Hepimiz okul yıllarında deneyler yapmışızdır Aslında bu deneyler sadece okullarda yapılmaz Dünya’da da bir çok bilim profesörü sorularına cevaplar bulabilmek için devasa deneyler yaparlar Bu deney tesislerinden birisi de Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Bu yazımızda Büyük Hadron Çarpıştırıcısı nedir, ne işe yarar, neden yapıldı gibi sorulara cevap vereceğiz
Bakmadan Geçme! Evrenin En Gizemli Gök Cismi Kara Delik Çeşitleri
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı
Adını mutlaka bir yerlerde duymuşsunuzdur Bu çarpıştırıcı devasa bir deney tesisi Kendisi Dünya’nın en büyük yapısı unvanını da taşıyor Tamı tamına 27 kilometre uzunluğundaki tünellerden oluşan bu yapıda bilim insanları çeşitli deneyler yürütüyorlar Bu tesis İsviçre’nin Cern şehriyle Fransa sınırı arasında bulunuyor Ayrıca bu tesis yapılırken 100’ü aşkın ülkeden 10000 bilim adamının çalıştığını da belirtelim Basitçe hadron çarpıştırıcısının görevine “Maddeyi yüksek sıcaklıklarda incelemek veya “Atom altı parçacıkların yapısını incelemek diyebiliriz Bunlar ne anlama geliyor?
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Konumu
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Konumu
Biraz daha basitleştirelim Hadron Çarpıştırıcısı çember şeklinde 27 kilometre boyunca uzanan tünellerden oluşur ve yerin 175 metre altında yer alır (Yukarıdaki fotoğrafta görebilirsiniz) Böyle bir çarpıştırıcıda madde ışık hızına yakın bir hızda hareket etmeye başlar (300000kmsaniye) Yani bu tünellerde ışık hızına yakın parçacıklar hareket eder Bu da bir çok deneye kapı açar Tanrı Parçacığı’nın (Higgs Bozonu) varlığını Hadron kanıtlamıştır Buna da kısaca şöyle diyebiliriz: “Gözle görülemez, Elle tutulamaz bir fiziksel olay maddelere kütle ve hacim verebilir Ama bu bizi çok alakadar eden bir şey değil İşin garip kısmı Tanrı Parçacığı evrenin oluşmasında önemli bir rol oynamıştır Yani varlığımızın sebeplerinden birisidir Detaylı olarak Higgs Bozonu hakkında araştırma yaparsanız ne demek istediğimi anlayabilirsiniz
Ayrıca hepimizin adını duyduğu “Karanlık Madde‘nin de sırları bu çarpıştırıcı sayesinde ortaya çıkabilir Bu sayede hayatımız değişebilir Karanlık madde anlamakta en çok zorlandığımız, evrenin bir gerçeğidir
Kısacası Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, hayatın ve evrenin sırlarını çözmek için üretilmiş bir deney ortamıdır Zaman, mekan, boyut, hız konularının fizik ile incelendiği bu çarpıştırıcı devrim niteliğindedir
Hadron Çarpıştırıcısı
Başka Çarpıştırıcılar Var Mı?
Geçmişten günümüze bir çok çarpıştırıcı üretildi 5 santimden 27 kilometreye kadar Ancak Hadron aralarında en büyüğü ve en güçlüsü olmayı başardı Bugün Hadron Çarpıştırıcısı akla sığmayacak rekorlar kırmış ve keşifler yapmıştır 100 sene sonra Hadron sayesinde birçok gizemi çözmüş olabiliriz
Hadron Çarpıştırıcısının deneyleri:
Alice Deneyi
CMS Deneyi
LHCb Deneyi
TOTEM Deneyi
Atlas Deneyi
Bu deneylerin her biri insanlığa yeni bilgiler kazandırmıştır
Uçuk Görüşler
Stephen Hawking, zaman hakkında şöyle bir teori ortaya atmıştı: Bir cisim ne kadar hızlı giderse zaman onun için o kadar yavaşlayacaktır
Mantıksal olarak düşündüğümüzde bu söz kesinlikle doğrudur Peki bunun çarpıştırıcı ile ne alakası var diye soruyor olabilirsiniz Hadron çarpıştırıcısındaki bir atom altı parçacık saniyede 300000 kilometre hız ile hareket eder Yani onun için zaman neredeyse yoktur Bir gün Hadron Çarpıştırısından yola çıkarak Dünya’nın etrafını bir tren yoluyla kapladığımızı ve bu trenin de 300000 kilometre ile gittiğini düşünün 5 yıl sonra trenden indiğinizde Dünya’da 100 yıl geçmiş olacak Ürpertici değil mi? Uçuk bir fikir olsa da belki bir gün böyle bir şey olacak ve bunun ilk adımları Hadron’da atılmış olacak
Bakmadan Geçme! Işık Hızını Geçmek Mümkün Mü?
