Diyet yaparken nelere dikkat edilmelidir?

Diyete başlarken nelere dikkatli olmak gerekir?
Dünya Sağlık Örgütü'nün sağlık durumu raporunda şişmanlık, vücutta artı miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya meydana çıkan ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir sağlık durumu sorunu olarak tanımlanmaktadır Fazla beslenme alımı, beceriksiz maddi aktivite, genetik, nöroendokrin etmenler, psikolojik sorunlar, cinsiyet, eğitim düzeyi, izaç, doğum sayısı, sigarayı bırakma, içki kullanımı gibi faktörlere ast olarak büyüyen şişmanlık kimsesiz olduğu gibi komplikasyonları ile de hayat süresini kısaltan ve hayat kalitesini düşüren ciddi bir hastalıktır

Komplikasyonları arasında birincil akla gelenler

Yürekdamar hastalıkları, hipertansiyon, diyabet, bazı kanser türleri, solunum rahatsızlıkları, karaciğer yağlanması, safra kesesi hastalıkları, eklem hastalıkları, adet düzensizlikleri, kısırlık şeklinde sıralanabilir

Çağımızın bu kayda değer sıhhat sorununu çözmek için ne yapmalıyız?

Her gün gazete, dergi, televizyon, internet gibi kitle iletişim araçlarında onlarca şok diyetler ile karşılaşmaktayız Genel ilkeleri benzer olmakla birlikte diyet mutlaka kişisel olarak hazırlanmalıdır Çünkü herkesin metabolizması farklılıklar göstermektedir, tıpkı parmak izi gibi öte taraftan kilo fazlası olanlar başlıca aç kalarak, öğün atlayarak, hiçbir şey yemeyerek sonuç almaya çalışmaktadır Böylesi bir tavır, vücudu açlıktan ölme paniğine sürükler ve kıtlık moduna geçen metabolizma yavaşlar, yağ tutuşmak yerine tüketilen her besini yağ şeklinde depolama yoluna gider
Buna karşılık sık sık, kademeli olarak beslenmek metabolizmayı hızlandırdığı gibi, yavaş yemeyi de sağlar Aç kalmak ve öğün atlamak, bir sonraki öğünde keza seri hem de pozitif yemek yenilmesine niçin olmaktadır O nedenle ilk önce kahvaltı olmak üzere katiyen öğün atlanmamalı, 2 3 saatlik aralıklarla beslenilmelidir

Katı margarin, tereyağı, kaymak, krema, mayonez, cipsler, soslar, kuruyemişler gibi enerji değeri yüksek, öte yandan hiçbir besleyici değeri bulunmayan yağlı yiyeceklerden, kızartma ve kavurma işlemlerinden olabildiğince kaçınmakta yarar vardır Şeker ve şeker içeren besinler (bal, reçel, pekmez, hazır meyve suları, gazlı içecekler, tatlılar vs) kana ayrıntılarıyla ve tez karışırlar Pankreastan salınan insülin hormonu ile kan şekeri düşer ve her tarafta tatlı yeme isteği doğar Dolayısıyla şeker ve şeker içeren besinler kan şeker düzeyinde ani dalgalanmalara yol açarlar Halbuki şeker tadından vazgeçemeyenler için üretilen, şeker yerine kullanılabilen, benzer tadı verebilen, sağlık durumu açısından sakıncası bulunmayan, düşük kalorili veya kalori içermeyen yapay tatlandırıcılar ile kan şekerindeki dalgalanmaları ve tatlı isteğini ortadan uyandırmak muhtemel olabilmektedir Ama, maalesef kulaktan dolma bilgiler ışığı altında bu nesil suni tatlandırıcıların bellek yitimi yarattığı, kanserojen olduğu şeklinde görüşler mevcuttur Halbuki hiçbir yapay tatlandırıcı ya da gıda katkı (E330 dahil) toksik değildir Toksik olan dozudur Mesela 6570 kg ağırlığındaki bir bireyin güvenle tüketebileceği aspartam içeren tatlandırıcı miktarı jurnal 140 adet tablete tekabül etmektedir O nedenle suni tatlandırıcıların kullanımındaki önyargıyı bir kenara bırakmakta fayda vardır Aksi taktirde tüm diyabetli bireylerin Alzheimer veya kansere yakalanması söz konusu olurdu

Suyun; alınan besinlerin sindiriminden, metabolik atıkların dışarı atılmasına dek her aşamada çok manâlı görevleri vardır böylece jurnal akışkan tüketimi artırılmalıdır Katkısız, en iyi çözücü su olduğu için günde 10 14 bardak su içilmelidir Diyet yaparken çay, kahve, bitki ve meyve çaylarına şeker yerine suni tatlandırıcılardan katılabileceği gibi gazlı içeceklerde de light olanların seçim edilmesi daha uygun görülmektedir bununla birlikte bu tatlandırıcıların bazılarının toz formları da mevcuttur Dolayısıyla tatlı yapımında bu ürünlerin kullanımı ile düşük kalori taşıyan farklı lezzetler tutmak mümkündür

Ayrıca posalı yani lifli besinlerin tüketimi artırılmalıdır Posalı besinler kan şekerini, kan basıncını (tansiyonu) ve kan kolesterolünü istenilen seviyede tutmaya asistan olurlar Midede, su ile birlikte hacimlerinin 20 katı değin şişerler; tokluk, doygunluk şehvetli sağlarlar Ayrıca dışkılama miktarını ve sıklığını artırırlar Kabızlık şikayeti varsa ortadan kalkar, böylelikle kilo vermeye de tezgâhtar olurlar Kalın bağırsak kanserinden koruyucu etkileri de mevcuttur Bu yüzden haftada 23 kez kurubaklagil yemeği yenilmelidir Ayrıca buğday ekmeği yerine kepek, çavdar, yulaf ekmeğini; pirinç yerine bulguru seçim etmekte fayda vardır Hatta pirinç, makarna, erişte ve unun da kepekli olanlarını uygulamak daha dinç olacaktır Sebze ve meyveler de posa içermektedir Ancak posaları kabuk ve kabuğa yakın yerlerde bulunduğu için, soyulmadan yenilebilenleri iyi bir şekilde yıkadıktan daha sonra kabukları ile tüketmek defalarca için daha faydalı olacaktır

Diyete ek olarak mutlaka spor da yapılmalıdır Dünya Sağlık Durumu Örgütü en çok tempolu yürümeyi önermektedir bunun dışında; çok hafif tempoda koşma, bisiklete binme, yüzme, tenis, aerobik ve jimnastik tarzı kalbi çalıştıran sporlar yapılması da yerinde görülmektedir Sporu katiyen atama olarak görmeyiniz Bu da tedavinin bir parçasıdır Amaç; metabolizma hızını düşürmemek, kilo verirken bir noktada ağırlığın sabit kalmasını durdurmak, bahşedilen kiloların daimi olmasını karşılamak ve en önemlisi sağlıklı yaşama adım atmaktır Sonuçta 1 saatdediğimiz günün yalnızca %4'üdür Birey kendine egzersiz için zaman ayırmalı ve mutlaka bu hakkını kullanmalıdır *