri husus oranı, direkt zihinsel gerilik, demans ve alzheimer hastalığı ile ilişkilendiriliyor.

Gelelim beynimizdeki gri maddeyi neden artırmaya çalışmak istememize. Üstte saydığımız hastalıklardan korunmak bir yana dursun, eminiz ki herkes IQ düzeyini bir halde yükseltmek ister. Yapılan araştırmalarda, yüksek IQ düzeyine sahip insanların beyninde ağır ölçüde gri husus bulunuyor ve işin en eğlenceli tarafı, bunu hayatımız boyunca artırmak mümkün. Dilerseniz nasıl olacağına daima birlikte bakalım.

Meditasyon yapın


Beyin ve bilhassa gri ve beyaz husus üzerine ağırlaşmış bir uzmana danıştığınız vakit size vereceği birinci tavsiyenin muhakkak meditasyon olacağından eminiz. Meditasyon, insan zihnini sakinleştirmek ve beşere kendini uygun hissettirmekle kalmıyor, tıpkı vakitte gri hususun büyük ölçüde artmasına imkan sağlıyor.

Meditasyon ve gri unsur ile ortasındaki ilişki üzerine yapılan bir araştırmada, 8 hafta boyunca günde 27 dakika meditasyon yapan insanların beyninde gri hususun önemli oranlarda artmasına yol açtığı gözlemlendi. Aslına bakarsanız yapılan aktivite yüzeysel olarak meditasyon üzere gözükse de bilim insanlarının paylaştığı datalar olayın farklı bir yüzünü paylaşıyor.

Yayınlanan makalede 8 hafta boyunca meditasyon yapan şahısların kendilerine karşı daha âlâ ve şefkatli davrandıkları, tüm bunlarla birlikte öz farkındalığın da gri unsurun artmasına yol açan kimi hislerden olduğu belirtiliyor. Yani duygusal olarak kendimize karşı âlâ, şefkatli ve şuurlu davranmak da gri unsurun artmasında yardımcı olacak etkenler ortasında bulunuyor.

Sistemli olarak idman yapın


Sistemli bir formda antrenman yapmak, hayatın her alanında olduğu üzere gri maddeyi artırma konusunda da son derece kıymet taşıyor. Yapılan bilimsel araştırmalara nazaran nizamlı antrenman beyindeki gri hususun artmasına hakikaten de büyük yardımcı oluyor.

Almanya’da yaklaşık 2000 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada haftada en az 150 dakika koşan insanların beyinlerinde gri unsur sayısının arttığı gözlemlendi. İşin şaşırtan tarafı ise sistemli antrenman yapan 60 yaş üstü insanların beyninde gri hususun son derece başarılı bir formda korunduğu ortaya çıktı. Bilim insanları, alzheimer ve demans hastalıklarının beyindeki gri unsur ile temaslı olduğunu, gri husus ne kadar çok olursa bu hastalıkların o kadar sıkıntı ortaya çıkacağını belirtiyor.

Kahve tüketimini denetim altına alın


Geçtiğimiz günlerde yapılan bir araştırmada, kafeinin beyindeki gri maddeyi azalttığı ortaya çıktı. Araştırmayı yapan bilim insanları, kafeinin bilişsel olarak bir ziyan vermediğini fakat deney yaptıkları insanların MR taramalarında gri unsurun azaldığını gördüklerini lisana getirdi.

Bilim insanları kafein tüketimi sonlandırıldıktan sonra gri unsurun süratli bir halde kendini toparladığını belirtiyor, bu yüzden de kahve tüketimini olabildiğince aza indirmek, beynimizdeki gri hususun korunmasında yardımcı olabilir. Ben illa kahve içerim, zevkimden de vazgeçemem derseniz, kafeinsiz kahvelere yönelebilirsiniz.

Hafızanızı zorlayacak aktiviteler yapın


Puzzle, sudoku ve bulmaca üzere hafıza ile ilgili aktiviteler yapmak yalnızca hafızanızı değil, tıpkı vakitte lisan yeteneğinizi ve sorgulama becerilerinizin de gelişmesine yardımcı olur. Bu üslup aktivitelerin ortasında üstte saydığımız oyunların dışında ailenizle ya da uzun vakittir tanıdığınız arkadaşlarınızla oynayabileceğiniz bir oyun daha bulunuyor.

Son derece kolay olan bu oyunda, hem sizin hem de oyunu oynadığınız şahısların evvelden olan ve hafızanızda yer edinebilecek bir şeyler hatırlamanız gerekiyor. Örneğin kız kardeşinizin mezuniyet kutlamasında ne giydiğini hatırlamaya çalışmak, ondan da sizin askere gittiğiniz yılı hatırlamasını istemek hem eğlenceli, hem de hafızanız için son derece faydalı bir aktivite olacaktır. Dolaylı yoldan da sevdiklerinizle birlikte geçmişi yad etmiş olacaksınız.

