iltasyazilim
FD Üye
Cilt Kanseri
Bütün kanser türleri içinde cilt kanseri en sık görülenidir Deri kanserinden korunmak için yapılması gereken güneşten korunmaktır Güneşe aşırı maruz kalma (bronzlaşma dahil olmak üzere bilhassa su toplaması ile seyreden ikinci derece güneş yanıkğı) cilt kanserinin esas sebebidir Daha eksik önemli faktörler tekrarlayan tıbbi ve endüstriyel X ışınlarına maruz kalma, yanık ya da bere izi bırakarak iyileşen cilt hastalıkları, kömür katranı veya arsenik taşıyan maddelere mesleki olarak maruz kalma ve ailede deri kanseri bulunmasıdır Açık tene sahip olup güneş yanığı ihtimali fazla olan kişiler, daha yüksek riske sahiptir Güneş ışınları deri kanserine sebep olan en manâlı neden olduğundan en kayda değer koruyucu önlem güneşten kaçınmaktır
Güneşin dünyaya en dik ulaştığı saatler olan saat 1000 ile 1600 saatleri arasında güneşten korunun Güneşin yeryüzüne tepede olan ulaştığı saatlerde gölgeniz kendi boyunuzdan daha kısadır
Açık renkli sıkı dokumalı koruyucu giysi ve geniş şapka kullanın
Koruma faktörü en az 15 olan güneşten koruyucu kremler kullanın
20 dakika güneşte kaldığında güneş yanığı geçiren bir birey, 15 faktörlü bir güneşten koruyucu kullandığında 15 kat daha artı vakit (300 dakika) yanmadan güneşte kalabilir bununla birlikte güneşten koruyucu kremler kullanarak da güneşte fazla kalınmamalıdır Çünkü UVA gibi güneş ışınları ama bunlar derideki bağışıklık sistemi ve cilt yaşlanmasında sorumludur, güneş koruyucular olsa da deriye ulaşabilir
Güneşten koruyucu kullanımına çocukluk döneminde başlayın, çünkü yaşam boyu güneşe maruz kalmanın % 80'i 18 yaş aşağı olmaktadır 6 ayın altındaki bebekler uzun zaman güneşe maruz kalmamalı, eğer kalacaksa güneşten koruyucular kullanılmalıdır
Erken tanı kesin tedavinin en kayda değer birincil adımıdır
Derinizi emin aralıklarla tetkik edin Eğer benlerinizde çoğalma değiştirme olursa, derinizde renk değişikliği ve iyileşmeyen yaralar varsa bir lahza önce Dermatoloji Uzmanına tetkik olunuz
Kanser öncesi cilt bulguları
Aktinik keratozlar özellikle güneş ışınlarına fazla maruz kalmış açık tenli kişilerin yüz, el sırtı ve kollarında rastlanılan küçük üzerleri pullu lekelerdir Tedavi edilmezlerde cilt kanserine dönebilir Eğer erken evrede yakalanırsa buz tedavisi ile çıkartılabilir, kemoterapi ilaçları içeren krem veya losyonlar kullanılabilir, kimyasal peeling işlemi, dermabrasyon,laser tedavisi veya alışılmış cerrahi ile çare edilebilir Güneşten koruyucular aktinik keratoz gelişimini engellerler
Cilt kanseri Tipleri:
Üç alıcı deri kanseri bulunmaktadır
Bazal hücre karsinomaBu kanser tipi genel olarak deride küçük etli kabarıklık biçiminde çoğunlukla yüz, boyun ve el sırtlarında ortaya çıkar nadiren gövdede kırmızı yama tarzı alanlar şeklinde görülebilir Daha çoğunlukla açık tenli kişilerde görülür Bu kansere yakalanan kişiler açık tenli ve renkli gözlüdür ve güneş yanığına eğilimlidir Bu tümörler süratli yayılmazl 12 cm boyutuna ulaşmaları için aylar yıllar gerekir Tedavi edilmezse; kanserli alan kanamaya başlar, üzeri kabuklanır ara sıra iyileşip, ara sıra tekrar özelliği gösterir Bu kanser tipi ara sıra metastaz (öteki organlara sıçrama) yapmasına rağmen, derinin altındaki kemiğe yayılabilir ve kanserli dokunun yakınındaki dokuları harap edebilir
Squamöz Gözenekli Olan karsinoma Bu cilt kanseri cilt de kabarıklıklar veya kırmızı kabuklu yaralar biçiminde ortaya çıkabilir Squamöz gözenekli olan Karsinoma açık tenli kişilerde en sık görülen ikinci kanser türüdürTipik olarak kulak, yüz, dudak ve ağızda görülür Nadiren esmer kişilerde de görülebilir Büyük kitleler oluşturabilir Bazal hücresel karsinomanın aksine diğer organlara yayılabilir Erken yakalandığında çare oranı yüksektir Bazal hücreli karsinoma ve Squamöz hücre karsinomada çare başarısı % 95 dir