Yazımızın sonuna geldik Siz Büyük Hadron Çarpıştırıcısı hakkında ne düşünüyorsunuz? İnsanlığa neler kazandırabilir? Görüşlerinizi ve sorularınızı hemen aşağıdan yorum yazarak belirtmeyi unutmayın!
Bakmadan Geçme! Evrenin En Gizemli Gök Cismi Kara Delik Çeşitleri
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı
Adını mutlaka bir yerlerde duymuşsunuzdur Bu çarpıştırıcı devasa bir deney tesisi Kendisi Dünya’nın en büyük yapısı unvanını da taşıyor Tamı tamına 27 kilometre uzunluğundaki tünellerden oluşan bu yapıda bilim insanları çeşitli deneyler yürütüyorlar Bu tesis İsviçre’nin Cern şehriyle Fransa sınırı arasında bulunuyor Ayrıca bu tesis yapılırken 100’ü aşkın ülkeden 10000 bilim adamının çalıştığını da belirtelim Basitçe hadron çarpıştırıcısının görevine “Maddeyi yüksek sıcaklıklarda incelemek veya “Atom altı parçacıkların yapısını incelemek diyebiliriz Bunlar ne anlama geliyor?
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Konumu
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Konumu
Biraz daha basitleştirelim Hadron Çarpıştırıcısı çember şeklinde 27 kilometre boyunca uzanan tünellerden oluşur ve yerin 175 metre altında yer alır (Yukarıdaki fotoğrafta görebilirsiniz) Böyle bir çarpıştırıcıda madde ışık hızına yakın bir hızda hareket etmeye başlar (300000kmsaniye) Yani bu tünellerde ışık hızına yakın parçacıklar hareket eder Bu da bir çok deneye kapı açar Tanrı Parçacığı’nın (Higgs Bozonu) varlığını Hadron kanıtlamıştır Buna da kısaca şöyle diyebiliriz: “Gözle görülemez, Elle tutulamaz bir fiziksel olay maddelere kütle ve hacim verebilir Ama bu bizi çok alakadar eden bir şey değil İşin garip kısmı Tanrı Parçacığı evrenin oluşmasında önemli bir rol oynamıştır Yani varlığımızın sebeplerinden birisidir Detaylı olarak Higgs Bozonu hakkında araştırma yaparsanız ne demek istediğimi anlayabilirsiniz
Ayrıca hepimizin adını duyduğu “Karanlık Madde‘nin de sırları bu çarpıştırıcı sayesinde ortaya çıkabilir Bu sayede hayatımız değişebilir Karanlık madde anlamakta en çok zorlandığımız, evrenin bir gerçeğidir
Kısacası Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, hayatın ve evrenin sırlarını çözmek için üretilmiş bir deney ortamıdır Zaman, mekan, boyut, hız konularının fizik ile incelendiği bu çarpıştırıcı devrim niteliğindedir
Hadron Çarpıştırıcısı
Başka Çarpıştırıcılar Var Mı?
Geçmişten günümüze bir çok çarpıştırıcı üretildi 5 santimden 27 kilometreye kadar Ancak Hadron aralarında en büyüğü ve en güçlüsü olmayı başardı Bugün Hadron Çarpıştırıcısı akla sığmayacak rekorlar kırmış ve keşifler yapmıştır 100 sene sonra Hadron sayesinde birçok gizemi çözmüş olabiliriz
Hadron Çarpıştırıcısının deneyleri:
Alice Deneyi
CMS Deneyi
LHCb Deneyi
TOTEM Deneyi
Atlas Deneyi
Bu deneylerin her biri insanlığa yeni bilgiler kazandırmıştır
Uçuk Görüşler
Stephen Hawking, zaman hakkında şöyle bir teori ortaya atmıştı: Bir cisim ne kadar hızlı giderse zaman onun için o kadar yavaşlayacaktır
Mantıksal olarak düşündüğümüzde bu söz kesinlikle doğrudur Peki bunun çarpıştırıcı ile ne alakası var diye soruyor olabilirsiniz Hadron çarpıştırıcısındaki bir atom altı parçacık saniyede 300000 kilometre hız ile hareket eder Yani onun için zaman neredeyse yoktur Bir gün Hadron Çarpıştırısından yola çıkarak Dünya’nın etrafını bir tren yoluyla kapladığımızı ve bu trenin de 300000 kilometre ile gittiğini düşünün 5 yıl sonra trenden indiğinizde Dünya’da 100 yıl geçmiş olacak Ürpertici değil mi? Uçuk bir fikir olsa da belki bir gün böyle bir şey olacak ve bunun ilk adımları Hadron’da atılmış olacak
Bakmadan Geçme! Işık Hızını Geçmek Mümkün Mü?
Yazımızın sonuna geldik Siz Büyük Hadron Çarpıştırıcısı hakkında ne düşünüyorsunuz? İnsanlığa neler kazandırabilir? Görüşlerinizi ve sorularınızı hemen aşağıdan yorum yazarak belirtmeyi unutmayın!