Malum sebeplerden dolayı 19. yüzyıla gelinceye dek Osmanlı vatandaşları pek fotoğrafla uğraşmadıysa da Rönesans ve sonrasında süratle gelişen Batı resmi, epey otantik buldukları Osmanlı ve İstanbul'da 18 ve 19. yüzyıllarda şahane işlere imza atmış belirli ki.
1. İşverene Halil İsyanı - Jean-Baptiste Vanmour (1671-1737)
Fransız ressam, 1699'da geldiği İstanbul'da tam 38 sene ve hayatın sonuna kadar kalır dostlar. Bu ortada 1730'daki İşverene Halil İsyanı'na da denk gelir ve resmeder. Kendisinin o kadar fazla ve hoş çalışması var ki sadece onunla ilgili de bir içerik yapmak gerek.
2. İstanbul Panoraması - Antoine de Favray (1706 - 1798)
Hayatının 9 yılını İstanbul'da geçiren ressam bu müddette epeyce fazla çalışmaya imza atar. Fotoğrafta 1773'te yapılan İstanbul Panoraması'ndan bir ayrıntı görüyorsunuz.
3. Tarihi Eser Kaçakçılığı - Jean Baptiste Hilaire (1753-1822)
1789 tarihli bu tabloda Fransız ressam fotoğrafın altına Fransız Büyükelçisi Kont Choiseul-Gouffier’nin topladığı antik yapıtları Fransa’ya gönderilmek üzere gemiye yüklendiğini not eder. Acı, o denli değil mi?
4. Hatice Sultan Sarayı - Antoine Ignace Melling (1763-1831)
19 yaşında İstanbul'a gelen Fransız ressam tıpkı vakitte padişahın kız kardeşi Hatice Sultan'ın sarayını restore eder.
5. Kağıthane'de Cirit - Luigi Acquarone (1800-1896)
II. Abdülhamit devrinde İstanbul’da saray ressamı olarak misyon alan İtalyan ressamın 1891 tarihli tablosunda İstanbul oyun hayatını görüyorsunuz.
6. Anadolu ve Rumeli Hisarı - Thomas Allom (1804-1872)
1834'te İstanbul'a gelen ve uzunca bir müddet kalan İngiliz ressam ve mimar Allom, yaptığı onlarca çalışma ile hem İstanbul'u hem de kent hayatını şık üslubuyla Batı'ya tanıtır.
7. Hipodrom - Ippolito Caffi (1809-1866)
1840'lı yıllarda İstanbul'u da içeren bir Doğu çeşidi yapan İtalyan ressamın 1843 tarihli bu fotoğrafında tarihi yarımadadaki hipodromu görebilirsiniz.
8. Türk Parkı - Amedeo Preziosi (1816-1882)
1840'larda İstanbul'a gelen Maltalı Ressam sade Osmanlıların bir park gününü bize yansıtmış. İstanbul'a ikinci gelişinde daha uzun kalan ressam bir av sırasında ölür ve mezarı Yeşilköy Roma Katolik Kilisesi'nde bulunur.
9. Gün Batımında Ortaköy - Ivan Konstantinovich Aivazovsky (1817-1900)
1845'te Abdülmecit'in davetiyle İstanbul'a gelen Rus ressam 45 sene içinde 8 sefer gelir kente. Gördüğünüz fotoğraf ise 1856'da yapılmış tablonun bir ayrıntısı. Ressam, Ortaköy insanlarının hayatları detaylı bir halde tuvale aktarılmış.
10. Beyazıt Kulesi'nden Görünüm - Hubert Sattler (1817-1904)
1842'de, Doğu çeşidine çıkan Avusturyalı ressam, panaromik fotoğraflarıyla tanınır ve 1844'te İstanbul'a bu gözle bir daha bakar.
11. İstanbul, Fantezi - Félix Ziem (1821-1911)
1856'da İstanbul'a gelen ve 3 ay müddetle burada kalan Fransız ressam uzunca bir Doğu tipinden sonra Fransa'ya dönerken günlüğüne şöyle muharrir: “Ah ah! Gördüğüm şeyleri nasıl anlatabilirim ki. Doğu bütünüyle gözlerimin önüne serilmişti. Gören ve derinden etkilenen kişi asla unutmaz. Onca vakittir aradığım şeyi, bana resmi ve sanatı candan sevdiren şirin doğayı buldum sanırım!”
12. At Meydanı - Fabius Brest (1823-1900)
1855 yılında Türkiye'ye gelen ve 4 yıl kalan ressam İstanbul fotoğraflarının en önemli yaratıcılarından biri olarak bilinir.
13. Kapının Önündeki Pazar - Alberto Pasini (1826-1899)
Hayatı boyunca İstanbul'a iki defa gelen İtalyan ressam bilhassa sokak görüntülerini çok sever ve fotoğraflarında kullanır.
14. İstanbul - Giovanni Brindesi (1826-1888)
1850'de İstanbul'a gelen ve 17 sene kalan ressam, İstanbul'a hayran bir öteki ressam. Galatasaray'daki Yeniçarşı Sokak'ta oturan ressamın meskeninin görüntüsünü görüyorsunuz.
15. Eyüp'te Bir Sokak - Leonardo de Mango (1843-1930)
İstanbul'a gelip bu kente tutkuyla bağlanan bir öbür isim de İtalyan ressam olur. 1883'te geldiği kentte hayatına veda eden ressam bize 19. yüzyıl Eyüp'üne götürüyor.
16. Galata Köprüsü'nde Gündoğumu - Hermann David Salomon Corrodi (1844-1905)
İtalyan ressam Suriye ve Mısır'ı da kapsayan büyük bir Doğu seyahatine çıkar ve bir durağı da natürel ki İstanbul'dur. Araştırmacılara nazaran bu fotoğraf Corrodi'nin antik ihtişama hayranlığını gösterir ve fotoğraf, içindeki ayrıntılara bakılırsa 1880 yılı ve sonrasına tarihlenir.
17. Dolmabahçe Sırtlarında Kahve - Joseph Warnia-Zarzecki (1850-?)
1883'te İstanbul'a gelen Polonyalı Ressam 1915'te emekli olana dek Sanayi-i Nefise Mektebi'nde hocalık yapar. Sonraki hayatına dair ise pek bilgi bulunmamakta.
18. III. Ahmet Çeşmesi - Rudolf Ernst (1854-1932)
Fransa'da Osman Hamdi Beyefendi ile tanışan Ernst onun da tesiri ile oryantalizme yönelir ve hatta 1890'da İstanbul'a bir seyahat gerçekleştirir. Meskenini de oryantalist bir biçimde dekore ettiren Avusturyalı ressam bu mevzuda hayli hoş fotoğraflar yapar.
19. İngiliz Elçisinin Kızı Tahtırevanda - Fausto Zonaro (1854-1929)
1891 yılında İstanbul'a gelen İtalyan ressama devrin İngiliz elçisi tarafından kızının bir resmi sipariş edilir. Geride ise Haliç'i görebilirsiniz. Bu tablo şu an Pera Müzesi'nde.
20. Fenerbahçe'den Adalara Bakış - Salvatore Valeri (1856-1946)
1883 yılında İstanbul'a gelen İtalyan ressam Sanayi-i Nefise'de hocalık yapmış diğer bir isim. 1915 yılına kadar bu misyonunu sürdüren ressam Türk resmi ve sanatı üzerinde de epey tesirli.