Diş Gıcırdatma (Bruxizm)

Bruxizm Diş Gıcırdatma

Diş gıcırdatma genelde uyku esnasında oluşan dinç çene hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma olayıdır Toplumumuzda sık rastlanır Genellikle bu alışkanlığa sahip bireyler bundan habersizdir Diş gıcırdatmanın sebepleri nelerdir?

Bruksizmin (diş gıcırdatması) oluş nedenleri hakkında çeşitli görüşler vardır Bir Takım araştırmacılar buruksizmin dişler arasındaki kapanış ilişkisinin bozulmasından kaynaklandığını, bazıları santral sinir sistemindeki bir hastalığın neden olduğunu bir takım araştırmacılar da bu iki nedeni de kapsayan fazla yönü olan bir problem olduğunu ileri sürmektedirler

Şehvetli stresler (Cümbür Cemaat stresin bruksizmin nedenleri aralarında en manâlı faktör olduğu konusunda akıl birliği içerisindedir Vücudumuzda stres belirtilerini ilk olarak gördüğümüz yer ağız dokularıdır Stres bruksizmin ayrıca oluş nedeni keza de olayın şiddetini artıran en önemli etmen olarak belirlenmiştir)

* Aşırı sinirli, hassas, özenli bir yapıya sahip elde etmek

* Malokluzyon (dişlerin diziliş ve sıralanışındaki bozukluklar)

Diş gıcırdatması sonucu ağız ve dokularında ne tür rahatsızlıklar oluşur ve belirtileri nelerdir?

* Dişlerin çiğneyici yüzünde oluşan eskime: Dişlerin birbirleri ile sürtünmesi sonucunda oluşan aşınma bütün dişleri kapsayabilirse de bilhassa ön dişlerde daha etkilidir

* Dişlerde kırılma: Dişleri sıkma ve gıcırdatma sonucunda ön dişlerin köşelerinde arka dişlerin çıkıntılı kısımlarında mikro çatlaklar oluşur Röntgen ile saptanamayan bu çatlaklar zamanla büyüyerek dişlerin kırılmasına niçin olur

* Dişlerde fazla hassasiyet: Genel Olarak soğuğa karşısında hassasiyet gelişir Ani diş sızlamaları başlar (Bakınız, Diş Hassasiyeti)

* Diş etinin geriye çekilmesi ve çoğunlukla aynı zamanda oluşan dişin boynunda diş eti hizasında oluşan çentik şeklindeki aşınmalar: Bu durumun oluşmasına niçin olarak ilerleyen yaşa ast diş eti çekilmesi ya da fazla baskı uygulanarak yapılan diş fırçalama gösteriliyorsa da , bruksizm hastalığının dişlerde bu gibi oluşumlara niçin olduğu bilinmelidir (Bakınız, Dişeti Hastalığı)

* Dişlerde sallanma: Yıllar süren gıcırdatma sonucu dişler gevşeyerek sallanmaya başlar Aşırı basınç dişleri saran kemik desteğinin kaybolmasına niçin olur Bu durumu telafi etmek için dişlerin kökleri hizasında ekstra kemik çıkıntıları gelişir

* Yanaklarda iritasyon (tahriş): Özellikle dişleri birbirlerine temas ettikleri kapanış çizgisi hizasında, yanağın iç kısmında çizgi veya kabarma biçiminde fibröz bir yaradılış meydana gelir Bu oluşum nedeni ile sıklıkla yanak ısırmaolayı ile karşılaşılır

* Kas ağrısı: Bilhassa şakak ve yanak bölgesindeki kasların fazla çalışması bu bölgelerde adale ağrısına neden olur

* Baş ağrısı: yukarıda açıklanmış kas ağrısı ara sıra baş ağrısı şeklinde kendini gösterir

* Çene ekleminde ağrı : Çene eklemine fazla yüklenilme nedeni ile eklemde sızı, çıtırtı ve kenetlenme olabilmektedir

Bu belirtiler diş gıcırdatmasının hemencecik başlangıcından itibaren ortaya çıkmaz Olayın şiddetine ve süresine tarafından ara sıra yıllar sonra görülebilmektedir Çoğunlukla belirtilerin hepsi birdenbire olmayabilir Bazen fazla az belirti gösterebilir

Tedavi

Tedavinin amacı dişlerde çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan kaldırmaktır

dişçi tarafından uygulanan, uyku sırasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek amacı ile alt ve üst çene dişlerinin arasına yerleştirilerek kullanılan gece koruyucuları, diş gıcırdatması semptomatik tedavisinde kullanılan en önemli araçtır Ancak gece koruyucularının çoğunlukla tek başlarına yeterli olamayabilmektedir

böylece hastalığın sergilediği tabloya tarafından gece koruyucularının yanında bir takım ilave tedavilerinde uygulanması gerekmektedir:

* Gerginlik terapisi,

* Kuytu uyumayı sağlayıcı önlemler,

* Adale gevşetici hap uygulaması,

* Yanlış üretilmiş diş dolgusu ve kaplamaların yenilenmesi,

* Yetersiz olan dişlerin yerine koyulabilmesi için yerine koyma uygulamaları

DİŞ SIKMA DİŞ GICIRDATMA NEDİR?

