Böbrek Hastalıkları

Böbreklerin Yapısı ve İşlevi

Böbrekler bel omurunun her iki yanında yer alırlar Erkeklerdeki ağırlığı 125170 gr, kadınlarda 115155 gr aralarında değişir Boyu 1112 cm, kalınlığı 2,53 cm, eni 57,5cm'dir

Böbreklerin iki işlevi vardır:

1 Vücutta metabolizma soncu oluşan zararlı ürünlerin atılmasını sağlar
2 Vücut sıvılarının içerdiği maddelerin pek çoğunun yoğunluğunu kontral ederler Bu sayede vücudun su, tuzlu, asit, ürela kan yapımı, kemik gelişmesi ve kan basıncının düzenlenmesini sağlarlar Vücudun tüm organ sistemleri arasında uyumlu çalışmasını ayarlarlar

Her iki böbrek birlikte hemen hemen 2400000 nefron ihtiva ederler Nefron kanın süzüldüğü glomerül ve devamı olan tüplerden oluşur Nefronun belli başlı görevi kanın böbrekerden geçişi sırasında içindeki istenmeyen maddeleri temizlemektir

Temizlenmesi gereken maddeler özellikle üre, kreatinin, ürik asit gibi metabolizmanın son ürünleridir Hem Sodyum, Potasyum, Klor gibi iyonların gerektiğinden fazlası uzaklaştırılır

Kan gromerül içinden geçerken önemli bir kısmı nefron tüpleri içine süzülür Bu süzüntü içinde ceset için zorunlu olanlar emilirler (suyun büyük bir kısmı, aminoasitler, glukoz, vitaminler) gözden düşmüş maddelerin bir kısmıda tüp içine salgılanır Bu akıntı, kırmızı kan hücresi ve protein ihtiva etmez Süzülme, geri emilim ve salgılınım işlemleri sonunda nefronda oluşan idrar toplayıcı kanallara, böbrek papillalarına ve üreterlere boşalır

Sağlıklı tek böbrek vücudun tüm gereksinimini karşılayabilir Kreatinin klerinsi böbrek çalışmasının iyi bir göstergesidir Günlük idrar miktarı, kreatinin kan ve idrardaki yoğunluğu ölçülerek hesaplanır

Hipertansiyon ve Böbrek Hastalığı

Yüksek kan basıncı toplumda kayda değer bir sağlık durumu sorunudur Vücutta oluşturduğu tahrip nedeniyle kişi ve toplum için önemli sorunlar oluşturmaktadır Günümüzde yürek hastalıklarının en manâlı tehlike faktörlerinden birisidir Ayrıca kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği ve beyin kanamalarının nedenlerinin başında gelir Bu duruma rağmen hastalar yüksek tansiyona o kadar tartma vermezler Hipertansiyon sinsi bir hastalıktır ve çoğu vakit vücuttaki tahribatını bulgu vermeden gerçekleştirir Tedavisi bütün yaşam her tarafında devam eder ve yakın takibi gerektirir

tansiyon, damar içinde dolaşan kanın dağılıp toplanmasını sağlayan bir mekanizmadır ve oluşmasında çoğu etmen rol oynar Kan basıncını, esas itibariyle kanı iten zor (yürek) ve bu gücün karşılaştı~ı direnç oluşturur Kalbin oluşturduğu atım hacmi sistolik (büyük) tansiyon, direnç ise diyastolik (ufak) tansiyonu meydana getirir

Hipertansiyonun tanımlanmasında ve tahribatını derecelendirilmesinde bir takım testler gerçekleştirmek gerekir Bu testler anında her laboratuar ve klinikte yapılabilir Özet Olarak belirtilirse her hipertarısiyonlu hastaya, kan sayımı sedimarıtasyon, idrar, ELEKTROKARDIYOGRAM, akciğer grafisi, açlık kan şekeri, üre, kreatinin, kollesterol, trigliserit, HDL, LDL, ürik asit, potasyum, kalsiyum, ultrasonografi gibi testleri uygulayıp, takibini bu duruma kadar düzenlemek gereklidir

BÖBREK VE KAN BASINCI
Yüksek tansiyonun nedenlerinin en başında böbrek hastalıkları kazanç Bu hastalıklar, ya böbreği ilgilendiren nefrit, kist, ur, taş vb olabildiği gibi, damarlardaki bir daralma ya da böbrek üstü bezinin hastalıkları ile ilgili olabilir Her yüksek tansiyonlu hastada yapılabilecek bir idrar tahlili, üre ve kreatinin tayini ya da böbrek ultrasonografisi ile bu hastalıkların kayda değer bir kısmına teşhis konulabilir

Hipertansiyonun en önemli amaç organlarından birisi böbreklerdir Esansiyel olarak adlandırdığımız nedeni emin olmayan yüksek tansiyonlu hastaların, eğer çare edilmezlerse, %15'i böbrek yetmezliğinden ölüm eder Hem hemen şimdi dializ uygulanmayan kronik böbrek hastalarının tansiyonu kontrol altına alınmazsa; hastalıkları daha hızlı ilerler

Bilindiği gibi, böbrek hastalarında koroner kalp hastalığı ihtimali normale göre yüksektir Kontrolsüz hipertansiyon bu ihtimali daha da arttırır Yapılan çalışmalar, yüksek kan basıncının kontrolü ile böbrek hastalarında yürek komplikasyonlarının azaldığını göstermiştir

TEDAVI
Böbrek hastalarında kan basıncındaki niyet 14090 mmHg'nın altına düşürmektir Böbrek hastalığı ile birlikte hipertansiyon varsa bunun en manâlı nedeni istikrarsız fazlalığıdır ve hastaların kayda değer bir kısmında tuz kısıtlaması ve idrar çoğaltıcı ilaçlar verilerek çare sağlanabilir Bazı hastalarda ise kanlarında renin olarak adlandırılan bir hormon hipertansiyonun rıeden olabilir Bu hastalar tedaviye dirençlidir ve renin seviyesini azaltacak ilaçlar kullanılabilir

Bütün tıbbi tedavi ve tuzlu kısıtlamasına rağmen eğer yüksek kan basıncı kontrol edilemezse ve böbrek bozukluğu hızla ilerlerse, tedaviye yardımcı olmak nedeniyle seyrek olarak hemodialize alınarak hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir

Kronik böbrek hastalığında hipertansiyon ve kan yağ oranlarındaki anormallikler damar sertliğine bağlı yürek hastalıklarının en önemli nedenlerindendir Eğer sigara içiliyorsa bu risk daha da artar Bu hastalar sigarayı bırakmalı ve kan yağ oranları da normale getirilmelidir

Dializ uygulanan böbrek hastalarında su alımındaki fazlalık yüksek tansiyonun en manâlı nedenidir Bu hastalar değişken alımına çok uyarı etmelidirler Eğer sürükleyici dializ uygulanıyor ve hastada su kısıtlamasına dikkat ediyorsa, hipertansiyon manâlı bir problem oluşturmaz *