Çocuklarda Hipotiroidizm belirtileri

Çocuklarda Hipotroidizm Tedavileri & Belirtileri



Çocuklukta en sık görülen hormon hastalıklarından biridir Erişkinlerde hipertiroidizm daha sık görülürken, çocuklarda durum tam tersi hipotiroidizm daha sık görülür

Nedenleri
Tiroit bezi aplazisi veya hipoplazisi, yani tiroitin yokluğu veya yetersiz gelişmesi, embriyon evresindeki bir bozukluktan kaynaklanır Çocukluk hipotiroidizmine neden olan bu bozukluklar çocukluk miksödemi ya da yaygın ve kalıtsal olmayan kretinizm şeklinde ortaya çıkar
Hipotiroidizm dölyatağında süren yaşamda annenin hormonları ile dengelendiğinden, yenidoğanda anormal bir belirti görülmeyebilir
Yaygm olmayan kretinizmden öbür özellikler içeren yöresel kretinizm, ilk olarak guatrın sık rastlandığı dağlık bölgelerde görülür Dölütsel hayat sırasındaki bozukluklara bağlı olarak çocuğun tiroit bezinde ve genel olarak vücudunda dönüşü olmayan bozukluklar ortaya çıkar Bunların başlıcaları orantısız cücelik ve akıl geriliğidir Orantısız cücelikte laf konusu olan, vücuda kadar kol ve bacakların kısa ve güçsüz kalmasıdır Çocukluk hipotiroidizminin nedenleri iyice bilinmemektedir Mümkün nedenler arasında iyot eksikliği ve anne ya da dölütte tiroit hormonlarının yetmezliği gibi dölütün gelişimini engelleyen unsurların yanı sıra hipofizden salınarak tiroiti uyaran tirotropin (TSH) adlı hormonun anne kanında yüksek düzeyde bulunması da gösterilmektedir Ortamda yeterince TSH bulunduğu için dinlenme durumunda kalan dölüt hipofizİ, doğumdan daha sonra tiroiti yeterince uyaramayacak ölçüde körelebilir

Belirtileri
Tiroit hormonlarının yokluğu veya yetersizliği, doğumu izleyen birincil 23 ay içinde semptom vermeye başlar Bebek çok sakindir ve fazla uyur Genellikle kabızlık çeker daha sonra ruhsal ve somut gelişimdeki bozukluklarla birlikte rahatsızlık ağırlaşır Baş büyük, yüz geniş, alın dar, dil büyük ve diş gelişimi yavaştır Çocuk genelde şişman ve tıknaz görünür Kol ve bacakları kısadır
Artma çağında kemik ve zekâ gelişiminde keskin bir yavaşlama görülür Kalp büyümüş, bazal metabolizma en ince ayrıntısına kadar düşmüştür Kandaki kolesterol ve lipit düzeyleri yüksek, tiroit hormonları düzeyi düşüktür Radyoaktif iyot İzotoplarıyla yapılan testlerde tiroitin iyot alıkoyma yeteneğinin de azaldığı görülür
Yöresel kretinizmde orantısız cüceliğe akıl geriliği eşlik eder Bu hastalarda yüz dairesel, kafatası basık (brakisefal), yükseklik kısa, kas dokusu beceriksiz gelişmiş, cilt genelde san, üreme organları ufak kalmıştır (hipogonadizm) Guatr görülebilir Hastalar genelde sakindir, korunmaya gereksinimleri vardır ve dostluğa eğilimlidirler Bellekleri ve hissi tepkileri zayıftır Birçoğu sağır ve dilsizdir Uzun süre yaşayabilirler
Yaygın olmayan kretinizmde, sürekli yüksek dozda tiroit hormonları verilir Hasta yaşamının ilk aylarında uygun biçimde çare edilirse iyi sonuçlar elde edilebilir
Bölgesel kretinizmde ortaya çıkan guatr, solunumu engelliyorsa cerrahi girişimle alınmalıdır Kanda yetkisiz bulunan tiroit hormonlarının dışardan verilmesi gerekir Ama bu çare dölütün gelişimi esnasında ortaya çıkan bozuklukları düzeltemez Hastalığın yaygın olduğu bölgelerde uyumlu biçimde uygulanan iyot tedavisinin iyi sonuçlar verdiği ileri sürülmüştürHipotiroidizmin esas nedeni, tiroit bezinde ortaya çıkan yıkıma emrindeki olarak tiîoit hormonlarının yetkisiz üretilmesidir Bu koşul tiroitin kayda değer bir bölümünü yıkıma uğratan hastalıklardan sonra ortaya çıkabilir Bu hastalıklar arada tümörler, frengi, verem ve irin oluşumuna yol açan enfeksiyonlar gibi bakteri kökenli tiroit iltihaplan sayılabilir Vücudun tiroit bezine aleyhinde belirsiz bir nedenle oluşturduğu özantikorlar da yol açtıkları iltihaplarla tiroit hücrelerini yıkıma uğratabilir
Dev hücre tiroidit (Quervain tiroiditi), tiroiti tahta gibi sertleştiren Riedel tiroiditi ve Hoşimato tiroiditi (Hoşimato hastalığı) iyi tanıdık tiroit iltihabı tipleridir
Hipotiroidizm için defalarca tiroit bezinin yıkıma uğraması gerekmez Bezin fonksiyonel durumunda bir sorun bulunmamasına karşın, yeterince uyanlmaması nedeniyle de çalışması yavaşlar Bu bozukluk tiroitten değil, tiroitin çalışmasını düzenleyen öbür organlardan kaynaklanır Mesela hipofizin tiroiti uyaran tirotropini yeterince salgılamaması tiroit hormonları üretimini azaltır Hipotalamus kaynaklı tirotropin serbestleştirici hormonun (TRF) eksik salgılanması da aym sonucu doğurur Günümüzde tiroit hormonları ve kandaki TSH düzeyi fazla sağduyu biçimde ölçülebilmekte, bu sayede tanı daha doğru olarak konabilmektedir
Tiroit bezi hipertiroidizm tedavisi sırasında işlevlerini yeterince yerine getiremeyeceği bir duruma gelebilir Bu şart cerrahi girişimle tiroit bezinin büyük ölçüde çıkarılması, bahşedilen radyoaktif iyot izotopları sonucu aşın yıkıma uğraması veya kullanılan ilaçlarla etkinliğinin adamakıllı azalması sonucu gelişebilir Ortaya meydana çıkan hipotiroidizm geçici ya da kalıcı olabilir