Diş sıkma ve diş gıcırdatma genelde uyku esnasında, başlıca da hastanın haberdar olmadan yaptığı aşırı çene hareketleridir Son yıllarda, kent hayatının getirdiği zorluklar ve stresli hayat sonucunda toplumumuzda fazla sık görülmeye başlanmıştır Bu alışkanlığa sahip bireyler genelde bu durumdan farkında olan değildir

DİŞ SIKMA DİŞ GICIRDATMA NEDEN OLUŞUR?

Hissi Stresler:

Stresli yaşam tarzı, diş sıkma ve diş gıcırdatmanın en manâlı nedeni olmakla birlikte, bu durumu hızlandırıcı bir faktördür Vücudumuzda, stresin oluşturduğu etkileri görebileceğimiz birincil yer ağız ve diş bölgesidir Aşırı itinalı, hassas, sinirli bir yapıya sahip olmak da diş sıkma ve diş gıcırdatmada etkin bir faktördür Zorlu bir durumla karşılaşıldığında moral vermesi için söylenen sık biraz dişini deyimi jurnal konuşmada yerini almıştır

Malokluzyon:

Dişlerin dizilimindeki bozukluklar yani malokluzyon, bruksizmin diğer bir nedenidir Dizilimdeki bozukluklar gelişim sırasında oluşabildiği gibi, çok sayıda üst yüzeyi aşınmış eski yerine geçen kimse ve dolgunun varlığında da gelişebilir



DİŞ SIKMA DİŞ GICIRDATMANIN BELİRTİLERİ VE YARATTIĞI SORUNLAR NELERDİR?

Dişlerin birbirine kesintisiz teması ve sürtünmesi sonucunda dişlerin çiğneyici yüzeylerinde mine kayıpları görülür Dişlerin çiğneyici yüzeylerinde oluşan bu aşınmalar bilhassa ön dişlerde daha keskin olur

Diş yüzeylerinde meydana gelen aşınmaların ilerlemesi veya hızlı gelişmesi sonucunda dişlerde hassasiyet, yani soğuk ve sıcağa aleyhinde aşırı duyarlık gözlenebilir

Diş gıcırdatma sonucu ön dişlerin kesici kenarlarında ve arka dişlerin çıkıntılı kısımlarında mikroçatlaklar oluşur Bu çatlaklar zamanla büyüyerek dişlerde kırılmalara niçin olabilir

Diş sıkma ve diş gıcırdatmanın dişeti hastalıkları ve yanlış diş fırçalamayla birlikte görülmesi halinde, dişetlerinde çekilme ve diş sert dokuları üstünde çentikler oluşmaktadır Bu çentikler hassasiyet ve aşırı duyarlılığa yol açtıkları gibi, dişin kırılmasına de neden olabilir

Diş gıcırdatma alışkanlığının uzun yıllar devam etmesi sonucunda dişlerde sallanmalar başlayabilir Özellikle bir yada birkaç dişe fazla şiddet gelmesi durumunda, ilgili dişlerde ağrı görülebilir ve zamanla bu dişler kaybedilebilir

Gece boyu süren çene aktivitesine emrindeki olarak, sabahları halsiz kalkma, başağrısı, şakak ve yanak bölgesinde kas ağrısı görülebilir

Çene eklemine aşırı tartma gelmesi sonucunda eklemde kilitlenme, çıtırtı sesleri ve sancı olabilir

Kesintisiz ısırmaya emrindeki olarak, yanak içinde dişlerin birbirleriyle temas ettiği hizada, kesintisiz ısırmaya ast olarak

irritasyonlar ve beyaz çizgi biçiminde bir hat gözlenebilir

Bu belirtilerin tümü yada birkaçı diş sıkma ve diş gıcırdatmanın başlamasından hemencecik sonra gözlenmez Belirtilerin ortaya çıkması rahatsızlığın şiddetine tarafından uzun yıllar sürebilir Bir Takım durumlarda ise fazla eksik bulgu görülür

DİŞ SIKMA DİŞ GICIRDATMANIN TEDAVİSİ
Bu rahatsızlıkta tedavinin birinci amacı, çene ekleminde geri dönüşümsüz zararlar bırakan, normal dışı çene hareketlerini engelleyerek çene eklemini gözetmek, varsa ağrıyı ortadan kaldırmak ve dişlerin aşınmasını engellemektir Bu amaçla, hastanın gece uyurken takacağı, dişlerine uygun bir şekilde hazırlanan silikon plaklar kullanılmaktadır Plak uyku esnasında dişlerin birbiriyle direkt temasını keserek aşınmayı engellemekte, böylece çene eklemini rahatlatmakta ve ağrıyı ortadan kaldırmaktadır Ama şiddetli vakalarda gece plağının yanısıra stresi azaltmaya karşın tedaviler, kas gevşetici ve uyku düzenleyici ilaçlar kullanılması gerekebilir Bu tip rahatsızlıklarda dengeli bir diş teması ve çene hareketlerinin sağlanması için, eski yada hatalı yapılmış dolgu ve protezlerin yenilenmesi ve mutlaka yetkisiz olan dişlerin yerinde görülen protez uygulamalarıyla tamamlanması gerekir *