Melanom Tüm deri kanserleri içinde en öldürücü olanıdır Bazal hücresel ve squamöz gözenekli olan karsinoma da olduğu gibi melanomda da erken teşhis tedavi şansını arttırır
Melanom melanin denen pigmenti (deriye rengini veren madde) üreten melanosit dediğimiz hücrelerde başlar Melanin derimizin rengini verir ve güneşten kısmi olarak korur Melanom hücreleri melanin üretmeye devam eder ve bu nedenle kanser alanı kahverengi ya da siyahtırFakat melanom beyaz ve kırmızı da olabilir
Melanom bölüştürme özelliği gösterdiğinden muhakkak tedavi edilmelidir Melanom dikkat çekmeden tez büyüyebilir Genelde bir ben olarak veya kahve renkli bir benin üstünde veya yakınında ortaya çıkar Vücudunuzdaki benlerin yerleşimi ve şeklinden farkında olan olmalısınız oysa, bunlar üstünde olan değişiklikleri ve yeni ben çıkışını fark edebilesiniz Yapabileceğiniz en kayda değer adım benlerinizde herhangi bir değiştirme saptadığınızda hemencecik bir Dermatoloji uzmanına tetkik olmanızdır Bu sayede derinizdeki melanom çare edilebilir aşamada iken yakalanmış olur Fazla güneşe maruz kalmaktan, özellikle güneş yanıklarından uzak durma açık tenli kişilerde melanomdan korunmanın en iyi yoludur Melanomun ırsi özelliği de vardır Ailesinde melanom olan kişilerin riski daha fazladır Sıra dışı beni olanlar, çok sayıda beni olanlar melanom açısından yüksek riske sahiptir
Koyu renkli tene sahip almak melanoma olma riskini ortadan kaldırmaz Esmer kişilerde de bilhassa aya, ayak tabanı, çivi yatağı ve ağızda melanoma gelişebilir
Melanom şüphesi oluşturabilecek bulgular: kabuklanma, kanama, akış, üstünde kabarma, etrafındaki deriye doğru çıkıntı gösterme, kaşıntı, hassasiyet ve ağrı hissedilmesidir
Deri kanserlerine nasıl tanı konulur?
Deri biyopsisi kanserin tanısını koydurur Erken teşhis ve cerrahi tedavi şansını arttırır
Dermatoloji uzmanları kanseri erken yakalayabilmek için kişisel deri muayenesinin önemine uyarı çekmektedir
Derinizdeki çiller, benler ve koyu renkli alanları cömertlik, şekil ve renk değişikliği açısından gözlemleyin Herhangi bir değiştirme saptadığınızda Dermatoloji Uzmanına başvurunuz
Melanoma ait Bulgular
Asimetri Benin bir tarafının diğer göre öbür olması Benin ortasından gerçek dışı bir çizgi çiziniz Benin her iki yanı benzer büyüklük ve benzer şekilde mi? Melanomda genelde asimetri vardır
Hudut Düzensizliği Melanomun sınırı veya kenarı genel olarak pürüzlü, çentikli ya da bulanıktır
Renk Insancıl benler herhangi bir renkte olabilir, fakat genel olarak tek renklidir Melanom ise çoğunlukla birdenbire fazla rengi içinde barındırır
Büyüklük Sevecen benler ufak kalırken melanom büyümeye devam eder Genelde 6 milimetreden büyüktür çaptadır
Kendinizin oluşturacağı devirli tetkik melanom ve öteki cilt kanserlerinden korunmak için en güçlü silahtır Melanom oysa erken yakalandığında çare edilebilir Aşağıda belirtilmiş sırayı takip ederek hiç bir yeri atlamadan tüm deri muayenenizi kendiniz yapabilirsiniz Kendi deri muayenenizi gerçekleştirmek için bir tepe üstelik el aynasına ve aydınlatılmış bir odaya ihtiyacınız vardır
Gövdenizin ön ve arka yüzünü ve de kollar kaldırılarak gövdenin sağ ve sol yanını ayna karşı muayene edin
Kolunuzu dirseğinizden kıvırarak avuçlarınıza, kol iç yüzüne ve üstteki kola dikkatlice bakınız
Sonradan bacaklarınızın arkasına, ayaklara, ayak parmak aralarına ve ayak tabanına bakınız
Boynun arkasını, saçlarınızı kaldırarak el aynası ile kafa derinizi tetkik edin
Cildiye Uzmanı Dr Şafak Metekoğlu Güneş *
