Dil Gelişim Egzersizleri nelerdir?

Dil Gelişim Egzersizleri

DİL HAREKETLERİ:

Ø Dili dışarı hariç tutmak

Ø Dili dudakların sağına soluna değdirmek

Ø Dili dışarı içeri sürüklemek

Ø Dili buruna dürüst sokmak

Ø Dili çeneye içten dışında tutmak

Ø Dilin ucunu altüstteki dişlerle ısırmak

Ø Dil ile dudakları yalama(yuvarlayarak)

Ø Dili üstteki ön dişlere değdirme

Ø Dili şıklatma (dil ile üst damağa vurup daha aşağı damağa çekerek ses sonuç)

Ø Dil ucunu üstteki dişlerden en aşağıdaki ve en soldakine değdirme

Ø Dil ucunu alt dişlerden en sağdaki ve en soldaki üstüne değdirme

Ø Dili ağız içinde (u) şeklinde kıvırma (yanlarda)

Ø Dil ile dudakları ıslatma


DUDAK HAREKETLERİ

Ø Dudakları yanlara dürüst(daha aşağıüstteki)çekerek dişleri bitişik vaziyette gösterme

Ø Üstteki dişleri gösterme

Ø Alt dişleri görüntü

Ø Üst dudağı ısırma

Ø Alt dudağı ısırma

Ø İki dudağı da ağız içine elde etmek

Ø Daha Alçak dudağı dışa çevirmek

Ø U sesi çıkarır gibi dudakları öne uzatmak

Ø Dudakları birbiriyle derinlemesine sıkmak

Ø Kalemi dudakları arasında yakalamak

Ø Ruju dağıttığımız gibi iki dudağı birbirine sürtünme değdirme



YANAK HAREKETLERİ

Ø İki yanağı benzer anda şişirme

Ø Sağ yanağı şişirme

Ø Sol yanağı şişirme

Ø Soldan sağa sağdan sola kesintisiz yanak şişirme

Ø İki yanağı dişler arasına çekme

Ø Dil ile sağ yanağı şişirme

Ø Dil ile sol yanağı şişirme



MİMİKLER
Ø Şaşırma

Ø Gülümsemek

Ø Hiddetlenmek

Ø Önemli

Ø Korku

Ø Üzüntü

Ø Uyku

Ø Gözyaşı Dökmek

Ø Evet

Ø Hayır

ÇENE HAREKETLERİ

Ø Ağzı (çeneler gergin)başlatmakkapatmak

Ø Daha Alçak çeneyi (ağız açık) sağa sola hareket ettirmek

Ø Alt çeneyi (ağız kapalı) sağa sola hareket ettirmek

Ø Soldan sağa sağdan sola sürekli yanakları şişirme

Ø İki yanağını dişler arasına çekmek

Ø Dil ile sağ yanağı şişirme

Ø Dil ile sol yanağı şişirme


BURUN HAREKETLERİ

Ø Burunu buruşturarak yukarı sürüklemek

Ø Burun deliklerini açmak

DİL GELİŞİM ALANI VE EGZERSİZLERİ

NEFES ALMA

Ø Ağızda üfleme (dudaklar kapalı durumda)

Ø Burundan nefes alıp burundan verme

Ø Burundan nefes alıp ağızdan verme

Ø Ağızdan nefes alıp burundan verme

Ø Kamış(pipet) ile hava çekme

Ø Burundan iki kez nefes alıp, iki kez verme

Ø Ağızdan iki kere nefes alıp iki defa ağızdan verme

Ø Kağıt,pamuk,pinpon topu vb bol nefes ile nesneyi üfleme (yakınuzak uzaklık)

Ø Nefesli müzik aleti çalma

Ø Balon şişirme

Ø Islık çalma

Ø Burun sürüklemek

Ø Öksürmek

Ø Horlama

Ø Esnemek

Ø Ah Etmek



GIRTLAK HAREKETLERİ

Ø Tükürerek yutkunma

Ø Su yutma

Ø Gargara yapma

Ø Gırtlaktan öksürme (ses akort etme)

