Diyabet Hastaları ayak bakımı

Şeker Hastalığı ve Bacak Bakımı

Diabet hastaları üçgenin taban olmayan kenarı sağlığına en fazla önem göstermesi gereken gruptur Diabetlilerde üçgenin taban olmayan kenarı ülserleri çok önemli bir sorundur Her 100 diabetliden 20'si yaşam boyunca minimum bir defa, önemli bacak ülseriyle karşısında karşıya kalmakta ve bunların hiç de azımsanmayacak bir oranı bu ülserler nedeniyle parmak veya ayaklarını kaybetmektedirler Diabetik but ülserinde sorumlu en kayda değer etmen diabetik nöropatidir Bir öteki etmen ise dolaşım bozukluğu ve damar tıkanıklıklarıdır Eğer asap uçlarında diabete emrindeki bir hasar, yani diabetik nöropati ortaya çıkarsa, ayaklarda his kusurları başlar Ilk Olarak yanma, üşüme, diken batmaları, karıncalanmalar, ağrılar şeklinde başlayan yakınmalar gitgide artarak yerini his kaybına bırakır Hissetmeyen bir ayak, bakımlı ayakkabının içinde, sıcak bir kumda, sıcak suda, kaloriferin üstünde ya da yalınayak yürürken büyük risk altındadır Sıcağı, ağrıyı hissetmeyen ayaklar zahmetsizce yaralanır ve ülserler meydana kazanç Ülser kısa zamanda mikroplanır ve daha ciddi etap sorunları karşımıza çıkar

Nöropatide hem üçgenin taban olmayan kenarı ve but kaslarınca zayıflamalar, tendonlarda gerilmeler, eklemlerde sertleşmeler ortaya çıkar Ayakların uzun kemiklerinin parmaklarla eklemleşen uçları belirginleşir Ayaktaki bu şekil bozuklukları bası görebilen yeni noktalar ortaya çıkar Bu bölgeler nasır oluşumu açısından riskli yerlerdir

Nöropati, otonom asap sistemini de etkiler Otonom nöropati ayak damarlarının refleks çalışmasını bozar Normalde ayağa kalkınca etap damarlarında istemsiz hareket bir daralma meydana gelerek, kanın, beyin ve kalp gibi hayati önemi olan organlara yönelmesini sağlar

Diabetlilerde asap sisteminde oluşan zarar bu refleks daralmanın kaybına yol açar Sonuçta, but atar ve toplardamarlarında sürekli bir gölgelenme oluşur Ayaklar sıcaktır, üçgenin taban olmayan kenarı sırtında toplardamarlar belirgindir ve fazla ivedi şişer Bu koşul kemikleri de etkiler ve sürekli bir yıkım faaliyete başlar İncelen zayıflayan kemiklerde gözle görülmeyen kırıklar oluşur ve bu kırıklar yeni kemik dokusu ile iyileşir Ama vakit içirisinde kemiklerin şekilleri bozulur, ayakta deformiteler ortaya çıkar Charcot ayağı olarak adlandırdığımız bu durumun ampütasyon riski çok yüksektir Şekli bozulan ayağın ağırlığını içeren bölgeleri değişir Tartı binen bu yeni bölgeler tartma taşımaya uygun bir anatomik yapıya sahip olmadığı için nasırlar, su toplamaları ortaya çıkar Nasırlar ülser açısından büyük tehlikedir Nasır son derece sert bir dokudur ve altındaki sağlam üçgenin taban olmayan kenarı dokusuna sürekli bası yaparak yaralar oluşturur Nasır tabakasının altında oluşan yaralar uzun zaman bakımlı kalır ve iltihaplanması çok kolaydır Nasırı görmeyen diabetliler birçok vakit önemli enfeksiyonlu bir ayakla karşımıza çıkarlar Irin kemik dokusuna değin yayılabilir

Nöropatinin önlenmesinin tek yolu mükemmel bir şeker kontrolünün sağlanması ve bunun yaşam boyu sürdürülmesidir Eğer nöropati ortaya çıkmış ve ayaklarımızda his kusurları başlamışsa, gözlerimiz ve ellerimiz kaybolan sızı duygusunun yerine geçmelidir Her akşam ayaklar adamakıllı muayene edilmeli, en minik bir renk değişikliği, cilt lezyonu veya yaralanmanın varlığında hemencecik bir diabet hekimine başvurulmalıdır

Ayaktaki şekil bozukluklarının düzelmesi muhtemel değildir Ama yerinde ayakkabıların giyilmesi ve iyi bir üçgenin taban olmayan kenarı bakımı ile yaraların önüne geçilebilir Ayakkabı seçimi fazla önemlidir Pabuç seçerken bilirkişi yardımı elde etmek gereklidir Çünkü diabet hastaları farkında olmadan ayaklarına iki numara ufak kundura alabilirler Yeni ayakkabılar alıştıra alıştıra giyilmelidir En doğrusu ayağın yeni bası noktalarının saptanması ve ona uygun tabanlık ve ayakkabı yapılmasıdır Ancak bu olanakların kısıtlı olduğu koşullarda yumuşak ve hava tabanlı spor ayakkabıların giyilmesi de ülserin gelişimini önleyebilir Sivri burunlu, sert tabanlı, bakımlı ayakkabılar asla kullanılmamalıdır Ayakkabılarınız yumuşak deriden ve kapalı olmalıdır

Ayakların ağrıyı hissetmediği unutulmamalıdır Tırnaklar kesilirken fazla uyarı edilmelidir Tırnaklar kanatılmadan ,düz kesilmeli, makasın ucu sivri olmamalı, pedikür yapılmamalıdır Çivi batmalarının tedavisi cerrah göre yapılmalıdır Ayaklar her akşam ılık su ve sabun ile yıkamalı, en ince ayrıntısına kadar kurulanıp, nemlendirici kremle cilt kurumalara ve çatlaklar karşısında korunmalı , fakat parmak aralarına krem sürünmemelidir Sürtünmeye karşı fazla hassas olan parmak araları kuru tutulmalıdır Pamuklu çorap giyilmelidir Dikişli çoraptan kaçınılmalıdır Ayakların yıkandığı suyun sıcaklığı kontrol edilmelidir Sıcak sudan uzaktan durulmalıdır Evde yalınayak dolaşmamalı, burnu kapalı terlik kullanılmalıdır Parmak aralarındaki çatlaklardan kolayca mikrop girebilir bu nedenle mantar varsa derhal bir hekime başvurulmalıdır Eğer ayaklarda nasır oluşmuşsa, diabetik üçgenin taban olmayan kenarı polikliniğine başvurulmalı ve özel cihazlarla nasır temizliği yapılmalıdır Ayak polikliniklerinde nasırları ahenkli temizlenen ayaklarda, oluşma riski olan her iki ülserden birini durdurmak mümkündür Nasırlar bıçak, tıraş bıçağı, makas yardımı ile kesilmemeli, katiyen nasır ilacı kullanılmamalıdır *