Bütün kanser türleri içinde cilt kanseri en sık görülenidir Deri kanserinden korunmak için yapılması gereken güneşten korunmaktır Güneşe aşırı maruz kalma (bronzlaşma dahil olmak üzere bilhassa su toplaması ile seyreden ikinci derece güneş yanıkğı) cilt kanserinin esas sebebidir Daha eksik önemli faktörler tekrarlayan tıbbi ve endüstriyel X ışınlarına maruz kalma, yanık ya da bere izi bırakarak iyileşen cilt hastalıkları, kömür katranı veya arsenik taşıyan maddelere mesleki olarak maruz kalma ve ailede deri kanseri bulunmasıdır Açık tene sahip olup güneş yanığı ihtimali fazla olan kişiler, daha yüksek riske sahiptir Güneş ışınları deri kanserine sebep olan en manâlı neden olduğundan en kayda değer koruyucu önlem güneşten kaçınmaktır
Güneşin dünyaya en dik ulaştığı saatler olan saat 1000 ile 1600 saatleri arasında güneşten korunun Güneşin yeryüzüne tepede olan ulaştığı saatlerde gölgeniz kendi boyunuzdan daha kısadır
Açık renkli sıkı dokumalı koruyucu giysi ve geniş şapka kullanın
Koruma faktörü en az 15 olan güneşten koruyucu kremler kullanın
20 dakika güneşte kaldığında güneş yanığı geçiren bir birey, 15 faktörlü bir güneşten koruyucu kullandığında 15 kat daha artı vakit (300 dakika) yanmadan güneşte kalabilir bununla birlikte güneşten koruyucu kremler kullanarak da güneşte fazla kalınmamalıdır Çünkü UVA gibi güneş ışınları ama bunlar derideki bağışıklık sistemi ve cilt yaşlanmasında sorumludur, güneş koruyucular olsa da deriye ulaşabilir
Güneşten koruyucu kullanımına çocukluk döneminde başlayın, çünkü yaşam boyu güneşe maruz kalmanın % 80'i 18 yaş aşağı olmaktadır 6 ayın altındaki bebekler uzun zaman güneşe maruz kalmamalı, eğer kalacaksa güneşten koruyucular kullanılmalıdır
Erken tanı kesin tedavinin en kayda değer birincil adımıdır
Derinizi emin aralıklarla tetkik edin Eğer benlerinizde çoğalma değiştirme olursa, derinizde renk değişikliği ve iyileşmeyen yaralar varsa bir lahza önce Dermatoloji Uzmanına tetkik olunuz
Kanser öncesi cilt bulguları
Aktinik keratozlar özellikle güneş ışınlarına fazla maruz kalmış açık tenli kişilerin yüz, el sırtı ve kollarında rastlanılan küçük üzerleri pullu lekelerdir Tedavi edilmezlerde cilt kanserine dönebilir Eğer erken evrede yakalanırsa buz tedavisi ile çıkartılabilir, kemoterapi ilaçları içeren krem veya losyonlar kullanılabilir, kimyasal peeling işlemi, dermabrasyon,laser tedavisi veya alışılmış cerrahi ile çare edilebilir Güneşten koruyucular aktinik keratoz gelişimini engellerler
Cilt kanseri Tipleri:
Üç alıcı deri kanseri bulunmaktadır
Bazal hücre karsinomaBu kanser tipi genel olarak deride küçük etli kabarıklık biçiminde çoğunlukla yüz, boyun ve el sırtlarında ortaya çıkar nadiren gövdede kırmızı yama tarzı alanlar şeklinde görülebilir Daha çoğunlukla açık tenli kişilerde görülür Bu kansere yakalanan kişiler açık tenli ve renkli gözlüdür ve güneş yanığına eğilimlidir Bu tümörler süratli yayılmazl 12 cm boyutuna ulaşmaları için aylar yıllar gerekir Tedavi edilmezse; kanserli alan kanamaya başlar, üzeri kabuklanır ara sıra iyileşip, ara sıra tekrar özelliği gösterir Bu kanser tipi ara sıra metastaz (öteki organlara sıçrama) yapmasına rağmen, derinin altındaki kemiğe yayılabilir ve kanserli dokunun yakınındaki dokuları harap edebilir
Squamöz Gözenekli Olan karsinoma Bu cilt kanseri cilt de kabarıklıklar veya kırmızı kabuklu yaralar biçiminde ortaya çıkabilir Squamöz gözenekli olan Karsinoma açık tenli kişilerde en sık görülen ikinci kanser türüdürTipik olarak kulak, yüz, dudak ve ağızda görülür Nadiren esmer kişilerde de görülebilir Büyük kitleler oluşturabilir Bazal hücresel karsinomanın aksine diğer organlara yayılabilir Erken yakalandığında çare oranı yüksektir Bazal hücreli karsinoma ve Squamöz hücre karsinomada çare başarısı % 95 dir
