iltasyazilim
FD Üye
Ergenlik ne vakit başlar,ergenlik belirtileri,erginlik belirtisi
Ergenliğın başlangıcını hangi faktörler etkiler?
Erginlik kızlarda erkeklerden 1,52 sene erken başlar Başlangıcı etkileyen faktörler esas genetik (%5075), besin, yaşanılan iklim ve aktivitedir Bu faktörlerin etkisi ile kemik yaşı kızlarda 10, erkeklerde 11 yaşa ulaşırsa ve tatmin edici kiloya sahipse beynin hipotalamus bölgesine sinyaller gider Oradan hipofize, hipofizden de gonadlara (yumurtalık ve testis) dikkat gider Kurulan bu dikkat bağlantısına HHG aksı denir HHG aksı anne karnında aktiftir, doğumdan sonra bir zaman daha faal kalır Kız bebeklerdeki geçici meme büyümesinin nedeni budur Çocukluk döneminde baskılı olan dingil buluğ çağı yaşında tekrar aktifleşerek ergenliği başlatırBu dönemde meydana gelen genital ve koltuk altı kıllanması, deri yağlanması,akne, ter kokusu ise adrenal bezin androjen hormon yapımını artırması sonucu oluşur
Kızlarda buluğ çağı belirtileri
Kızlarda ilk erginlik bulgusu meme bölgesindeki pembe bögenin aşağı nohut büyüklüğündeki ağrılı şişkinlik biçiminde kendini kesin eden meme büyümesidir (telarş) Bundan 36 ay daha sonra genital bögede tüylenme başlar(pubarş), yükselme hızlanır Takriben bir sene sonradan en seri çoğalma, iki yıl sonra ilk adet kanaması (menarş) olur Toplamda 23 yılda erişkin boya ulaşılır ve ovulasyon (yumurtlama) başar
Erkeklerde erginlik belirtileri
Erkeklerde birincil erginlik bulgusu testislerin büyümesidir 6 ay kadar sonra genital tüylenme başlar Takriben iki yıl sonradan seste çatlama , seri uzama, sonraki yıllarda sakal çıkmaya ve yetişkin vücut yapısı şekillenmeye başlar Toplamda 45 yılda buluğ çağı gelişimi tamamlanır ve spermatogenez başlayarak fertilite kazanılır
Çocukların boyları nasıl değişir?
Erginlik başladığı süre çocuklar yetişkin boylarının %8085 ’ine ulaşmış durumdadırlar Kız çocukları menarş olduklarında erişkin boylarının yaklaşık %97 ’sini kazanmışlardır Erginlik boyunca toplam olarak kızlar 1625cm, erkekler ise 2028 cm uzarlar, epifiz denilen uzatma plağının kapanması ile son badana ulaşılmış olur
Hakiki erken ergenlik nedir?
Sıradan buluğ çağı başlama yaşı kızlarda 911 (813) yaş, erkeklerde 1012 (914) yaştır Kızlarda 8, erkeklerde 9 yaşından önce başlayan ergenliğe erken erginlik denir Erken ergenlik olağan buluğ çağı yollarını peşine düşüp takip ederek (HHG aksının aktivitesi) gelişiyorsa santral veya hakiki erken buluğ çağı denir Gerçek erken ergenliği olan kızların büyük kısmında niçin saptanamaz (idiopatik), erkek çocukların büyük kısmında, kızların da az bir kısmında hipotalamus ya da hipofizi etkileyen beyinle ilgili bir sorun söz konusudur Örneğin bitki örtüsü,enfeksiyon,travma, doğuştan olan yapı bozukluğu Ara Sıra HHG aksı aktifleşmediği halde diğer nedenlerle gonadların aktifleştiği hastalıklar veya prematür telarş ya da prematür pubarş denilen, ilerlemeyen günahsız ergenlik bulguları görülebilir Çare yaklaşımları bambaşka olduğu için ayıcı tanılarının yapılması gerekir
Amerikan Hastanesi Pediatrik Endokrinoloji Uzmanı Dr Nihal Memioğlu *
Ergenliğın başlangıcını hangi faktörler etkiler?
