Dünyanın Derinliği

Dünyanın Derinliği

Dünyanın Derinliği İç Yapısı

Dünya, kalınlık, aşırılık ve Sıcaklıkları bambaşka, iç içe geçmiş dağıtılmış katmanlardan oluşmuştur Bu katmanların özellikleri hakkında bilgi edinilirken zelzele dalgalarından yararlanılır

Çekirdek
Manto
Taşküre (Litosfer)

Çekirdek
Aşırılık ve yük bakımından en ağır Elementlerin bulunduğu bölümdür Dünya ’nın en iç bölümünü yaratıcı çekirdeğin, 51202890 km ’ler arasındaki kısmına dış çekirdek, 63715150 km ’ler arasındaki kısmına iç çekirdek denir İç çekirdekte yer alan demirnikel karışımı çok yüksek Basınç ve sıcaklık etkisiyle kristal haldedir Dış çekirdekte ise bu karışım ergimiş haldedir

Manto
Litosfer ile çekirdek arasındaki katmandır 1002890 km ’ler aralarında yer alan mantonun yoğunluğu 3,35,5 gcm3 Sıcaklığı 19003700 °C aralarında değişir Manto, yer Hacminin en büyük bölümünü oluşturur Yapısında Silisyum, Magnezyum , Nikel ve demir bulunmaktadır Mantonun üst kesimi yüksek sıcaklık ve Basınçtan dolayı plastiki nitelik gösterir Daha Alçak kesimleri ise Istikrarsız halde bulunur böylece mantoda sürekli olarak alçalıcıyükselici hareketler görülür

Mantodaki AlçalıcıYükselici Hareketler
Mantonun daha aşağı ve üst kısımlarındaki yoğunluk farkı nedeniyle magma adı verilen dargın akıcı Madde yerkabuğuna doğru yükselir Yoğunluğun arttığı bölümlerde ise magma yerin içine dürüst sokulur

Taşküre (Litosfer)
Mantonun üzerinde bulunan ve yeryüzüne dek uzanan katmandır
Kalınlığı sıradan 100 km ’dir
Taşküre ’nin sıradan 35 km ’lik üstteki bölümüne yerkabuğu denir
Daha çok Silisyum ve Alüminyum bileşimindeki taşlardan oluşması nedeniyle sial de denir
Yerkabuğunun altındaki bölüme ise silisyum ve magnezyumdan oluştuğu için sima denir
Sial, Okyanus tabanlarında incelir yer yer kaybolur
Mesela Büyük Okyanus tabanının bazı bölümlerinde sial görülmez
Yeryüzünden yerin derinliklerine inildikçe 33 m ’de bir sıcaklık 1 °C artar Buna jeoterm basamağı denir

Kıtalar ve Okyanuslar
Yeryüzünün üstteki bölümü kara parçalarından ve Su kütlelerinden oluşmuştur Denizlerin ortasında koskocoman birer Ada gibi duran kara kütlelerine kıta denir Kuzey Yarım Küre ’de karalar, Güney Yarım Küre ’den daha geniş yer kaplar Asya, Avrupa, Kuzey Amerika ’nın tamamı ve Afrika ’nın büyük bir bölümü Kuzey Yarım Küre ’de yer alır Güney Amerika ’nın ve Afrika ’nın büyük bir bölümü, Avustralya ve çevresindeki adalarla Antartika kıtası Güney Yarım Küre ’de bulunur Yeryüzünün yaklaşık ¾ ’ü sularla kaplıdır Kıtaların birbirinden ayıran büyük su kütlelerine okyanus denir
Kara ve Denizlerin Farklı Dağılışının Sonuçları
Karaların Kuzey Yarım Küre ’de daha fazla yer kaplaması sebebiyle, Kuzey Yarım Küre ’de;
Yıllık sıcaklık ortalaması daha yüksektir
Sıcaklık farkları daha belirgindir
Benzeşen sıcaklık eğrileri enlemlerden daha artı sapma gösterir
Kıtalar arası ulaşım daha kolaydır
Nüfus daha kalabalıktır
Kültürlerin gelişmesi ve yayılması daha kolaydır
Ekonomi daha süratli ve daha fazla gelişmiştir

Hipsografik Eğri
Yeryüzünün yükseklik ve derinlik basamaklarını belirten eğridir

Kıta Platformu: Derin deniz platformundan sonradan yüksek dağlar ile kıyı ovaları arasındaki en geniş bölümdür

Karaların Sıradan Yüksekliği: Karaların sıradan yüksekliği 1000 m dir Dünya ’nın en yüksek yeri deniz seviyesinden 8840 m yükseklikteki Everest Tepesi ’dir

Kıta Sahanlığı: Deniz seviyesinin altında, kıyı çizgisinden 200 m derine kadar inen bölüme kıta sahanlığı (şelf) denir Şelf kıtaların su altında kalmış bölümleri sayılır

Kıta Yamacı: Şelf ile derin deniz platformunu birbirine bağlayan bölümdür

Denizlerin Sıradan Derinliği: Denizlerin ortalama derinliği 4000 m dir Dünya ’nın en derin yeri olan Mariana Çukuru denzi seviyesinden 11035 m derinliktedir

Derin Deniz Platformu: Kıta yamaçları ile çevrelenmiş, ortalama derinliği 6000 m olan yeryüzünün en geniş bölümüdür

Derin Deniz Çukurları: Sima üstünde hareket eden kıtaların, birbirine çarptıkları yerlerde bulunur Yeryüzünün en bakımlı bölümüdür *