Bronşial Astım Nöbetleri

Astım hakkında bilgiler
Bronşial Astım Nöbetleri
Bronşial Astım Tedavisi
Bronşiyal astım solunum yetmezliği (soluma güçlüğü), öksürük ve bazen de koyu kıvamlı balgam çıkarmayla seyreden, akut veya subakut dönemlerle belirlenen bir hastalıktır Belirtileri, bronş duvarındaki kasların yaygın kasılmasına bağlıdır Kasılmayla birlikte bronş kanalını daraltan mukoza şişmesi (ödemi) gözlenir Aynca, hafif yapışık özellikte, koyu kıvamlı bir salgı üreten solunum yollan bezlerinin işlevi de artar

HASTALIĞIN NEDENLERİ

Astımın dış ve iç nedenlere ast iki türü bilinir Organizmaya dışardan giren alerjik kaliteli etkenler dış nedenlere emrindeki astıma; enfeksiyonlardaki gibi hastanın vücudunda yer alan etkenler ise iç nedenlere yan astıma yol açar
Bronşiyal astım daha fazla alerjik bir rahatsızlık olarak bilinir, lakin hastalığın üçüncü bir türünden daha söz edilmelidir
Astım olgularının üçüncü türü, solunum yolu enfeksiyonlarının kötü sonuçlanna bağlıdır, bu şart özellikle fazla genç ya da fazla yaşlı kişilerde görülür Etkenleri genel olarak bakteri ya da virüsler olan enfeksiyonlar bayağı bir soğuk algınlığındaki gibi görece hafif gidişli olabilir Ama belli ki fazla basmakalıp olan bu rahatsızlık tabloları sessizce astıma dürüst ilerler Bronşiyal astımı olan hastaların üçte birinde, ruhsal ve şehvetli gerginlikler de önemli bir neden oluşturur
Bronşiyal astımla ruhsal süreçler arasındaki karşılıklı etkileşim oldukça karmaşıktır Duygusal değişimler astım nöbetlerini başlatmakla kalmaz, bununla beraber alerjik veya enfeksiyona tabi astım biçimlerinin şiddetini artırarak ya da azaltarak nöbetlerin klinik tablosunu da değiştirebilirler Bronşiyal astım yaşamın herhangi bir döneminde ortaya çıkabilir, lakin olguların üçte biri ergenlik döneminden önce başlar ve ileri yaşlarda sıklığı azalır Şehirsel alanlarda yaşayanlara oranla, kırsal alan nüfusunda daha az görülür; hava kirliliği oranı yüksek olan ortamlarda çalışan veya yaşayanlarda daha yaygındır

HASTALIĞIN BELİRTİLERİ

Hastalığın başlangıcı pat diye başlayan astım nöbeti şeklinde olabilir Fakat nöbet öncesinde, hafif bir soğuk algınlığına benzeyen bir takım geçici belirtiler de görülebilir Göğüs kemiği çevresinde ağrı nöbeti, bronşlarda balgam artışı, solunum güçlüğü, göğüste zorlama duygusu gibi bulguların kaynağı bir takım kokular, bir takım maddeler veya hayvanlar olabilir Huzursuz, tedirgin, çöküntü içinde ve uyumayan olan hasta astım nöbetinin ilk belirtilerini genellikle iyi tanır Astım nöbetinin en sık görülen birincil bulgularından biri koku duyusunun yitirilmesidir; nöbetin sonlarına doğru bu duyu genelde geri kazanç Nöbetlerin tipik tablosu balgamsız hırıltılı bir solunum, göğüste sıkışma ve boğulma duygusu ile başlar; daha sonra boğulma duygusu, tedirgin bir hava açlığına dönüşür, hasta giderek büyüyen bir korkuyla tüm çabalanna karşm, etkin solunum yapamaz, göğüs kafesinin genişlemesinin engellendiğini zanneder Korkulu, gergin ve huzursuz olan hasta, solunumunu kolaylaştıracak bir konum arar Yataktaysa, kollannı şilteye doğru uzatıp, omuzlannı yüksek tutmaya çalışarak oturur; ayaktaysa hava arayışı içinde sıkmtılı bir şekilde dönüp durur, pencereden dışan sarkar veya bir sandalyeye cet biner konumda oturarak, yardımcı solunum kaslannın işini kolaylaştıracak biçimde sandalyenin sırt kısmını sıkıca sarar Yüzü solgunlaşır ve morarır, gözleri dışarı fırlar, tavır güçlüğü çeker Boyun, göğüs ve kanndaki asistan solunum kaslan gergindir; genişleyen göğüs kafesi yalnız fazla yüzeyel ve sınırlı solunum hareketleri yapar Bitik alma kısa sürelidir, fazla eksik hava alabilir ve aldığı havayı derhal dışan verir Solunum yollan gerilmiş olduğu için, hava zorlukla dışan verilirken ıslık gibi bir ses çıkar