DİL GELİŞİM EGZERSİZLERİNİN UYGULANMA YÖNTEMLERİ

A Hitabe Organlarının Çalıştırılması


1 Emmek: Kamış kullanarak öbür içeceklerin içirilmesi Eğer kamışı çocuk ağzında tutamıyorsa kamışın etrafına lastik sararak yada farklı şeylerle destekleyerek kamışın ağız kısmı kalınlaştırılabilir

Alıştırmaya başlangıç olarak 9 mm lik hortumlarda kullanılabilir(gerekli ise)

Emmeyi bilgi vermek;Terapist kamışı meyve suyunun içine sokar emerek kamışa meyve suyunu çekerÜst kısmından kamışı kapatarak kamışı bardaktan çıkarırKamışı düz olarak çocuğun ağzına sokarÇocuk kamışın içindeki meyve suyunu bu şekilde emerİkinci aşamada kamış azıcık daha havaya kaldırılır ve kamış bu pozisyonda iken meyve suyunu emer

Anekdot:Terapist çocuğa emme sonrası davranışları gösterirAğzını şapırdatırmmm çok güzelgibi sözel uyarılar verir



2 Üflemek: Ilk Kez derin nefes alıp verme nefes alırken “f ve psesini hariç tutmak gibi araştırmalar yapılmalıdır

Ufak bir mumu söndürmek

Küçük renkli makyaj pamukları vasıta olarak kullanılabilirPamuk masaya konur çocuk üfleyerek pamuğu hareket ettirir

Bir kase deterjanlı su hazırlanırÇocuk kamışla üfleyerek balonlar yapmaya çalışır

İçinde minik bir top olan plastik düdük üflemeye çalışır

Minik plastik bir borazan (flüt)ile üfleme çalışılır

Bir pinpon topu ile üfleyerek masada oyun oynanır



3 Çiğneme: Çiğneme dil dudak ve yanak kaslarının ortak çalışmasıyla ortaya çıkan bir harekettir

Yanakil çiğneme de aşağıdan yukarı ,yukarıdan altında doğru yuvarlak hareketler yapar

Isırmak:Çocuğa elma havuç gibi katı yiyecekler vererek ısırması istenir

Sağ ve Sol yanakta çiğneme:bir tutam bisküvi çocuğun bir yanağının içine konulurÇocuk dil yardımı ile bisküviyi yanaktan alır ve çiğnerAynı çalışma öteki yanakta da yapılır

Ağız kapalı çiğnemek:Bu alıştırma için fazla baskı bir harekettirSürekli çalışma gerekir(haşlanmış patates gibi yumuşak katı yiyeceklerle çalışılır)

Çocuğa 30sn zaman ile çiklet çiğnetilir



Dil:

Çocuğun dilinin ucuna bir tutam bisküvi konulurÇocuk bisküviyi dil yardımı ile ağzının içine alır

bir parça reçel ve çikolata (saralle gibi)çocuğun üst dişi ile dudağı arasına konur,çocuk dili yardımı ile bunu ağzına alır ve çiğner



Dilin Yön Değişim Hareketleri:

bir tutam reçel veya çikolata çocuğun yanağının içine konurÇocuk dili ile ağzına iter ve çiğner

bir parça lokum çocuğa verilir ve çiğnemesi istenir

Küçük bir parça bisküvi çocuğun yanak içlerine diş etlerinin üzerine konurÇocuk dili ile bunu alıp çiğnemeye çalışır(önce bir sonradan diğer yanağa)

Sağ ve sol yanak içine benzer anda birer parça bisküvi konurÇocuk yanak içine konan bisküvilerin ikisini birdenbire ağız içine alıp çiğnemeye çalışır

