Diyet ve Egzersiz

Beslenme Yetersizliği Hastalıkları

KANSIZLIK (Demir yetersizliği) Demir yetersizliğine tabi :

Besinlerle vücuda alınan demir mineralinin eksik alımına emrindeki olarak kanda demirin (hemoglobinin) düşük olmasıdır Kimlerde sık görülür?

Doğurganlık çağındaki kadınlarda

Bebek ve çocuklarda Niçin Görülür?

Beslenmede demir mineralinin yetersiz alınması:

Demir yönünden zengin besinlerin tüketilmemesi sonucu oluşur

Demirin vücutta iyi kullanılmaması:Bitkisel kaynaklı besinlerde bulunan demirin vücutta kullanımı daha düşüktür böylece C vitamini kaynağı besinlerle (Turunçgiller, yeşil yapraklı sebzeler, domates vb) birlikte tüketilmelidir

Demir ihtiyacının artması

Kan kaybı (kanama, parazitler vb)


Belirtileri Nelerdir?

Dermansızlık, halsizlik, baş dönmesi

Nefes almada zorluk

Flu görme, uykusuzluk, titreme, iştahsızlık

Deride, göz kapaklarının iç kısmında, avuçta solukluk

Çarpıntı Bacaklarda ödem (parmakla basınca iz kalır)

Kaşık çivi

Toprak yeme Oluşan Sağlık Durumu Sorunları


Bebek ve Çocuklarda

yükselme etkilenir

mektep başarısı azalır

bedensel aktivite azalır hastalıklar sık görülür


Gebelerde

anne ölümlerine neden olur

bebek ölümleri artar

düşük doğum ağırlıklı bebek doğar

hastalıklar sık görülür


Yetişkinlerde

işgücü azalır, yorgunluk görülür

hastalıklar sık görülür


Önlenmesi

Demir yönünden varlıklı kaynakların tüketilmesi gerekir Et, tavuk, balık, karaciğer, yumurta, kurubaklagiller, tahıllar, yeşil yapraklı sebzeler, pekmez, tahin demir içerir

Kurubaklagil ve tahıl yemekleri C vitamini ile birlikte tüketilmelidir

C vitamini yönünden zengin turunçgiller, yeşil yapraklı sebzeler, karnabahar, lahana, patates, domates, yeşil biber gibi besinler her öğün yemeklerle birlikte tüketilmelidir

Beti Benzi Kaçmış olan gebelerin demir ilaçları kullanması önerilir

Demirin vücutta kullanımını engelleyen çay ve kahve yemeklerle birlikte tüketilmemelidir Öğün aralarında, açık ve limonla birlikte tüketilmesi uygundur

Ekmek, diğer unlu besinler (börek ve çörekler) mayalandırılarak tüketilmelidir

Kişisel temizleme kurallarına uyulmalıdır


İYOT YETERSİZLİĞİ HASTALIKLARI


İyot nedir?

İyot yaşam için büyük yük taşıyan bir mineraldir Tiroid hormonlarının yapımını sağlar İyot vücuda tatmin edici iyot taşıyan toprakta yetişen besinler, su ve deniz ürünlerinden sağlanır İyot niçin önemlidir?

Sıradan yükselme ve gelişme

Beyin ve sinir sisteminin adi çalışması

Vücut ısısı ve enerjisinin düzenlenmesi için tiroid hormonlarının yapımı için gereklidir Tiroid hormonu Tiroid hormonu, boyunda tiroid bezinde yapılır İyot vücuda tatmin edici alınmazsa tiroid bezi fazla çalışır ve büyür Bu duruma guatr denir Oluşan sağlık sorunları


Bebek ve Çocuklarda

Çoğaltma geriliği

Zeka geriliği

Cücelik görülür


Gebelerde

Düşük ve ölü doğum görülür

*Guatr her yaşta görülebilir İyot yetersizliğine emrindeki rahatsızlık sorunları İYOTLU TUZ kullanmakla önlenir İyotlu tuzlu kullanımı

Akıl geriliğini önler

Guatrı çare edemez, guatr oluşmasını ve ilerlemesini önler

İyotlu tuz serin, kuru ve güneş görmeyen yerde saklanmalıdır PROTEİN – ENERJİ YETERSİZLİĞİ Niçin görülür? Çoğalma ve gelişme için zorunlu olan enerji protein, karbonhidrat, vitamin ve minerallerin yeterince alınmamasına bağlı olarak artan bir hastalıktır Oluşan sıhhat sorunları

Çocuk ölümlerinin başlıca nedenidir

Ateşli hastalıklar sık görülür

İshal oluşur İştah azalır, az gıda tüketilir Bu şart hastalıkların ağır seyretmesine niçin olur

Artış ve gelişmeyi önler, çocuğun boyu kısa kalır, ağırlığı yaşına tarafından düşüktür

Çare edilemezse zeka gelişimi bozulur


Önlenmesi

Anne sütü 46 ay tek başına verilmelidir

Artma izlenmeli, doğru ilave besinlere vaktinde başlanmalıdır

Çocuk hastalıklardan korunmalı, aşıları uyumlu yapılmalıdır

Temizlik kurallarına uyulmalıdır

RAŞİTİZM (kemik hastalığı) Raşitizm:

Vitamin D yetersizliği sonucu görülen bir hastalıktır D vitamini yeterince vücuda alınmadığından kemikleşme bozulur ve kalsiyumdan yeterince yararlanılamaz


Kimlerde sık görülür?

