Diyabet Nedir

Diyabet Nedir
Diyabet Nedir ? Diyabet ülkemizde ve dünyada en sık görülen kronik hastalıklardan biridir. Fiziksel bir hastalık gibi görünsede ,psikolojik anlamda da bireyi etkileyen kompleks bir hastalıktır bu nedenle tedavi bireyi her yönden ele alan karma bir program olarak düzenlenmelidir.

Midenin arka yüzeyinde yerleşik bir organ olan pankreas, kaslarımızın ve diğer dokuların kandan glukozu alıp enerji olarak kullanmalarını sağlayan “insülin” adı verilen bir hormon üretir.



Diyabet , kandaki glikoz seviyesinin artmasıyla vücut kimyasında ortaya çıkan kalıcı bir değişikliktir. Nedeni insülin hormonunun eksikliğidir.( Yeterli miktarda insülin alınması ile ilgili içeriği sitemizde bulabilirsiniz. )

Diyabetin Belirtileri Hakkında da sizlere bilgiler vereceğiz. Ayrıca Bakabileceğiniz : Gestasyonel Diyabet ve Beslenme

Yunanca “sifon” ve “şeker” kelimelerinden gelen diaybetin tıp dilindeki adı DİABETES MELLİTUS’dur. En büyük belirtisi idrarda yüksek miktarda glikoz bulunmasıdır.

Diyabet Nedir ? Çeşitleri Nelerdir ?
Diyabet’in 2 çeşidi vardır ;

Tip 1
Vücutta hiç insülin hormonu üretilmez.

Tip 2 ( Ayrıca Bakınız : Tip 2 Diyabet Nedir ? )
Üretilen insülin salgısı yetersizdir ve vücudun hormona verdiği tepki azalır. Buna insülin direnci denir. Ayrıca Bakınız : İnsülin Direnci Belirtileri

İnsülin, pankreasın langerhans adacıklarının beta hücrelerinden üretilir.
İnsülin kandaki glikozu azalatabilen tek hormondur, bunu birkaç şekilde gerçekleştirir.
Karaciğerde glikoljen şeklinde depolanan miktarı artırır.
Karaciğerin çok fazla glikoz salgılamasını önler. ( Ayrıca Bakınız : Karaciğer Hastalıkları )
Vücudun diğer hücrelerinin glikoz tutmasını sağlar.
diyabet belirtileri
diyabet belirtileri

İnsülin salgılanmadığında homeostaz bozulur. Yemek yendikten sonra gıdalardan emilen glikozu baskılayan başka bir sistem olmadığı için , insülin salgılanmazsa kandaki şeker seviyesi artmaya devam eder. Yoğunluğu belirli bir seviyenin üstüne çıkan glikoz kan dolaşımından idrara sızmaya başlar.

Kandaki fazla glikozdan kurtulmaya çalışan böbrekler daha fazla su ve tuz çıkartarak poliüriye(sık idara çıkma) neden olur ve bu şekilde fazla glikoz atılır ancak idrarda şeker bulunması mikroorganizmaların hızlı üremesine ve sistite yol açar.



Diyabetli bireylerde idrar yolları enfeksiyonları sık görülür.

Tip 1 Diyabet – İNSÜLİNE BAĞLI DİYABET (IDDM)
Genelde gençlerde rastlanılan tipidir, kişi sürekli olarak insülin kullanmak zorundadır. Belitileri hızla ortaya çıkar ciddi komplikasyonları vardır aciil tedavi edilmezse koma ve ölüme kadar gidebilmektedir.

İnsülin kaslardaki protein ve yağların parçlanasını önleyerek vücut dengesinin korunmasında rol oynar , insülin işlev görmediğinde parçalanan yağ ve kasların yan ürünleri kanda birikir ve ketonlar üretilir bunun önüne geçilemez ise ketoasidotik koma gelişir. Komaya giren hasta en yakın acil servise götürülmeli sıvı takviyesi ve insülin parenteral olarak verilmelidir.

Tip 2 Diyabet –İNSÜLİNE BAĞLI OLMAYAN DİYABET (NIDDM)
Erişkin tip diyabet olarak adlandırılır , daha çok orta yaş ve sonrasında görülür. İlaç kullanımı ve beslenme düzeninde yapılan değişimler ile kontrol altına alınabilir. Vücut az da olsa insülin ürettiği için kan şekeri hemen yükselmez ve vücütta daha az keton üretilir bu nedenle ketoasidotik koma riski düşüktür.

Diyabetin Belirtileri Nelerdir ?
Artan susama hissi
Çok su kaybetme
Özellikle geceleri sık idrara çıkma
Kilo kaybı
Aşırı yorgunluk , uyuşukluk
Bulanık görme
Geç iyileşen yaralar
Sık tekrarlayan idrar yolu enf. Hastalıkları
Diyabet Neden Olur ?
Diyabetin Sebebleri Neler Olabilir ?

KALITIM
ENFEKSİYON
ÇEVRESEL FAKTÖRLER
STRES
BESLENME BİÇİMİ
ALKOLİZM
Diyabet Tanı Testleri
Kesin tanı kan tesetleri ile konulabilir. Açlık durumunda 100 ml/dl kanda olması gereken 60-115 mg/dl dir. Yemek yendikten sonra dahi sağlıklı bireylerde bu oran 150 mg /dl aşmamalıdır.