Ufak bir kaşık çocuğun ağzına sokulur ve kaşık dilin üzerine bastırılırÇocuk bunu dilini kaldırarak karşı koymak isteyecektirÇocuk bu tepkiyi verince diş fırçası ile çocuğun dilinin üzeri hafif hafif fırçalanır

Dil Sonuç Alıştırmaları:

Çocuğun dudaklarına reçel sürülür,çocuk reçeli yalamaya çalışır

Bir lolipop alınıp,çocuğun bunu yalamaya çalışması sağlanır

Dudakların alt ve üst kısmına (bıyık yerine ve çene üzerine )reçel sürülürÇocuk dilini üst ve alta mümkün olduğu kadar uzatmaya çalışarak reçelleri yalamaya çalışır



Dili İçe Çekme Çalışmaları:

Çocuğun dilinin ucuna bir tutam çikolata bisküvi konulur çocuk dilini içeri çekerek yiyeceği çiğnemeye çalışır

Birazcık seloteyp veya bandı çocuğun dil ucuna sarılırBu bant hafifçe çekilerek dil haricen çıkarılmaya çalışılır



Dudak Hareketleri:

Hareketlerin Taklidi:Çocuğa üzerinde dağıtılmış yüz mimiklerinin bulunduğu kartlar verilir(ağıt,gülme,kızma,üzülme vb)ve çocuktan bunları taklit etmesi istenir

Duvara asılı bir ayna aleyhinde çocuk ile birlikte geçilir dudak dağıtılmış şekillere sokulur ve çocuktan yapması istenir

Terapist çocukla ortak oturup, gülme, öfke, somurtma, sırıtma, öpme, hapşurma vb hareketlerini tekrarlar

Çocuk düğmeyi dişleri ile dudak arasına koyar,terapist lastiği hafifçe çeker ve hafifçe lastiğe vurur lastik hareket eder,çocuk bu hareketi dudaklarında hissederAynı alıştırma düğme ağız içinde dudakta yapılabilir



Kamışla meyve suyu ve başka içecekler içirilirBir kaşığa birazcık yiyecek konulur,çocuğun ağzına içten uzatılırÇocuk üstteki dudağı yardımı ile yiyeceği kaşıktan almaya çalışırTerapist kaşığı ağır ağır çekerek çocuğa yardımcı olur



Ağız Alıştırmaları:

Terapist farklı alanlara yönlendirilmiş dil dudak ve çene hareketleri yaparak çocuktan bu hareketleri taklit etmesini ister

Bir tabağa reçel yada süt konulur çocukla birlikte yalama çalışması yapılır

Çocuğa dondurma,şeker ve lolipop yalatılmaya çalışılır

Çocukla derin nefes alma,yanakları şişirme,üfleme çalışmaları yapılır



ESAS ALIŞTIRMALAR
Dili diş ve dudaklar arasından sonuç(ağız açık olarak)

Dili içeri çekme

Dili ağız haricen sağa sola hareket ettirmek

Dilin arka kısmını yukarı uyandırmak



Dağıtılmış dudak hareketleri yaparak aşağıdaki gibi sesler çıkarır

a) “cıksesi

b) b)Elini ağzına vurarak kızıl derili gibi “aaa sesi

c) c)Ağız şapırdatma sesi

d) d)Öpme sesi

Çocuk terapistin ağzına elini değdirip ağız kapalımmsesi çıkarılır sonradan çocuğun ağzına eli değdirilir çocukta aynı şekilde “mmsesi çıkarır

Ağız Kapatma Alıştırmaları

Terapist ufak bir kağıt parçasını dudaklarının arasına koyar ve dudakların aralarında 510 sn tutar sonra aynı hareketi çocuğunuzdan yapmasını isteyiniz



Bir oyuncağa ip takılır (tekerlekli araba gibi) ipin bir ucunda da bir düğme takılır Çocuk düğmeyi dişleri ile dudakları aralarında miktar ve dudaklarını sıkıca kapatırDüğmeyi dudakları ile oyuncağı hareket ettirir *