Bebek ve çocuklarda Neden Görülür?

Çocuğun yeterli D vitamini alamaması

Çocuğun güneşe çıkarılmaması

Annenin güneşten yararlanmaması

Annenin gebelik döneminde yetkisiz beslenmesi Belirtileri Nelerdir?

Doğumda bebekte kasılma

Huzursuzluk

Baş terlemesi, başın kesintisiz sağa ve sola çevrilmesi

Kabızlık

Elbilek genişliği (sızısız ve 6 aydan sonra)

Kaburgalarda yuvarlak çıkıntılar (tesbih parça başına gibi)

Bıngıldakların kapanmaması (18 aydan daha sonra)

Kafa kemiklerinde yumuşama ve eğrilme (baş alın ve yanlarında çıkıntı)

Geç oturma ve yürüme

Bacaklarda çarpıklık

Göğüs kemiklerinde bozukluk (göğüs içe ya da öne dürüst çıkar)

Kamburluk, bel kemiğinde çarpıklık Raşitizmin Önlenmesi

Çocuğun her gün kalsiyum içeren besinler tüketilmesi sağlanmalıdır Kalsiyumun en iyi kaynağı süt ve ürünleridir (yoğurt, peynir, çökelek vb)Pekmez de iyi bir kalsiyum kaynağıdır

Çocuk her gün güneşe çıkarılmalıdır D vitamininin en iyi kaynağı güneştir Besinlerde D vitamini yeterli miktarda bulunmaz

Güneşlenme cam ardındaki olmamalıdır

Güneşin eksik olduğu sonbahar ve kış aylarında yeni doğan bebeğe ilave D vitamini, ihtiyacı değin verilmelidir AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI

Dinç beslenmemiz için gereklidir

Güzel gözükmek ve hoş konuşmak için gereklidir


Diş Çürükleri Nasıl Oluşur?

Dişler iyi temizlenmez ise üzerlerinde gıda artıkları ve mikroplar birikir

Mikroplar gıda artıklarını ve şekerleri kullanıp, dişleri eriten asit oluştururlar

Mikropların oluşturduğu asitler ile dişlerde çürük oluşur


Diş çürükleri ve diş eti hastalıkları nasıl önlenir?

Yeterli ve dengelenmiş beslenmeye dikkat edilmelidir Süt ve ürünlerinin tüketimi yeterli olmalıdır

Şeker, yemek arasında değil yemekle birlikte az tüketilmelidir Fazla şeker ve şekerli besinlerin tüketiminden sakınılmalıdır

Anne sütü 46 ay zaman ile kimsesiz verilmelidir

Dişler ahenkli olarak florlu diş macunları ile fırçalanmalıdır

Çocuklarda flor uygulaması yapılabilir

Posa içeren besinler (elma, havuç vb ) tüketilmeli ve besinler iyi çiğnenmelidir

Şeker içermeyen cikletlerin yemek yemek sonrası çiğnenmesinin olumlu etkileri vardır

Dişler belirli çoğunlukla denetleme ettirilmelidir

Yemek Yemek sonrası dişler fırçalanarak temizlenmelidir


OSTEOPOROZ Osteoporoz:

Kemiklerden kalsiyum kaybının artması sonucunda kemiklerin kolaylıkla kırılabilir hale gelmesidir Kemiklerin mineral içeriği ve yoğunluğu azalır


Kimlerde Sık Görülür?

Menapoza girmiş kadınlarda

Yaşlılarda

Maddi aktivitesi az olan kişilerde

Yatağa bağımlı hastalarda


Belirtileri Nelerdir?

Bel kemiğinde ve bacaklarda eğrilikler

Kolaylıkla oluşan kemik kırıkları Kırıklar çoğunlukla kalça kemiğinde, el bileğinde ve bel kemiğinde görülür


Öneriler

Çocukluk çağında kalsiyumdan varlıklı besinlerin tüketilmesi ve spor yapması yetişkinlik çağında osteoporozdan korunmayı sağlar

Güneş ışınlarından uygun şekilde ve uyumlu olarak yararlanılmalıdır

Fazla tuzlu ve tuz besinler tüketilmemelidir, sofrada tuz kullanılmamalıdır

Aşırı yağlı ve şekerli besinler tüketilmemelidir

Sigara ve alkolden sakınılmalıdır

Maddesel aktivite arttırılmalıdır Haftada asgari 23 kez 45 dakika yürünmelidir

Süt ve ürünleri her gün minimum 2 porsiyon tüketilmelidir(İki su bardağı süt veya yoğurt, 2 kibrit kutusu peynir bir porsiyondur)

Menapoz döneminde gövde kitle indeksinin (ağırlıkyükseklik m2) 2627 arasında olması osteoporoza aleyhinde koruyucudur Aşırı zayıflıktan kaçınılmalıdır Kalsiyumun en iyi kaynağı: Süt ve süt ürünleridir Yeşil yapraklı sebzeler, kurubaklagiller, pekmez de kalsiyumdan zengin kaynaklardır *