BIRINCIL YARDIM(Herkesin bilmesi gereken bilgiler)Jurnal hayatımızda her an lazım olabilir

ŞOKLARDA BIRINCIL YARDIM



ŞOK NEDİR?

Kelime anlamı SARSILMA demektir Dolaşım sistemindeki kanın dağıtılmış nedenlerle azalması, hücrelere yeterli oksijenin gelmemesi sonucu ortaya çıkar



BELİRTİLERİ:

Kaza uygun sessiz, sakin, hiç hareket etmeyen bir yaralının şuuru çoğunlukla uygun olmayabilir

Rengi soluk, Vücudu soğuk ve terli, Gözleri göz çukuruna batmış şekilde, yarı burnu sivrilmiş gibidir

Nabız zayıftır ve hızlıdır Solunum hızlanmıştır



YAPILMASI GEREKENLER:

Uygun bir yere sırt üstü yatırınız

Etrafındaki kalabalığı dağıtınız

Eksik hareket ettirmeye çalışınız

Beynin kan dolaşımını ve çalışmasını kolaylaştırmak için, ilk olarak kanama yoksa başı aşağı getirip, ayak ucunu kaldırınız

Yakasını, kemerini, gömleğini gevşetiniz

Solunum yolu tıkanıklığı varsa gideriniz

Gerekirse suni solunum ve yürek masajı yapınız

Kanaması varsa kanamayı durduracak önlemi alınız

Kırık varsa tahta parçası ile tespit yapınız

Soluk almakta zorluk çekiyorsa baş ve göğüs kısmını hafifçe yükseltiniz

Ihtiyaç durumunda dudakları ve dili birkaç damla su ile ıslatınız

YARALANMALARDA BIRINCIL YARDIM





YARA NEDİR?

Değişik nedenlerle cisim dokularının bütünlüğünün bozulması yada bir kısmının kaybına YARA denir Yaralar 2 şekilde görülebilir:

Açık Yaralar, Kapalı Yaralar



AÇIK YARALAR:

Deri yüzeyinde görülebilen yaralara Açık Yaralar denir

Sıyrık şeklindeki yaralar

Kesik şeklindeki yaralar

Delici yaralar

Ezici yaralar

Yırtılma şeklindeki yaralar

Ateşli tabanca yaraları

Isırma yaraları

Yanık yaraları



KAPALI YARALAR:

Cilt yüzeyinden görülmeyen, cilt altı doku yaralanmalarına Kapalı Bere denir



YARALANMALARDA İLKYARDIM:



YAPILMASI GEREKENLER:

Yaralıyı emniyetli bir yere alarak oturtunuz ya da yatırınız

Varsa önce kanamayı durdurunuz

Ellerinizi sabunlu su ile yıkayınız

Bere üzerindeki varsa giysileri dikiş yerinden sökünüz veya kesiniz

Yara çevresinde varsa kılları temizleyiniz

Yara üzerine pansuman koyduktan sonra bere etrafını sabunlu su ile temizleyiniz ve yaraya değmeyecek şekilde tentürdiyot sürünüz

Yara lekeli ise pansumanı kaldırıp, yarayı merkezden dış çevreye içten ılık sabunlu su ile yıkayınız

Yara üzerine pansuman koyup, bandaj bezi ile sarınız

Zarar Görmüş kısmın altına kalın karton vb koyup sararak saptama ediniz, dinlendiriniz

Ağrıyı, şişliği ve morluğu önlemek için o bölgeye havluya sarılı buz koyunuz

Yara içinde batık cisimler varsa, simitçik yapıp koyunuz ve sargı bezi ile sarınız



YAPILMAMASI GEREKENLER:

Bere üzerine tentürdiyot ve sözde antiseptik sürmeyiniz

Bere üzerine bere tozu, pudra, merhem, kül, tütün vb şeyler koymayınız

Bere üzerine pamuk koymayınız

Dolu olan cisimleri çıkartmayınız

Yaraya ve pansuman malzemesine el sürmeyiniz


BURKULMALARDA BIRINCIL YARDIM



BURKULMA NEDİR?

Bir eklemin etrafındaki bağların, eklem kapsülü ve öteki yumuşak doku yapılarının; eklemin adi hareket genişliğinin ötesinde zorlanmasına BURKULMA denir Eklemde şişlik, sızı, morluk olur Bu yapılar normalden pozitif gerilebilir Hatta yırtılabilir Hareketler ağrılıdır

Burkulmuş eklemi hareket ettirmeyiniz

O eklem üstüne yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz

Burkulmuş ayağın üzerine basılmaz Koltuk değneği kullanınız

Burkulmuş ayağın altına 45 yastık koyarak kalp seviyesinin üstüne kaldırınız Burkulmuş yeri sarkıtmayınız Şişlik, kanama ve sancı olabilir

Burkulma kolda ise, kolu yürek seviyesi üstünde olacak şekilde tülbentle kolu uzunlamasına asınız Şüphesiz sıcak havlu yada termofor uygulamayınız Şişliğin artmasına yol açacaktır Burkulan eklemi ovmayınız Dinlendiriniz

Elastik bandaj ile sıkmayacak şekilde sarınız

Parmaklarınızı oynatarak kaslarınızı çalıştırınız

Böylece kasların pompalayıcı etkisi ile şişliğin azalmasına çalışınız

Her burkulmanın altından bir kırık, çıkık veya eklem bağı yırtığı çıkabileceğini unutmayınız

Bir ortopedi ve travmatoloji kliniğine götürünüz


KANAMALARDA BIRINCIL YARDIM


KANAMA NEDİR?

