Çocuklardaki Fobiler

Çocuklardaki Fobiler

Çocukların böceklerden hayvanlardan canavarlardan veya yeni ortamlara girmekten dışlanmaktan annebabalarını kaybetmekten korkmaları sık görülen durumlardır

Çocukların bu korkularının hangi hallerde olağan olarak değerlendirildiğini genel olarak hangi yaşlarda nelerden korktuklarını annebaba olarak korkular konusunda nasıl davranmanız ve ne zaman bilirkişi yardımı almanız gerektiğini biliyor musunuz?

Hangi durumlarda korku adi dışı olarak kabul edilir?

Bütün çocuklar yaşamlarının bir noktasında bazı korkular yaşarlar ve bu koşul genel olarak gelişimin normal bir parçası olarak değerlendirilir

Aşağıdaki durumlarda çocuğun korkusu profesyonel yardım gerektiren adi dışı bir şart olarak değerlendirilir:

Korkunun kalıcılık göstermesi

Çocuğun korktuğu şey ile saplantı halinde meşgul olması ve bunun da olağan yaşamını engellemesi

Çocuğun bütün çabalara karşın hiçbir şekilde rahatlatılamaması ya da dikkatinin korkusundan uzaklaştırılamaması

Mantık dışı bir korkunun varlığı

Bir korkunun mantık dışı olup olmadığı çocuğun yaşı ve gelişim düzeyine kadar değerlendirilir Örneğin 2 yaşında bir çocuğun tuvalete oturmaktan korkması normaldir oysa 8 yaşında bir çocuğun tuvalete oturmaktan korkması mantık dışıdır

Çocuklar hangi yaşlarda nelerden korkarlar?

02 yaş arası çocukların annebaba veya bakım veren kişiden bölünme korkusu yaşaması seslerden düşmekten hayvanlardan ve böceklerden tuvaleti kullanmaktan banyodan korkması ve yatma zamanına ilişkin kolay korkularının olması normaldir

Mektep öncesi dönemdeki çocuklar aralarında hayvan ve böceklerden korkma canavar ve hayaletlerden korkma kaybolma korkusu annebabanın ayrılması ya da annebabadan birini kaybetmekten korkma ve yatma zamanına ilişkin bazı korkular yaygın olarak görülür

Okul çağındaki küçük çocuklarda ayrılık korkuları seslerden düşmekten yeni ortamlardan (bilhassa okula başlangıç) korkma ve yatma zamanına ilişkin korkular; daha büyük çocuklarda ise sosyal olarak reddedilme korkusu savaş yeni durumlar ve hırsızlardan korkma yaygın olarak görülür

Buluğ Çağı döneminde ise hırsızlar yeni ortamlar (lise veya üniversiteye açmak gibi) savaş annebabanın boşanması ve cinsellikle ilgili korkuların görülmesi normaldir

Korkuların ortaya çıkmasında etkili olan durumlar var mıdır?

Stres zamanlarında (kardeş gelmesi taşınma boşanma ailede ölüm vb) çocukların korkuları hangi yaşta olurlarsa olsunlar artabilir Ayrıca suya düşmek sıcak bir şeye değmek veya köpek tarafından kovalanmak gibi tetikleyici bir olayın arkasında korkuların gelişmesi de mümkündür

Bir Takım çocuklar nesnelere hatta bazen fazla aşina oldukları nesnelere karşısında zeka öteki çocuklara kıyasla daha korkulu bir yaklaşım gösterirler Bu durum genel olarak çocuğun mizacı ile ilgilidir Keza annebabanın tez canlı ya da korkulu bir yapıya sahip olması veya olaylar veya nesneler karşısında fazla tepki görüntü eğiliminde olduğu takdirde çocukların da aynı durumlarda aynı tepkileri sergileme olasılığı yüksektir

Annebabalar nasıl davranmalıdırlar?

Çocuğunuzun duygularına ve korkularına saygı gösterin “Bebek misin? “Bunda korkacak ne var? gibi çocuğun korkusunu küçümseyen sözler veya korktuğu şeyleri sınamak ve görmezden gelmek fayda sağlamayacaktır

Niçin korktuğunu sorun ve daha sonra bu konuda onunla konuşun Özellikle tetikleyici bir olayın varlığında bu konuşma yararlı olacaktır

Fazla korumacı davranmayın ve korktuğu her şeyden kaçınmasına müsade vermeyin ama bununla beraber da korktuğu şeyi denemesini istemeyin ya da korktuğu bir şeyi yapmaya zorlamayın

Fazla tepki vermeyin pozitif ilgi göstermeniz korkunun pekişmesine yol açabilir

Çocuğunuz korkusunun üstesinden gelmeyi öğrenirken ona takviye olun Mesela çocuğunuz yeni bir okula başlamaktan korkuyorsa “yeni okula başlamaktan korktuğunu biliyorum ve olur ya arkadaş edinememekten de korkuyorsun fakat başladıktan sonradan kendini daha iyi hissedeceğini düşünüyorum gibi sözlerle duygularını anladığınızı muhakkak edin Daha önce her zaman arkadaş edinebildiğini hatırlatın ve okula başladıktan sonradan da onu yüreklendirmeye devam edin Yeni insanlara nasıl yaklaşacağı ve kendini nasıl tanıtacağı konusunda rol canlandırmaları yapmanız da muavin olabilir

Geçmişte korktuğu oysa artık korkmadığı başka şeyleri hatırlatın

Korkuları ile yüzleşmesi için yardım etmek üzere onu rahatlatın ve güven verin Unutmayın fakat çocuğunuza korktuğu her şeyden kaçınmasını öğretmeniz uzun vadede onun açısından faydalı olmayacaktır

Ne zaman uzman yardımı almalısınız?

Korkunun fobiye dönüştüğünü düşünüyorsanız yani çocuğunuz tüm güvencelerinize ve çabalarınıza yanıt vermiyorsa dikkatini korkusundan uzaklaştıramıyorsa ve korkuları gelişimini ya da günlük yaşamını engellemeye başladıysa bir çocuk ve ergen psikiyatrından profesyonel yardım almalısınız *