Melanom Tüm deri kanserleri içinde en öldürücü olanıdır Bazal hücresel ve squamöz gözenekli olan karsinoma da olduğu gibi melanomda da erken teşhis tedavi şansını arttırır
Melanom melanin denen pigmenti (deriye rengini veren madde) üreten melanosit dediğimiz hücrelerde başlar Melanin derimizin rengini verir ve güneşten kısmi olarak korur Melanom hücreleri melanin üretmeye devam eder ve bu nedenle kanser alanı kahverengi ya da siyahtırFakat melanom beyaz ve kırmızı da olabilir
Melanom bölüştürme özelliği gösterdiğinden muhakkak tedavi edilmelidir Melanom dikkat çekmeden tez büyüyebilir Genelde bir ben olarak veya kahve renkli bir benin üstünde veya yakınında ortaya çıkar Vücudunuzdaki benlerin yerleşimi ve şeklinden farkında olan olmalısınız oysa, bunlar üstünde olan değişiklikleri ve yeni ben çıkışını fark edebilesiniz Yapabileceğiniz en kayda değer adım benlerinizde herhangi bir değiştirme saptadığınızda hemencecik bir Dermatoloji uzmanına tetkik olmanızdır Bu sayede derinizdeki melanom çare edilebilir aşamada iken yakalanmış olur Fazla güneşe maruz kalmaktan, özellikle güneş yanıklarından uzak durma açık tenli kişilerde melanomdan korunmanın en iyi yoludur Melanomun ırsi özelliği de vardır Ailesinde melanom olan kişilerin riski daha fazladır Sıra dışı beni olanlar, çok sayıda beni olanlar melanom açısından yüksek riske sahiptir
Koyu renkli tene sahip almak melanoma olma riskini ortadan kaldırmaz Esmer kişilerde de bilhassa aya, ayak tabanı, çivi yatağı ve ağızda melanoma gelişebilir
Melanom şüphesi oluşturabilecek bulgular: kabuklanma, kanama, akış, üstünde kabarma, etrafındaki deriye doğru çıkıntı gösterme, kaşıntı, hassasiyet ve ağrı hissedilmesidir
Deri kanserlerine nasıl tanı konulur?
Deri biyopsisi kanserin tanısını koydurur Erken teşhis ve cerrahi tedavi şansını arttırır
Dermatoloji uzmanları kanseri erken yakalayabilmek için kişisel deri muayenesinin önemine uyarı çekmektedir
Derinizdeki çiller, benler ve koyu renkli alanları cömertlik, şekil ve renk değişikliği açısından gözlemleyin Herhangi bir değiştirme saptadığınızda Dermatoloji Uzmanına başvurunuz
Melanoma ait Bulgular
Asimetri Benin bir tarafının diğer göre öbür olması Benin ortasından gerçek dışı bir çizgi çiziniz Benin her iki yanı benzer büyüklük ve benzer şekilde mi? Melanomda genelde asimetri vardır
Hudut Düzensizliği Melanomun sınırı veya kenarı genel olarak pürüzlü, çentikli ya da bulanıktır
Renk Insancıl benler herhangi bir renkte olabilir, fakat genel olarak tek renklidir Melanom ise çoğunlukla birdenbire fazla rengi içinde barındırır
Büyüklük Sevecen benler ufak kalırken melanom büyümeye devam eder Genelde 6 milimetreden büyüktür çaptadır
Kendinizin oluşturacağı devirli tetkik melanom ve öteki cilt kanserlerinden korunmak için en güçlü silahtır Melanom oysa erken yakalandığında çare edilebilir Aşağıda belirtilmiş sırayı takip ederek hiç bir yeri atlamadan tüm deri muayenenizi kendiniz yapabilirsiniz Kendi deri muayenenizi gerçekleştirmek için bir tepe üstelik el aynasına ve aydınlatılmış bir odaya ihtiyacınız vardır
Gövdenizin ön ve arka yüzünü ve de kollar kaldırılarak gövdenin sağ ve sol yanını ayna karşı muayene edin
Kolunuzu dirseğinizden kıvırarak avuçlarınıza, kol iç yüzüne ve üstteki kola dikkatlice bakınız
Sonradan bacaklarınızın arkasına, ayaklara, ayak parmak aralarına ve ayak tabanına bakınız
Boynun arkasını, saçlarınızı kaldırarak el aynası ile kafa derinizi tetkik edin
Cildiye Uzmanı Dr Şafak Metekoğlu Güneş *
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.