Farklı Alanlara Yönlendirilmiş nedenlerle kanın damar dışına çıkmasına KANAMA denir Yetişkin bir insanda 56 kg kan vardır 115 kg kan kaybeden bir insanın hayatı tehlikeye girer

O HALDE KANAMALARI HEMENCECIK DURDURMAK GEREKİR



İÇ KANAMALAR:

İç organlardaki dokuları besleyen kan damarlarının yırtılması ,zedelenmesi sonucu kanın damarlardan karoser boşluklarına akmasıdır

İç kanamalar 2 şekilde olur

Gözle görülebilen : Akciğer, mide, bağırsaklar, böbrekler vb kanamalar

Gözle görülmeyen: Karaciğer, dalak, pankreas vb kanamalar

İç kanamalar kişiyi ölüme götürebilir

Bulguları:

Baygınlık hali, baş dönmesi vardır

Rahatsızlık vardır

Yüzde, dudaklarda ve parmak uçlarında solukluk vardır

Deri, ıslak ve soğuktur

Susama duygusal vardır

Nabız hızlı ve zayıftır Güçlükle hissedilir

Solunum hızlıdır

Sözde hava alamıyormuş gibi his (hava açlığı) olur

Şuur azalır ve en sonunda şuur kaybolur



YAPILACAK İLKYARDIM:



Yaralı sırt üstü yatırılır

Baş yana çevrilir

Şoka karşısında önlem alınır

Ağızdan meşrubat madde verilmez

Sarsmadan ambulans veya sedye ile hastaneye götürülür



DIŞ KANAMALAR:

Kanın damardan karoser dışına çıkmasıdır Genelde yaralanmalar sonucu olur Atardamar, toplardamar, kılcal damar kanamaları şeklindedir



DIŞ KANAMALARI DURDURUCU YÖNTEMLER:

Parmakla Basınç Yapma : Bere küçük ve kanama eksik ise, yara üstüne pak bir kumaş veya pansumanla BASTIRIN

KALP KRİZİ ve birincil yardımı

Kalp krizi yaşamı korkutma eden acele bir durumdur Kalbi besleyen başlıca damarların daralması veya tıkanmasına yan olarak kalbin bir bölümüne tatmin edici kan ve oksijen gitmemesi sonucu oluşur Eğer bu kan ve oksijen yetersizliği uzun sürerse kalp kaslarının bir bölümü ölür

Yürek krizi belirtileri, aşağıdakilerden birkaçını veya hepsini içerebilir Santral göğüs bölgesinde aniden gelen ve ezici bir basınçla hissedilen, sabit, 20 dakika veya daha uzun süren, kola, omuza, boylu boyunca, çeneye, sırt ortası ve mideye vuran göğüs ağrısı, aşırı terleme, bulantı, kusma, yoğun halsizlik, akış, nefret, bitik mavimtırak gri deri rengi, mavi tırnaklar ve solunum yetmezliği Kalp ağrısı hazımsızlıkla karıştırılabilir Eğer ağrınızın sebebinden emin değilseniz güvende olmak için kalp krizi gibi ele alın En yakın acil sağlık kuruluşunu arayın ve aşağı verilen ilkyardım talimatlarını uygulayın

Kalp krizi tedavisi, hastanın bilincinin kapalı veya açık olmasına kadar değişir

A)Bilinci Kapalı, Nefes Almayan Hasta:

En yakın acil afiyet kuruluşunu arayın, daha sonra müdahaleye başlayın Kişiyi sert, dar bir yere sırtüstü yatırın Elinizi hastanın çenesine koyup yukarı kaldırırken öteki elinizi hastanın alnına koyup altında bastırarak başını arkaya yatırın
Hastanın alnındaki elinizin baş parmağınız ve sinyâl parmağınızla hastanın burun deliklerini kapatın Derin bir nefes alın Ağzınızı hastanın ağzı üzerine sıkıca bastırın ve iki yavaş, derin nefes verin Arada baştan derin bir nefes alın ancak hastaya taze hava verebilesiniz Göğüs kafesinin yükseldiğini görene değin hava üflemeye devam edin
Hastanın göğsü yükseldiğinde hava vermeyi durdurun Ağzınızı çekin ve başınızı hastanın göğsüne içten çevirin Bu Nedenle kulağınız hastanın ağzının üstünde olacaktır Hastanın akciğerlerinden hava çıkışını kulağınızla hissedin ve dinleyin hem göğsün alçaldığını gözlemleyin Bu solunum işlemini her 5 saniyede 1 nefes vererek sürdürün
Kişinin bilek ya da boyun atardamarını 510 saniye baştan başa nabız için kontrol edin Eğer nabız yoksa, yürek masajı eğitimi aldıysanız kalp masajına başlayın yapay solunum kalp masajı sırasında da sürdürülmelidir Bu işlemi tıbbi takviye gelinceye ya da hasta nefes almaya başlayıncaya değin sürdürün

Bilinci Açık Hasta:

En yakın ivedi sağlık kurumunu arayın, ilgiliye muhtemel bir kalp krizini ve oksijen ihtiyacını iletin
Hastayı nazikçe oturtun ya da emrindeki oturur pozisyona getirin Yatmak nefes almayı zorlaştırır
Özellikle boyun çevresindekiler edinmek üzere giysileri gevşetin Hastayı bir battaniye ya da palto ile sararak sıcak tutun
Hastayı sakinleştirin ve rahatlatın fakat herhangi bir şey yedirip içirmeyin
Eğer ambulans bulunamıyorsa hastayı en yakın hastanenin acil servisine götürün
Bilinçsiz hasta kendine gelirse ve solunumu başlarsa yukardaki adımları izleyebilirsiniz