Farabi Kimdir?

Türk asıllı İslam felsefecisi (Maveraünnehir, Farab, 870Şam, 950) Belli Başlı adı Ebu Nasr Muhammed bin Tahran bin Uzlug olan ve Batı kaynaklarında “Alpharabius adıyla anılan Farabi (Türkistan ’ın Farab Otrar kentinde doğduğu için Farabi Farablı diye anılır) Ilk öğrenimini Farab ’da, medrese öğrenimini Rey ve Bağdat ’ta gördükten sonra, Harran ’da felsefe araştırmaları yaptığı yıllarda tanıştığı Yuhanna bin Haylan ’la birlikte Aristoteles ’in yapıtlarını okuyarak gezimciler okulunun ilkelerini öğrendi Halep ’te Hemedani hükümdarı Seyfüddevle ’nin konuğu oldu Arap ülkelerinde yaşamış, Türk kimliğini ve Türk törelerini ölünceye değin bırakmamış olan Farabi ’yi anlatan kitaplar, İslam aleminde Ebul Hasan elBeyhaki, İbnelKıfti, İbn Ebu Useybiye, İbn elHallikan adlı yazarlar tarafından Farabi ’nin ölümünden birkaç yüzyıl sonra gerçekleştirildi Fakat bu yapıtlar, birer araştırma olmaktan fazla, Farabi ’yle ilgili söylenceleri derliyor,bir felsefeciyle değil, bir ermişi açıklıyordu
Aristotales ’in ortaya attığı madde ve suret kavramını hiçbir değişiklik yapmadan benimseyen, eşyanın oluşumunda, yani yaradılışta madde ve sureti iki esas ilke olarak görebilen Farabi ’nin fiziği de, metafiziğe bağlıdır Buna kadar, evrenin ve eşyanın özünü yaratıcı dört unsur (toprak, hava, ateş, su) birincil madde olan elaklülfaalden çıkmıştır Söz konusu dört öğe, birbirleriyle muhakkak ölçülerde kaynaşır, ayrışır ve içinde bulunduğumuz evreni (elalem) oluştururlar
Farabi, ilimleri sınıflandırdı Ona gelinceye kadar ilimler trivium (üçüzlü) ve quadrivium (dördüzlü) diye iki kısımda toplanıyordu Nahiv, mantık, açıklama üçüzlü ilimlere; matematik, geometri, musiki ve gökbilim ise dördüzlü ilimler kısmına dahildi Farabi ilimleri; fizik, matematik, metafizik ilimler diye üçe ayırdı Onun bu metodu, Avrupalı bilginler tarafından kabul edildi
Hava titreşimlerinden ibaret olan ses olayının birincil mantıklı izahını Farabi yaptı O, titreşimlerin dalga uzunluğuna tarafından azalıp çoğaldığını deneyler yaparak tespit ettiBu keşfiyle musiki aletlerinin yapımında zorunlu olan kaideleri buldu aynı zamanda tıp alanında araştırmalar yapan Farabi, bu konuda değişik ilaçlarla ilgili bir eser yazdı
Farabi insanı tanımlarken “alem büyük insandır; insan ufak alemdir Diyerek bu iki kavramı birleştirmiştir İnsan ahlakının temeli, ona kadar bilgidir; hafıza iyiyi kötüden oysa bilgiyle ayırır İnsan için en yüksek en yüksek erdem olan bilgi, insan beyninin çalışması sonucu elde edilemez; çünkü tanrısaldır, doğuştandır (Vehbi) Bilimin ise üç kaynağı vardır: Duyu; fikir; nazar Bilimler ikiye ayrılırlar: Kurumsal (nazari) bilimler; uygulamalı (ameli) bilimler Etik, siyaset, müzik, matematik uygulamalı bilimlere girer Toplumlarda öz bakımından ikiye ayrılırlar: Erdemli toplumlar ve erdemsiz toplumlar Bu toplumları yöneltecek en kusursuz devletse, bütün insanlığı kapsayan dünya devletidir
Eserleri:
İki Felsefeci Arasındaki Düşüncelerin Uzlaştırılması
Ele Alınan Kaynakların Kaynakları
Hikmetlerin Özleri
Faziletli Toplumun İlkeleri Üzerine Kitap
Aklın Anlamları
Bilimlerin Sayımı
Büyük Müzik Kitabı
Müziğe Giriş
Alıntı