Böcek sokması

Haşere sokmaları özellikle yaz ve sonbahar başlarında tarlada çalışan, tatil ve piknik yapan ahali için keyif kaçırıcı bazen de yaşamı tehdit edici bir sorun olmaktadır Ülkemizde de en manâlı haşere sokmaları yaban arısı, eşek arısı ve bal arısı ile ortaya çıkmaktadır

Haşere sokmalarından daha sonra yerel tepkime, sistemik reaksiyon ve sistemik toksik tepkime oluşabilmektedir Aralıklı olarak haşere sokmasından 1 ya da 2 hafta sonra serum hastalığı ya da anafilaksi ortaya çıkabilir

Haşere sokmasından sonra ortaya çıkan reaksiyon kişiden kişiye ve böcekten böceğe değişiklik gösterir Isırıklar tek tek ya da bir haşere, bir alanda birdenbire fazla ısırık yaptığı için gruplar halindedir Bebekler genelde reaksiyon göstermezler, minik çocuklar gecikmiş fazla alınganlık reaksiyonu, büyük çocuklar hem gecikmiş, hem süratli fazla duyarlık reaksiyonu gösterirler Alışılmış tepkime ağrı, şişme ve sokulan bölgede etrafında oluşan renk değişikliğidir

Bölgenin su ve sabunla yıkanması en kolay ve etkili tedavidir, buz uygulanması şişliği ve ağrıyı azaltabilir

Geniş lokal reaksiyon; sokulan bölgenin çevresindeki geniş bir alanın da etkilenmesi durumudur (örneğin dizden sokulan bir kimsede tüm bacağın şişmesi) Bu durumda çare sıradan reaksiyondaki gibidir Ancak yakınmaları eksilmek için ağızdan bir takım ilaçlar belirlemek gerekebilir Bu ilaçlara bir doktorun karar vermesi uygun olur

Bal arısı soktuktan daha sonra deri içinde kalan iğneyi çıkartma çabaları daha çok, venomun deri içine sokulması ile sonuçlanmaktadır

Karınca ile sokulmadan 3060 dakika daha sonra yerel kaşıntı ve küçük su toplamış kabarcık (vezikül) ortaya çıkmaktadır Bunu 824 saat sonra püstül oluşumu izler Karınca sokmasından sonradan ikincil enfeksiyonlara önlemek için bol su ve sabunla yıkanmalı, içi su batmış kabarcık sıkılmamalıdır Topikal steroidli merhemler ve ağızdan H1 antihistaminikler kaşıntıyı azaltmak için kullanılabilir

Haşere sokması sonrası olan alerjik belirtiler nelerdir?

Böcek sokması olan bölgeden uzakta şişme, kızartı, ürtiker, kaşıntı, kolik şeklinde karın ağrısı, kusma, ishal, göğüste sıkışma şehvetli, nefes almada zorluk, hırıltılı solunum, beygir sesi (larinks ödemi bulgusu), dilde şişme olabilir Bu bulgular, ciddi alerjik reaksiyon ve anafilaksi bulgularıdır ve birkaç dakika içinde ortaya çıkar Nabzın alınamaması ve kan basıncının düşmesi, bilinç bulanıklığı ve yürek durması yaşamı tehdit eden bulgulardır

Anafilaksi çoğalan her haşere sokması ivedi tedavisi yapıldıktan daha sonra alerjiste gönderilmelidir

Böcek sokmalarından nasıl kaçınabiliriz?

Otların üstünde açık ayakkabı ve çıplak ayakla yürünmemeli

Pikniğe, çocuk bahçesine bu arada parlak renkli, kol ve bacağı açıkta bırakan giyecekler giyilmemeli

Yakında uçuşan arı görüldüğünde panik yaratıp, kaçması için saldırıya geçilmemeli (yaban arıları kendilerine saldırıldığında sokmaktadırlar), bir yüzeye yapışmışsa nazikçe kaldırılmalıdır

Ağzı açık kalmış tatlı içecekler baştan içilmemelidir

Çöp tenekelerin ağzı sımsıkı kapalı tutulmalıdır

Ev dışında yenilen yiyeceklerin paketleri sımsıkı kapatılmalı, uzun zaman ağzı açık bırakılmamalıdır

Pikniğe, parka giderken tatlı ve bitki kokulu parfümler sıkılmamalıdır

Evlerin ve arabaların camları kapalı olmalıdır

Haşere sokmalarında anafilaksi geliştiğinde tedavi nasıl olmalıdır?

Haşere sokmasına alt anafilakside çare:

ABC (Airway havayolu açıklığı, Breathing solunum, Circulation dolaşım) sağlanması
Bacakların yükseğe kaldırılması,
Sokulan bölgenin üstteki kısmına turnike uygulanması,
Oksijen desteği sağlanması,
Hem, hastaya uygulanacak ilaçlara bir doktorun karar vermesi gerekir
Hastalar anafilaksiye yönelik gerekli tedavileri yapıldıktan sonra asgari 48 saat gözlem altında tutulmalıdır Daha önce anafilaksi geçiren bir kişinin yanına tekrar tekrar hazır şırınga edilebilir adrenalin bulunmalıdır Bu preparatlar ülkemizde yoktur Daha önce anaflaksi geçirmiş hastalar için Türk Eczacılar Birliği veya firmalar aracılığı ile bu preparatlar sağlanabilmektedir *