dolaşım sistemi organları ve görevleri

dolaşım sistemi organları nelerdir ve bu organların görevleri nelerdir



Dolaşım sistemi organları
Yürek
Kalbimiz durmaksızın vücudumuza kan pompalayan yumruk büyüklüğünde, yaklaşık yarım kilo ağırlığında kaslardan oluşmuş bir organdır Kalbin duvarları dakikada ortalama 70 defa kasılıp gevşeyerek kanı pompalar Ömür boyu yaklaşık 300 milyon litre kan pompalarKalbimiz kaslardan yapılmış bir torba gibidir Yürek kası adı verilen kaplı kasa eş bir özel bir kastan yapılmıştır Kalbimiz dört odadan oluşmuştur bunlardan üstte olanlara kulakçık ve altta olanlara karıncık adı verilir Sol kulakçık ve karıncığa giren ve çıkan damarlar temiz kan taşırken sağ kulakçık ve karıncığa giren ve çıkan damarlar kirli kan taşır Kulakçıklarla karıncıklar aralarında açılıp kapanabilen geçitler (kalp kapakçığı) bulunur bu geçit kanın damarda geri akışını engeller

Yürek atışları dakikada: yetişkin erkeklerde, 72 erişkin kadınlarda 7680 arası, yeni doğan bebeklerde 140, çocuklarda 90 ve yaşlılarda 5065 arasıdır Hayvanlarda ise: minik kuşlarda 200, kedilerde 130, atlarda 35 ve filde 25 kadardır
Kalbimiz her çarpışında kendi ağırlığı dek (yarım kilo) yükü bir metre yükseğe çıkaracak değin meslek yapar



Kan damarları
Kalpten pompalanan kanı vücuttaki tüm hücrelere ulaştıran taşıma sistemi damarlardan oluşmuştur Damarlar; atardamar, toplar damar ve kılcal damarlar olmak üzere üç çeşitlilik damardan oluşmuştur Başlıca damarların içerisinde kanın zıt yöne akmasını engellemek için kapakçıklar bulunur Bu sayede ayakta dururken ayaklarımızdaki kan toplar damarlardan yukarıya içten kalbe akar


Arter: Duvarları kalın, kaslı ve esnek ve sağlam damarlardır Arter oksijen bakımından varlıklı olan kanı kalpten vücuda ulaştırır Yalnız akciğer atardamarı lekeli kan ( oksijen bakımından yoksul) taşır Çünkü vücuttan gelen lekeli kanı ;karbondioksiti boşaltıp oksijenle dolması için; akciğerlere taşır Kalpten meydana çıkan atardamarların kalınlığı sıradan bir hortum kadar kalındır Kalbin oluşturduğu tazyikli basınca dayanabilecek dek sağlam ve esnektir Kalpten çıktıktan daha sonra ilerledikçe daha ince dallara ayrılır Kalpten meydana çıkan en büyük arter aort tur

Toplardamar: Kanı vücuttan kalbe geri götüren damarlardır En geniş toplar damar iki parmak kalınlığındadır Bu damarlardaki basınç düşük olduğundan duvarları atardamarlardan daha incedir Toplardamarlar çoğunlukla sanki dolu olduklarından enlemesine bükülüp katlanırlar Toplar damarlar kirli kan taşırlar Yalnız akciğer toplar damarı pak kan taşır Çünkü ak ciğerde oksijen bakımından zenginleşen kanı toplayarak kalbe getirir

Kılcal damarlar: Sayıları fazla fazladır Vücudu bir ağ gibi kaplarlar Atar damarlarla toplar damarlar aralarında bulunurlar Kılcal damarların kalınlıkları saç telinin onda biri kadardır Görevleri kanı vücudun bütün hücrelerine ulaştırmaktır Kılcal damarların duvarları kanın hücrelere zahmetsizce geçişini sağlayabilecek dek



Küçük ve büyük dolaşım

Küçük dolaşım: Kirli kanın kalbin sağ kulakçığından çıkarak akciğer atardamarından akciğere ulaşması ve akciğerde karbondioksiti bırakıp oksijen alarak akciğer toplardamarından kalbin sol karıncığına dökülmesi olayına ufak dolaşım denir Kısa mesafeli bir dolaşım olduğundan küçük dolaşın adını alır

Büyük dolaşım: Temiz kanın kalbin sol kulakçığından çıkarak asıl arter (aort) dan bütün vücuda yayılması oksijen ve besin maddelerini hücrelere bıraktıktan sonra atık maddelerle karbondioksiti alarak başlıca toplar damardan kalbin sağ karıncığına dökülmesi olayına büyük dolaşım denir
*