2-4 saat sonra kan şekeri normale dönmelidir ,ortalama oran 80 mg/dl kabul edilir.

Açlık Plazma Glukoz Testi
8 saatlik açlık sonrası kan glikoz ölçümü ile yapılır.

Oral Glikoz İntolerans Testi
Kişi aç olmalıdır. Test uygulanırken kişiye glikoz içeren özel bir solüsyon içirilir ve 3 saat içinde 5 kere kandaki glikoz seviyesi ölçülür.

Gebelik diyabeti şüphesi olan kadınlarda ayırıcı tanı için OGGT testi yapılmalıdır.

Diyabetin Komplikasyonları
HİPOGLİSEMİ
HİPERGLİSEMİ
KALP HASTALIKLARI
KETOASİDOZ
HİPERTANSİYON
BÖBREK HASTALILARI
GÖRME BOZUKLUKLARI
Hipoglisemi Nedir ?
Düşük kan şekeri seviyesi demektir. Diyabeti olmayan bir kişinin kan şekeri hiçbir zaman 3.5 mmol/I altına düşmez çünkü sahip olduğu sistem düşüşü algılar ve insülin salgılanmasını durdurur ve glukagon gibi kanda kan şekeri seviyesini arttıran hormonların salgılanmasını arttırır.

Beynin normal işlevlerini sürdürmesi için büyük oranda glikoza ihtiyacı vardır bu nedenle hipoglisemi durumunda hayati tehlike söz konusudur. ;

Eğer vücuttaki glikoz seviyesi düşerse;

Titreme ,terleme, taşikardi , aşırı açlık ,sinirlilik çevreye oryantasyonda sıkıntılar , bulanık görme, baş ağrısı gibi semptomlar verir oran daha da düşerse kişi bilincini yitirip komaya girebilir.

Hipoglisemiyi Önleme Yolları ;
Yemekleri hergün aynı saatlerde yemek.

Öğün atlamamak , ara öğün yapmak.

Kullanılan ilaçları düzenli almak.

Hiperglisemi Nedir ?
Hiperglisemi kan şekeri düzeyinin 120 mmol/dl üzerinde olmasına denir. Birden bire veya yavaş olarak ortaya çıkabilir. Kan şekeri düzeyindeki ani yükselme özelikle tip 1 diyabeti olan kişilerde diyabetik ketoasidoza neden olabilir.

Diyabetik Ketoasidoz (DKA)
Dka yüksek kan şekeri ve yüksek keton seviyesi ile kanın asidik hale gelmesiyle kan dolaşımında çok az insülin bulunması durumudur. Dka daha çok hastalık ve stres durumlarında gelişebilir.

Dka’ lı hastalar egzersizden kaçınmalıdır.

Dka Belirtileri
Su kaybı
Derin ve hızlı soluk alma
Halsizlik
İştah kaybı
Bulantı – kusma
Diyabet Ve Göz Sağlığı
BULANIK GÖRME
KATARAKT
RETİNOPATİ
En sık görülen diyabete eşlik eden hatalıklardır.

Diyabetten Korunma Yolları
Diyabet hastalığı çoğu zaman ömür boyu süren ve kişinin hayat tarzını değişirmesini zorunlu kılan bir hastalıktır. Bu nedenle hastalığa yakalanmadan önce tedbir almalıyız. Peki diyabette nasıl korunabiliriz ?

Fiziksel aktivite arttırılmalıdır.
İdeal kiloya ulaşılmalıdır.
Kan tahlilleri hastalık belirtisi aranmaksızın sık sık kontrol ettirilmelidir.
Beslenme düzeni değiştirilmeli daha sağlıklı bir plana geçilmelidir.
Kalp ve böbrek sağlığı önemsenmeli belirli aralıklarla tansiyon ölçümü yaptırılmalıdır.


İİpucu : Ne tür bir diyabetinizin olduğuna bağlı olarak, kan şekeri izleme, insülin ve oral ilaçlar tedavide rol oynayabilir.

İpucu : Tip 2 şeker hastalığında ise vücut insülin üretmektedir, ancak hücreler insüline direnç göstermektedir.

İpucu : Tip1 Diyabetli hastalar yoğun insülin tedavisine (4’lü, 5’li) mutlak riayet etmeliler.

İpucu : Gizli şekeri olan bireyler yaşam tarzı değişiklikleri sayesinde şeker hastalığını önleyebilir ve geciktirebilir. . İpucu : İnsülin, şekerin hücre içine girmesini ve hücrede glikojen olarak depolanmasını sağlar.

İpucu : Tip 1 diyabetin belirtileri; bulantı, kusma, yorgunluk,karın ağrısı, derin solunum, nefesinde aseton kokusu, dalgınlık, kilo kaybı, sık idrara gitme ( gece saatlerinde )

İpucu : Açlık kan şekerinin 126 mg/Dl’nin üzerinde olması, diyabet tanısının koyulabilmesi için yeterlidir

İpucu : Şeker hastalığının tip 1 şeker hastalığı ve tip 2 şeker hastalığı olmak üzere belirgin iki tipi vardır

Sonuç olarak belirli rahatsızlığınız varsa mutlaka bir diyetisyen veya doktora görünmelisiniz.