Dolarda ve Petrolde Yükseliş: Maliyet Artışı Pazar Tezgahlarını Vurdu!

Temel besinde KDV indirimi enflasyona tam deva oluyordu ki savaş çıktı petrol ve dolar yükseldi! Enflasyonda düşü bahara kaldı demek isterdik o da bu durumda güç görünse de besin da maliyetleri neler artırıyor üreticiler anlatıyor!


Esnafa sorulan her sorunun karşılığı akaryakıt ve döviz kurundaki artışa çıkıyor!



“Ankara’dan İstanbul’a nakliye masrafı 20 günde 190 liradan 420 liraya çıktı...” Bayrampaşa Meyve Zerzevat Hali’nde soğan toptancılığı yapan Mehmet Arkan akaryakıt artırımlarıyla el yakan fiyatların en değerli nedenini bu türlü açıklıyor.

Cumhuriyet'in haberine göre, besinde KDV indirimiyle getirilmeye çalışılan ucuzluk, indirilmeye çalışılan enflasyon, akaryakıt fiyatlarındaki artışlarla tesirini yitirdi. Halde ocak ayında 12 lira olan salatalık dün 20 TL’ye satıldı. Akaryakıt artırımlarının hale yansımasını görmek için İstanbul Bayrampaşa Zerzevat ve Meyve Hali’ndeyiz. Esnafa sorulan her sorunun karşılığı akaryakıt ve döviz kurundaki artışa çıkıyor. Esnaf problemlerin tahlili için de tekrar bu iki artışa tedbir alınması gerektiğini söylerken önümüzdeki günlerde pazar fiyatlarının yüzde 20-25 oranında artacağını belirtiyor.

'Böyle giderse vatandaş pazara da gidemeyecek'



Nakliye fiyatlarındaki çok artışı anlatan soğan toptancısı Arkan, 'Kamyoncular 420 TL'yi de kabul etmiyor artık. Benim şu an pazara yolladığım esere bu artırım yansımadı, zira depodaki eser gitti. Ancak yeni gelen eseri pazara yollarken mecbur yansıtacağım. Akaryakıttaki artış kadar olmasa da en az yüzde 20-25 artırım gelecek. Bu bu türlü giderse vatandaş pazara da gidemeyecek” diyor.

Meyve toptancısı Kadir Kılıç da nakliyeden yakınıyor. Kılıç, şunları söylüyor: “Geçen yıl bu devirde Kayseri’den gidiş dönüş yapan otomobile 8 bin lira ödüyordum. Geçen hafta gelene 20 bin lira verdim. Haftaya fiyat vermiyor adam. ‘O gün akaryakıt fiyatı muhakkak değil’ diyor. Ben nasıl ticaret yapacağım bu ortamda? Muz işine ben bu yıl 1 milyon lira yatırdım, iş bitti 30 bin lira ziyandayım. Tıpkı parayı dolara koyan beşerler ikiye katladılar” diye yakınıyor.

Üretim ayağında ise Antalya Ticaret Borsası ve Tarım Kurulu Lideri Ali Çandır, fiyatların düşme eğiliminde olmasına karşın bunun tüketiciye yansımayacağını anlatıyor:

Çünkü ambalaj ve lojistik maliyeti eserin fiyatından daha yüksek. Bu nedenle uzun vadede daha büyük bir tehlike var önümüzde. Şayet ihracat ayağı açılmazsa üretici üretim yapmaz. Bu da önümüzdeki yıl pazarda daha az eser sayısı ve çok daha yüksek fiyatlar manasına gelir.

Ürün parasız olsa İstanbul'a ne kadara gelir?



CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, besinde taşıma masraflarının son üç günde yüzde 10, yılın birinci 69 gününde ise yüzde 80 arttığına dikkat çekti. Yalım, sorunu 9 Mart tarihli fiyatlarla şöyle örneklendirdi:

“İstanbul’daki bir besin toptancısı Antalya’dan 1 kilo eseri fiyatsız alsa bile bunu kente getirdiğinde, üzerine hiç kâr koymadan satmaya kalksa kendisine maliyeti 1.10 TL. Ki buna olağanda, tarladaki üreticinin hissesi, komiteci fiyatı, hal fiyatı, KDV ve kent içi nakliye fiyatı, satıcı kârı üzere kalemleri de eklemek gerekiyor. Besin eserlerinin Antalya’dan İstanbul’a taşınabilmesi için 20 ton kapasitesi olan bir TIR’ın gidiş-dönüş 1600 kilometre yol yapması gerekiyor. Bir aracın sırf gidişteki yakıt fiyatı 7 bin 341 TL. Geri dönüşü var, köprü geçişi, Osmangazi Köprüsü geçişi var, sürücünün şahsî masrafları, araç bakım eklendiğinde sayı 22 bin TL’ye yükseliyor. Bu da ton başına 1100 TL, kilo başına da 1.10 TL maliyet çıkarıyor”

3 ayda yüzde 80 maliyet artışı!



Nakliye maliyetinin üç günde yüzde 10 arttığını söyleyen Yalım, “Bu eserler tarladan ücretsiz bile alınsa kilogramını besin toptancısı 1.10 TL’ye satmak zorunda. Şöyle örnek verelim 10 kilogramlık bir karpuzun nakliye maliyeti 11 TL olmuş durumda. Bir demet maydanoz yaklaşık 150 gram gelse nakliye bedeli 17 kuruş. Daha üç gün evvel bu eserlerin kilogram başına nakliye maliyeti 1 TL idi” diye konuştu.

Yalım, 1 litre motorinden yaklaşık 8 TL KDV ve ÖTV alındığına da dikkat çekerek  “Çoğu nakliyeci, eseri yükleyince artırımlara yolda yakalanıyor ve maliyeti yükseliyor. Bu da nakliyecileri sıkıntı durumda bırakıyor' değerlendirmesini yapan Yalım, 1 Ocak 2022’de 12,74 TL’lik mazot fiyatıyla İstanbul’a tek istikamet gidişin 4 bin 77 TL olduğunu anımsatarak bugün birebir rotada maliyetin 7 bin 341 TL’ye yükseldiğini vurguladı. Yalım, “Yani 69 günde yüzde 80 artışla geldiğimiz nokta bu” dedi.