Erginlik kızlarda erkeklerden 1,52 sene erken başlar Başlangıcı etkileyen faktörler esas genetik (%5075), besin, yaşanılan iklim ve aktivitedir Bu faktörlerin etkisi ile kemik yaşı kızlarda 10, erkeklerde 11 yaşa ulaşırsa ve tatmin edici kiloya sahipse beynin hipotalamus bölgesine sinyaller gider Oradan hipofize, hipofizden de gonadlara (yumurtalık ve testis) dikkat gider Kurulan bu dikkat bağlantısına HHG aksı denir HHG aksı anne karnında aktiftir, doğumdan sonra bir zaman daha faal kalır Kız bebeklerdeki geçici meme büyümesinin nedeni budur Çocukluk döneminde baskılı olan dingil buluğ çağı yaşında tekrar aktifleşerek ergenliği başlatırBu dönemde meydana gelen genital ve koltuk altı kıllanması, deri yağlanması,akne, ter kokusu ise adrenal bezin androjen hormon yapımını artırması sonucu oluşur
Kızlarda buluğ çağı belirtileri
Kızlarda ilk erginlik bulgusu meme bölgesindeki pembe bögenin aşağı nohut büyüklüğündeki ağrılı şişkinlik biçiminde kendini kesin eden meme büyümesidir (telarş) Bundan 36 ay daha sonra genital bögede tüylenme başlar(pubarş), yükselme hızlanır Takriben bir sene sonradan en seri çoğalma, iki yıl sonra ilk adet kanaması (menarş) olur Toplamda 23 yılda erişkin boya ulaşılır ve ovulasyon (yumurtlama) başar
Erkeklerde erginlik belirtileri
Erkeklerde birincil erginlik bulgusu testislerin büyümesidir 6 ay kadar sonra genital tüylenme başlar Takriben iki yıl sonradan seste çatlama , seri uzama, sonraki yıllarda sakal çıkmaya ve yetişkin vücut yapısı şekillenmeye başlar Toplamda 45 yılda buluğ çağı gelişimi tamamlanır ve spermatogenez başlayarak fertilite kazanılır
Çocukların boyları nasıl değişir?
Erginlik başladığı süre çocuklar yetişkin boylarının %8085 ’ine ulaşmış durumdadırlar Kız çocukları menarş olduklarında erişkin boylarının yaklaşık %97 ’sini kazanmışlardır Erginlik boyunca toplam olarak kızlar 1625cm, erkekler ise 2028 cm uzarlar, epifiz denilen uzatma plağının kapanması ile son badana ulaşılmış olur
Hakiki erken ergenlik nedir?
Sıradan buluğ çağı başlama yaşı kızlarda 911 (813) yaş, erkeklerde 1012 (914) yaştır Kızlarda 8, erkeklerde 9 yaşından önce başlayan ergenliğe erken erginlik denir Erken ergenlik olağan buluğ çağı yollarını peşine düşüp takip ederek (HHG aksının aktivitesi) gelişiyorsa santral veya hakiki erken buluğ çağı denir Gerçek erken ergenliği olan kızların büyük kısmında niçin saptanamaz (idiopatik), erkek çocukların büyük kısmında, kızların da az bir kısmında hipotalamus ya da hipofizi etkileyen beyinle ilgili bir sorun söz konusudur Örneğin bitki örtüsü,enfeksiyon,travma, doğuştan olan yapı bozukluğu Ara Sıra HHG aksı aktifleşmediği halde diğer nedenlerle gonadların aktifleştiği hastalıklar veya prematür telarş ya da prematür pubarş denilen, ilerlemeyen günahsız ergenlik bulguları görülebilir Çare yaklaşımları bambaşka olduğu için ayıcı tanılarının yapılması gerekir
Amerikan Hastanesi Pediatrik Endokrinoloji Uzmanı Dr Nihal Memioğlu *