Bronşiyal astım nöbetlerinin süresi epeyce değişkendir: Birkaç dakikadan birkaç saate dek uzayabilir Solunum ağır ağır normale döner, can sıkıntısı yerini bir rahatlama duygusuna bırakır Ağır risk şimdilik aşılnuştır, yüz çizgileri yumuşar, öksuru kle birlikte son derece yapışık, beyaz renldi bir balgam, çıkanlır; kas gerginliği kaybolur Derin bir yorgunluk duygusuyla hasta uykuya dalar Nöbetin sonunda genelde pozitif miktarda açık renldi bir idrar çıkanlir
Astım krizinin geçmesiyle hasta normale dönerek alışılmış etkinlilderini sürdürebilir Ama şiddetli astım türlerinde, nöbetler sık olduğundan nöbet aralanında da en minik bir baskı harcamayla çoğalan soluma güçlüğü ve hıriltılı solunum gibi bazı hafif esas belirtiler sürebilir Yerinde bir biçimde çare edilmezse bronşiyal astım, nöbetler halinde gelen bir hastalık olmaktan çıkıp, kalıcı bir hal alır ve reel bir astnıatik hastalığadönüşür: Artık solunum güçlüğü süreklidir; hasta defalarca hırıltılı olan öksürtılde bronşlarda kesintisiz bulunan balgamı atmaya çalışır; en minik bir takâtsizlik, coşku, ısı değişimi, hastalık belirtilerinin şiddetlenmesine yol açar

NÖBETLERİN NEDENLERİ

Astım nöbetinin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı bireysel özelIikler dikkate alınmalıdır Bir Takım ırk belirli akrji uyancı maddelere (alerjen) karşısında fazla duyarlıdır Bu şart organizmanın eşsiz antikorlar denen bir takım maddeler oluşturmasına neden olur; bunlar daha sonra alerjenlerle karşılaşınca astım nöbetlerini başlatır
Olguların büyük bir bölümünde solunan hava aracılığıyla akciğerlere ulaşan alerjen madde, hücrelere yapış yapış olarak bulunan antikorlarla karşılaştığında, akciğer dokusunun tüm bileşenlerinin katıldığı, bir dizi ani artan işlem başlar En ince bronş dallarının çevresindeki yuvarlak düz kas lifleri kasılarak büzülürler ve böylece hava ile kan aralarında gaz alışverişinin (karbon dioksitin atılarak oksijenin alınması) gerçekleştiği hava keseciklerine (alveol) ulaşan havanın geçtiği bölge daralır Bronşların içini örten mukoza şişer (ödem) ve gergin bir görünüm alarak havanın geçişini daha da zorlaştırır; keza, mukus salgılayan hücrelerin salgılan artar Bronş mukozasında çok sayıda, mukus salgılayan hücreli vardır; alışılagelmiş koşullarda fazla yararlıdırlar, çünkü bunların salgıları solunum yollarını temizler Astım nöbetİerinde ise yapışık ve koyu kıvamlı aşırı mukus salgılayarak, zaten kasılmış durumdaki ufak bronşlann tamamen tıkanmasına ve durumun daha da kötüleşmesine niçin olurlar
Bir astım nöbetini başlatan en kayda değer süreçler, bronş kaslarının kasılması; mukoza şişmesi (ödem); fazla ve koyu kıvamlı salgılanmasıdır

Bu durum, solunum güçlüğünü, morarmayı (siyanoz), hınltılı solunumu ve ıslıksı sesleri açıklar Göğüs kafesi ve diyafram kaslannm gerilmesi göğüs kafesinin hareketlerini güçleştirir Astım hastası nöbet esnasında, solunum kaslannın tüm güçlerini ortaya koymasını sağlayacak ve havalanma etkinliğini kolaylaştıracak en uygun durumu alır
Alerjik astım nöbetlerinden sorumlu uyaranlar, organizmaya değişik yollardan giren alerjenlerdir En yaygınlarından en acayip ve az olanlanna kadar dağıtılmış maddeler alerjen etki gösterebilir; bu maddeler ne dek yaygın ise bunlarla karşılaşma ve nöbetin başlama olasılığı da o ölçüde fazla olacaktır
Astım olgulanmn yüzde 8090'mda, sorumlu alerjenler havayla solunan maddelerdir (pnömoalerjenler); en yaygın olanları çiçek ve bitki tozları, hayvanların üst deri oluşumları, yani kedi, köpek, keçi, beygir, koyun kılları veya kepekleri, atların yelekılları, yataklarda kullanılan yünler, kuşların tüyleri, tahıl unu, bitkisel lifler (keten, pamuk, kenevir), ev tozlarıdır
Besinlerdeki alerjen maddeler genel olarak çocuklardaki astım nöbetlerinden sorumludur, erişkinlerde daha az etkilidirler Yaygın olarak alerji yapan besinler yumurta, süt ve süt ürünleri, et, balık, kabuklu deniz hayvanları, bazı meyve (çilek, şeftali, elma) ya da sebzelerdir (örneğin ıspanak) Fakat astımı ortaya çıkaran tek etkenin gıda olması fazla eksik görülen bir durumdur *