Tedavi
Hipertiroidizm günümüzde bundan böyle büyük ölçüde tedavi edilebilen bir hastalıktır Tedavi yöntemlerinin bilinmediği dönemlerde kalbin artan bir şekilde çelimsiz düşmesi bu hastalığın ölümle sonuçlanmasına yol açıyordu Bu güvenli olmayan şart bundan böyle kullanıma giren yapay olarak iyotlandırılmış proteinler, en etkili tiroit hormonu olan triiyodotironinin (T3) suni yollarla bireşimlenmesi ve hayvanlardan elde edilen kuru tiroit özütleri bir uçtan bir uca ortadan kalkmıştır Bu Nedenle hipotiroidizm hastası ileri yaşlara dek dinç bir biçimde yaşamaktadır
Önemli olan tedaviye erken başlamaktır Erken tedavi girişimi tiroit hormonlarının eksikliğine fazla sağduyu olan beyin öncelikle edinmek üzere farklı alanlara yönlendirilmiş organlarda geriye dönüşsüz bozuklukların ortaya çıkmasını engelleyebilir
Hafif seyreden hipotiroidizm özellikle vücutta hormon gereksiniminin geçici olarak arttığı bir duruma bağlıysa kendiliğinden gerileyebilir Fakat hipotiroidizm tiroit hormonuna olan gereksinimin artmasına alt değilse ve yerinde tedavi görmezse gitgide artarak ağırlaşan geriye dönüşsüz bozukluklara yol açar
Tedavi kaide olarak düşük dozlarla başlar Günde 2550 mikrogram yapay hormon (T4) verilir sonra günlük doz, en uygun düzeye ulaşana değin artırılır
Gerçekte zorunlu doz, elde edilen etkiler değerlendirilerek ayarlanır Tiroit hormonlarının metabolizma üzerindeki etkisi yavaş ortaya çıktığından gerekli düzenlemeler için en az iki hafta dek beklenir
Bu geleneksel çare yaklaşımı tabi etkileri önlemeyi ya da azaltmayı amaçlar Bilhassa yaşlı ya da kalp hastalığı olan kişilere önerilir Gençlere ve başka hastalığı olmayanlara günde 50100 mikrogram gibi yüksek dozlar verilebilir Bu dozlarla kanda gerekli tiroit hormonu düzeyine yalan değerler elde edilir
En yerinde hormon dozu, her hastada klinik belirtilere ve kanda tiroit hormonları düzeyine göre saptanır Bilhassa TSH düzeyi, uygulanacak dozun belirlenmesinde fazla yararlıdır Önceden belirtildiği gibi bu hormon hipofız tarafından üretilir ve tiroit hormonlarının kandaki düzeyi azalınca daha çok salınarak tiroiti uyarır Yüksek TSH düzeyleri, eksikliği giderme tedavisinin yetkisiz kaldığım, tersi bir durum ise verilen tiroit hormonunun pozitif geldiğini gösterir
Tiroit hormonuna ihtiyaç ergenlik çağında bariz biçimde artarken yaşlılıkta gitgide artarak azalır bu nedenle dozlar ergenlikte yüksek, yaşlılıkta düşük tutulmalıdır Ihtiyar hastalarda ve anjina pektoris gibi yakınmaları olanlarda tedaviye kalbin oksijen gereksinimini azaltan ilaçlar, Mesela bir beta engelleyici (yaygın adı beta bloker, bütün adı beta adrenerjik alıcıları engelleyici faktör) eklemek uygundur Bu cins ilaçlar özellikle yürek kası hücrelerinde ve damarların düz kas liflerinde bulunan beta alıcıların adrenalinle uyarılmasını bir ölçüde engeller Bu Nedenle metabolizma etkinliğini hızlandırarak oksijen gereksinimini artıran tiroit tedavisinin yaşlılardaki daralmış koroner damarları tehlikeli biçimde zorlaması önlenir
Tiroit ilaçlarıyla çare genellikle ömür boyu sürer Tiroit ender olarak tatmin edici hormon üretecek düzeye ulaşır Bu olanak yalnız hafif seyreden hipotiroidizm olguları için laf konusudur *