Durmuş Yılmaz: 1929 ekonomik buhranına benzer sorunla karşı karşıyayız

Merkez Bankası eski Lideri ve UYGUN Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz,  İsmail Küçükkaya ile Çalar Saat programında iktisattaki son duruma yönelik değerlendirmelerde bulundu.

Yılmaz, işsizlik fonundaki paranın nakit değil, hazine kağıdından olduğunu belirtirken, Küçükkaya'nın "Merkez Bankası para basıyor mu?" halindeki sorusuna, "Şu anda biz para basıyoruz. Rezerv para 205 milyardan 270 milyara çıktı. İşsizlik Fonu’nun bankaların elindeki kağıtları Merkez Bankası tarafından satın alınıyor. Yani Merkez Banası para basıyor fakat bu paranın nereye nasıl gittiği konusunda bir bilgimiz yok." formunda karşılık verdi.

Küçükkaya'nın soruları ve Yılmaz'ın verdiği yanıtlar şu formda;

İKTİSADA BAKTIĞINIZ ZAMAN NE GÖRÜYORSUNUZ?





konomiye baktığımda şunu görüyorum; iktisat giderek daralıyor. Ezalar giderek artıyor. Bu yalnızca Türkiye’nin karşı karşıya olduğu bir sorun değil. Bütün dünya ekonomilerinin karşı karşıya olduğu bir sorun. Bugüne kadar karşı karşıya kalınan problemler, çoklukla iktisadın kendi bünyesindeki içsel meselelerdi. Şu anda büsbütün iktisadın dışında, dışsal bir problemle karşı karşıyayız. Bu hususta çok fazla bir deneyimimiz yok. Şayet şu anda yaşamakta olduğumuz krizi bundan evvel yaşamakta olduğumuz rastgele bir krizle kıyaslayın derseniz, aslında kıyaslamak son derece sıkıntı.

1929 ekonomik buhranına, İkinci Dünya Harbi’ne benzeyen bir ekonomik problemler yumağı ile karşı karşıyayız.

İŞSİZLİK FONU’NDA 131 MİLYAR DOLAR VAR MI, YOK MU?

Bu para nakit olarak yok. İşsizlik Fonu’na çalışanlardan nakit olarak kesilen bir katkı var. Patronlardan yapılan bir katkı var. Hükümetin, devletin yaptığı katkı var. Aylık bazda fiyatlar ödenirken yapılan kesintiler üzerinden  nakit olarak fonda birikiyor bu para. Dolayısı ile fon idaresi bu parayı hazine ihalelerine katılarak devlete borç veriyor. Devlete verdiği borcun karşılığında devletten hazine tahvili alıyorlar ve dolayısı ile de oradan faiz geliri elde ederek fonu büyütmeyi çalışıyorlar. Lakin bunun yüzde yüzünü devlete borç vermiyor, hazine kağıdına yatırmıyor.  Bir kısmını nakit olarak hesabında tutuyor.

Dolayısı ile bugün itibariyle bu fondaki 130 küsür milyar lira para nakit olarak harcanabilir değil devlet tahvili olarak var. Merkez Bankası geçen hafta aldığı bir grup önlemler çerçevesinde elinde fonun yatırımlarından oluşan hazine kağıdı olan bankalara bu kağıtları merkez bankasına satabileceklerini ve dolayısı ile ortada nakde dönebileceklerini söyledi. Fonda para var, para nakit değil, hazine kağıdından.

MERKEZ BANKASI PARA BASIYOR MU?





iz para basıyoruz efendim. Yılbaşından bu tarafa Merkez Bankası'nın yaptığı faaliyetlere baktığımızda şunu görüyoruz. Rezerv para dediğimiz, yani nakdî taban dediğimiz iktisatta toplam para arzının özünün aslını teşkil eden rezerv para yüzde 30 artış gösterdi. 205 milyar TL’den 270 milyar TL’ye çıktı. Bu ortada tabi yılbaşından bu tarafa Ocak Şubat Mart aylarındaki enflasyon  yüzde 3.2. Dolayısı ile enflasyonun 10-15 katı kadar para basılmış durumda. Bu para ne gidiyor derseniz Burası son derece değerli.  Basılan bu paranın nereye gittiğini görebilmemiz için başa dönüp karşı karşıya olduğumuz meselelerin boyutunun ne olduğunun tespit edilip, buna nazaran de gereksinim tespit edilip buna nazaran de ne yapılması lazım geldiğinin belirlenmesi gerekir.  Aslında bütün dünya şunu biliyor. Ne yapılması gerektiğinde tereddüt yok.  Ancak nasıl yapılacağı konusunda ülkeler ülkelere farklı farklı şeyler düşünüyorlar.

Şu anda biz para basıyoruz. Rezerv para 205 milyardan 270 milyara çıktı. İşsizlik Fonu’nun bankaların elindeki kağıtları Merkez Bankası tarafından satın alınıyor. Yani Merkez Banası para basıyor fakat bu paranın nereye nasıl gittiği konusunda bir bilgimiz yok.  Sayın Maliye Bakanı “Ülkeyi nereye sürükleyeceği muhakkak olmayan telaffuzlar duyuyorum”  dedi. Yani “Para basarak bu işi halledin” deniliyor ya, bunu bakan ülkeyi nereye sürükleyeceği aşikâr olmayan telaffuzlar olarak nitelendiriyor.  Aslında sayın bakan, ülkeyi nereye sürükleyeceği belirli olmayan telaffuzlardan de öte geçerek, aksiyonlara başladı. Ancak açık değil, net değil, şeffaf değil,  hesap verebilir değil.