Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik üzere farklı klinik özellikleri olan Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), erken başlangıçlı olup çocukluk çağında görülen nöropsikiyatrik bir bozukluktur.Çocuğun toplumsal, duygusal ve bilişsel gelişimini tesirler. Çocuğun ailesiyle, akranlarıyla ilgilerini, ders muvaffakiyetini ve özgüvenini olumsuz istikamette etkilemektedir.
Dikkat Eksikliği Belirtileri:
çocuğun okul ödevlerinde, çalışmasında ya da öteki etkinliklerde dikkatsizliği nedeniyle detayları gözden kaçırması, yanılgılar yapması,
kelam konusu etkinliklerle uğraşmak istememesi, kaçınması,
vazifesinde, ödevinde ya da etkinliğinde dikkatini sürdürmekte zorlanması,
bunları planlamakta ve düzenlemekte zorluk çekmesi
verilen vazifesi, ödevi verilen yönerge doğrultusunda tamamlamakta zorlanması,
kendisiyle konuşulurken dinlemiyormuş üzere görünmesi,
sık sık araç gereçlerini, eşyalarını kaybetmesi,
dikkatini dışarıdan gelen uyarıcıların çarçabuk çelmesi,
günlük etkinliklerinde ve işinde unutkanlık yaşamasıdır.
Hiperaktivite Belirtileri:
Elinin ayağının kıpır kıpır olması, oturduğu yerde kıpırdanması,
oturması gereken durumlarda kalkıp dolaşması,
uygunsuz bir halde gezinmesi, tırmanması,
çok konuşması,
çoğunlukla hareket halinde olması, motor takılmış üzeredir,
oyun , cümbüş üzere aktiflikleri sakince sürdürmekte zorlanmasıdır.
Dürtüsellik belirtileri:
Soru bitmeden cevaplamaya kalkması,
sırasını beklemekte zahmet,
diğerlerini rahatsız edici bir biçimde kelam kesme, bölme, sataşmasıdır.
DEHB teşhisinin konması için sıralanan belirtilerin;
erken yaşlarda, 7 yaşından evvel başlaması (ortalama 5 yaş ve sonrası)
okul ve mesken başta olmak üzere en az 2 ortamda görülmesi ve süreklilik göstermesi,
en az 6 aydır gözleniyor olması,
çocuğun yaş ve gelişim seviyesinden beklenilenin altında olması gerekmektedir.
Ayrıyeten, DEHB’in 3 tipi vardır:
Dikkat eksikliğinin önde olduğu tip: Dikkat eksikliği belirtilerinin ön planda olduğu, çok hareketlilik ve dürtüsellik belirtilerinin ya teşhis alacak şiddette olmadığı ya da hiç görülmediği tiptir.
Çok hareketliliğin önde olduğu tip: Çok hareketlilik ve dürtüselliğin ön planda olduğu, dikkat eksikliği belirtilerinin teşhis alacak şiddette olmadığı tiptir.
Birleşik tip: Her 3 belirtinin de teşhis alacak şiddette olduğu tiptir.
DEHB’in Nedenleri: Kesin olarak bilinmemekle bir arada birden fazla etkenin ortaya çıkardığı bir bozukluk olarak tanımlanmaktadır. İkiz çalışmaları DEHB’in genetik ve ailesel geçişli bir rahatsızlık olduğunu ortaya koymaktadır. Tek neden olarak gösterilmemekle birlikte; doğumun sıkıntı olması, doğum esnasında yaşanan problemler, düşük doğum yükü, annenin hamilelik sürecinde kullandığı birtakım ilaçlar ve unsurlar (sigara, alkol vb.)kullanması, beyin hastalıkları ve hasarlarının da DEHB riskini arttırdığı düşünülmektedir.
DEHB tanısı alan çocuklarda çoklukla eşlik eden kimi bozukluklar vardır. Öğrenme Zahmeti, Karşı gelme bozukluğu, Davranım bozukluğu,Anksiyete (Kaygı bozukluğu),Uyum bozukluğu ve Tik Bozuklukları bunlar ortasında en sık karşılaşılanlardır.
Yapılan çalışmalar okulöncesi periyotta ortaya çıkan belirtilerin büyük olasılıkla okul devrinde de sürdüğünü göstermektedir. Okulöncesi periyotta öfke, şiddet davranışları ve dürtüsellik ile örtüşen dikkat sıkıntıları çoğunlukla okul yıllarında da devam etmektedir. Ebeveynlerin disipline yönelik tutarsız davranışları, aile ortamının problemli olması ve yetersiz ebeveyn dayanağının, reddedici, ilgisiz ya da çok cezalandırıcı tavırların DEHB olan çocuktaki belirtilerin daha ağır yaşanmasına neden olduğu görülmektedir. Bu nedenle okul öncesinde DEHB belirtileri izlenen çocukların detaylı olarak kıymetlendirilmesi ve takip edilmesi kıymet taşır.
Tedavisi: DEHB tedavisinde en değerli adım klinik olarak teşhisin hakikat konması, aile ve okul ile yeterli bir işbirliğinin kurulmasıdır. İlaç tedavisi ile bir arada çocuğa, aileye ve öğretmenlere DEHB hakkında yapılandırılmış teklif ve yaklaşımları içeren davranışçı tedavi metotları en sık tavsiye edilen ve karşılık alınan formüllerdir.
Seyri ve sonlanışı: DEHB yaşamsal sıkıntılara yol açabilecek bir bozukluktur. Yaşanan sıkıntılar yalnızca okul ve ders başarısına ait değildir. Kelam konusu belirtiler, davranışlar çocuğun öğrenmesini, aile yaşantısını, akran bağını, spor ve başka etkinliklerdeki muvaffakiyetini da tesirler. Bu çocukların yaklaşık yarısında bu bozukluk ömür uzunluğu sürer, bu nedenle hayatın her devrinde tedavi gerekli olabilir.
