Epidural (ağrısız) anestezi

Sızı vücutta gerginlik reaksiyonu oluşturur Bu da cana yakın sistemin devreye girmesine, adrenalin ve noradrenalin gibi hormonların salgılanmasına niçin olur Doğum eylemi sırasında bu maddelerin salgılanması bebeğin katlanabileceği nisbi oksijensizlik durumunun üstteki sınırının aşılmasına ve bebekle ilgili beğenilmeyen durumların oluşmasına niçin olabilir Bu yüzden doğum eyleminde anne adayının duyduğu ağrının dindirilmesi önemlidir

Doğum eyleminin birinci evresinde uterus kasılmaları ve serviksin açılması, eylemin ikinci evresinde ise bebeğin önde gelen kısmının doğum kanalında ilerlemesi ve etraf dokularda gerilme yaratması, epizyotomi açılması anne adayının ağrı duymasına yol açar Bu ağrının algılanması bireyler arası manâlı farklılıklar gösterir: Sızı eşiği yüksek olan anne adayları bu ağrıları fazla şiddetli olarak algılamazken, sancı eşiği düşük olanlar ağrıyı dayanılmazolarak tanımlayabilirler

Bir Takım anne adayları sıradan doğum sancılarını çekmeyi doğal olarak kabul ederler ve anne olma gibi kutsal bir amaca hizmet ettiğinden katlanmaya çalışırlar Doğal doğum adı bahşedilen bu durumda anne adaylarına kendileri talep etmedikçe ağrılarını hafifletmek için herhangi bir müdahalede bulunulmaz

Ama anne adaylarının manâlı bir kısmı doğum eyleminin vereceği sancılardan doğal olarak korkarlar ve tıbbın sunduğu olanaklardan adet edinmek isterler İşte epidural uyuşma bu amaçla geliştirilmiş ve yaygın olarak kullanılan tehlikesiz bir yöntemdir Amacı doğum eyleminin verdiği ağrıları iyice dindirmek veya en azından dayanılabilir bir seviyeye indirmektir

Günümüzde bu dek etkili sızı dindirme yöntemleri varken anne adayının doğum sancılarına katlanmasınıummak barbarca ve tıp dışı bir yaklaşımdır

Epidural duyu yitimi nedir?

Epidural (peridural) duyumsuzlaşma ya da sık aşina adıyla ağrısız doğum, doğum eyleminde veya sezaryan operasyonunda sızı hissini ortadan kaldırmak için kullanılan özel bir yöresel anestezi şeklidir Genel anesteziden farkı anne adayının işlem esnasında kurnaz olması ve civarda olup bitenleri tümüyle algılamasıdır Istenmeyen etkiler açısından genel anesteziye tarafından oldukça güvenli bir yöntemdir

Nasıl uygulanır?

Epidural uyuşturma en kolay anlatımla omurilik etrafını dıştan saran dura tabakası etrafına (yani epidural sahaya) yerinde bir lokal (yöresel) anestezik ilaç ve beraberinde narkotik analjezik (narkotik analjezikler alışılmış sızı kesicilerden fazla daha fazla ağrı kesici özelliğe sahip morfin türevi ilaçlardır) verilmesidir

Epidural aralık (saha) yağ dokusu, lenfatik kanallar ve damarsal yapılardan oluşan ve kafatası tabanında omuriliğin başladığı yerden belin bitiminde sakrum kemiğinin sonuna kadar devam eden gözenekli bir boşluktur Epidural aralığa antre ya bel bölgesinde omurlararası bir boşluktan (lomber epidural hissizlik), veya daha aşağıda sakral kanaldan (kaudal duyumsuzlaşma) olur

Anne adayı alt yatar ya da oturur durumdayken belde iğnenin girileceği alan antiseptik (mikrop öldürücü) maddeyle silinir sonra oldukça ince bir iğneyle epidural aralığa girilerek anestezik ve ağrı kesici ilaçlar verilir İlaçlar tek dozda verilebileceği gibi genelde daimi bir kateter yerleştirilerek gerekli durumlarda anestezik madde takviyesi yapılır Takviye için geliştirilmiş ve muhakkak aralıklarla kateterden ilaç verilmesini karşılayan otomatik pompalar mevcuttur Bir Takım durumlarda uyuşturma doktoru bu ilaçları belli aralıklarla kendisi vermeyi seçim edebilir


Nasıl tesir eder?

Vücudun bütün organlarında sancı reseptörleri (sancı algılayıcılar) adı bahşedilen yapılar vardır Bunların amacı vücuda zararlı olabilecek bir etkeni (sıcak, soğuk, yaralanma, organların iltihaplanması gibi) sancı şehvetli uyandırma yoluyla beyne haber vermektir Beynin sancı merkezi ağrıyı algıladığında otomatik olarak zararlı etkenden kurtulmak için tedbir alır (ateşe dokunulduğunda elin refleks olarak çekilmesi, vücudun bir uygun ağrı duyulduğunda doktora başvurulması gibi)

Sancı reseptörleri ağrılı uyaranı algıladıklarında başta asap lifleri yardımıyla omuriliğe, buradan da beynin ağrı merkezlerine haber ulaşır ve ağrı duygusal oluşur Epidural uyuşma uygulandığında ağrılı uyaran omuriliğe ulaşır, fakat iletiyi daha yukarılara götüren lifler uyuşarakiletme özelliklerini geçici olarak yitirdiklerinden ağrı hissi oluşmaz Bu ise doğum eyleminin birinci evresinde uterus kasılmalarının verdiği ağrıyı, ikinci evresinde de bebek doğum kanalında ilerlerken ve doğarken etraf dokularda gerilme ve zorlama sonucu oluşan ağrıyı ve nihayet epizyotomi açılan durumlarda epizyotominin açılması ve tamiri sırasında duyulan ağrıyı gidermede epeyce etkilidir

Bölgeye bahşedilen anestezik maddenin cinsi, yoğunluğu, iğnenin batırıldığı yer ve anne adayının pozisyonu (baş aşağıda dürüst eğilmiş, yatay, baş yukarıda gibi) bahşedilen maddenin dağılmasını ve vücutta uyuşan bölgenin genişliğini manâlı oranda etkiler

Epidural anestezide uyuşan(sancı duygusal ortadan kalkan) bölgeler T10 (onuncu göğüs kafesi (Thoracal) omuru)L2 (ikinci bel (Lumbar) omuru) arasında kalan dermatom (vücudun coğrafisızı bölgelerine verilen ad) bölgelerdir Yerinde dozlarda kullanıldığında motor lifler (yani kasların çalışmasını karşılayan asap lifleri) uyuşmadığındananne adayı kendini felç olmuşgibi hissetmez ve bacaklarını bir kısıtlama olmaksızın hareket ettirebilir

İğne girildikten sonradan önce bir deneme dozu uygulanarak ilaca duyarlık ve alerji belirtileri aranır, damar içi veya subaraknoid bölgeye (beyinomurilik sıvısının (spinal sıvının) bulunduğu bölge) girilmediğinin garanti altına alınması için tam doz vermeden önce bunlara ait belirtiler aranır İğnenin doğru yerde (epidural alanda) olduğundan belirli olunduktan daha sonra tam doz verilerek enjeksiyon işlemi tamamlanır Bölgeye yerleştirilen kateter yardımıyla belirli aralıklarla manuel olarak ya da otomatik infuzyon pompası yardımıyla ilaç takviyesi yapılır *