Yediklerinize dikkat edin, bol bol zeytinyağı tüketin


Aslına bakarsanız uzmanlar sağlıklı beslenin, bol bol idman yapın diye boşuna ısrar etmiyor. Sağlıklı beslenmek hayatımızda nitekim büyük bir ehemmiyet taşıyor lakin biz bu kısımda besinlerin gri ve beyaz husus ile olan temasına odaklanacağız.

Gri ve beyaz hususun artmasına ve korunmasına yardımcı olan en faydalı besin, zeytinyağı olarak görülüyor. Bu yüzden de bilim insanları ve araştırmacılar, insanların kesinlikle her öğünde zeytinyağı tüketmesi gerektiğini belirtiyor. Bilhassa akşam yemeklerinde zeytinyağının hiçbir halde atlatılmaması gerektiğini belirten uzmanlar, tadını sevmeyenler için alternatif olarak avokado ve hindistan cevizi yağı öneriyor.

Omega-3 açısından varlıklı besinler, organik fındık ezmesi, keten, chia ve kenevir tohumu beyindeki yalnızca gri maddeyi değil, tıpkı vakitte beyaz unsurun de artmasına imkan sağlıyor. Uzmanlar, kahvaltıda ne yediğinize değil, nasıl yediğinize de dikkat etmeniz gerektiğini belirtiyor. Yapılan araştırmalara nazaran yanında bir fincan çay ile yavaş yavaş yapılan kahvaltı, aceleye getirilen kahvaltıya nazaran beynin çok daha güzel çalışmasına yol açıyor.

İstikrarlı bir uyku sistemi oluşturun


Birden fazla insan beynin uyku sırasında kendi kendini yenilediğini esasen biliyordur lakin biz bilmeyenler için bir sefer daha hatırlatalım. Uyku, beyin için hakikaten de değerli bir süreç ve beyin, uyku sırasında sahiden de akıl almaz süreçler yaparak beynimizin gelişmesine ve hafızamızın tazelenmesine yol açıyor. Mesela beynin hangi anıyı hatırlayacağını, hangisini unutması gerektiğini biz yatakta mışıl mışıl uyurken karar verdiğini biliyor muydunuz?

Beynimize yardımcı olabilmek için yapabileceğimiz en kolay ve en faydalı şey, nizamlı bir uyku döngüsü oluşturmak olacaktır. Bu hususta bilhassa dikkat etmemiz gereken şey, her akşam tıpkı saatte uyumaya, her sabah da tıpkı saatte uyanmaya çalışmak olacaktır. Yetişkin beşerler için günlük muhtaçlığımız olan uyku mühleti 7-9 saatten oluşuyor. Bedenimize muhtaçlığı olandan azını ya da fazlasını vermeden sağlıklı bir uyku tertibi oluşturmak, gri hususun de artmasına imkan sağlayacaktır.

Her gün yeni bir şeyler öğrenmeye çalışın


Londra’da bir taksici olmanın ne kadar sıkıntı olabileceğini hiç düşündünüz mü? İngiltere’de All London Knowledge diye bir kural var ve taksici olmak isteyen bir sürücünün öğrenmesi ve ezberlemesi yaklaşık 2 ila 4 yıl ortası süren bu bilgilere sahip olması gerekiyor. Yeterli de gri unsur ile Londra’da taksici olmak ortasındaki ilişki ne olabilir ki diye sorabilirsiniz, çabucak anlatalım.

İngiltere’de yapılan bir araştırmada, All London Knowledge imtihanını geçmeyi başarmış taksicilerin hipokampuslarının olağan insanlardan daha büyük olduğu ortaya çıktı. Sebebi ise 2 - 4 yıl boyunca daima bir şeyler öğrenmek, ezberlemek ve daha sonra taksici olduklarında öğrendikleri şeyleri uygulamaya koymak.

Bilim insanları, gri hususun çoğalabilmesi için insanların daima bir şeyler öğrenmesi, daha sonrasında bunu uygulaması gerektiğini belirtiyor. Örneğin profesyonel manada olmasa da hobi olarak yeni bir lisan öğrenmeye çalışabilir, söz ezberi yaparak tıpkı daha evvel de belirttiğimiz üzere hafızanızı zorlayabilirsiniz. Her gün nizamlı olarak gazete, mecmua, kitap ve gibisi bir şeyler okumak, ilgi duyduğunuz bir alanda yeni bir şeyler öğrenmek beyninizdeki gri hususun artmasında değerli ölçüde rol oynayacaktır.