iltasyazilim
FD Üye
Ankilozan spondilit
Ankilozan spondilit nasıl bir hastalıktır?
Ankilozan spondilit, omurga ve leğen kemiğindeki eklemleri tutan, özellikle bel bölgesinde hareket kısıtlılığı yapan, kronik (müzmin) bir romatizmal hastalıktır Omurganın hareketini sağlayan eklem ve bağlarda büyüyen cerahat sonucunda, eklem ya da kemikler hareketlerini yitirecek şekilde birbirleri ile kaynaşabilir Omurga açık havada kalça, diz ve etap eklemlerinde de iltihaplanma görülebileceği gibi eksik sayıda hastada farklı alanlara yönlendirilmiş iç organ bulguları gözlenebilir
Hastalığın şiddeti kişiden kişiye değişim gösterir Ciddi tutulumu olan hastalarda omurganın hareketlerini adamakıllı kısıtlayabilir Buna rağmen, sadece sabahları olan hareket tutukluğu veya bel ağrısı dışarıya hiç bir yakınması olmayan hastalar da görülebilir Omurgayı etkileyen romatizmalar spondiloartritler olarak isimlendirilmektedir Ankilozan spondilit dıştan, sedef hastalığının, iltihabi barsak hastalıklarının ve Reiter sendromunun da omurgada iltihaplanma yapabildiği bilinmektedir
Ankilozan spondilit erkeklerde kadınlardan 23 kat daha sık görülür ve çoğunlukla erken yaşlarda (1635 yaş) başlar
Ankilozan spondilitin nedeni nedir?
Ankilozan Spondilitin nedeni kesin olarak bilinmemektedir Hastalığın nedenleri arasında genetik faktörlerin kayda değer bir yeri vardır Belirtilmiş bir doku grubunu (HLAB27) taşıyanlarda bu hastalığın gelişme riski belirgin olarak artmaktadır gerçi HLAB27 doku grubunu içeren herkesde hastalık gelişecek diye bir kaide yoktur Kalıtımsal nedenler dışarıda ilk önce mikroplar olmak üzere farklı alanlara yönlendirilmiş çevresel faktörlerin de hastalığın gelişimine katkısının olduğu düşünülmektedir
Ankilozan spondilitin tanısı nasıl konur?
Bel bölgesinde genelde 3 aydan daha uzun süren sancı ve hareket kısıtlanması defalarca ankilozan spondiliti akla getirmelidir Bel ağrısı özellikle istirahat döneminde belirgindir Hasta gece ya da sabahtan ağrı ve hareket kısıtlılığı ile uyanabilir ve hareketle bel ağrısı ve tutukluluk azalır Birçok hastada belirtiler, omurganın bel bölgesinde başlamakla beraber bir takım hastalarda sırt ve boyun ağrıları da gözlenebilir Ara Sıra de kaburgaları omurgalara ve göğüs kafesine bağlayan eklemlerde tutulum olabilir Bu durumda hastada nefes alırken göğüs kafesinin genişlemesinde azalma gözlenebilir Hem omuz, kalça ve ayak eklemlerinde de tutulum görülebilir Birçok hastada topuklarda sızı ve sert yüzeye basamama gibi yakınmalar olabilir Bazı hastalarda genel olarak tek favori tekrarlayan iltihaplanmalar gözlenebilir Gözde kızarıklık, ışıktan rahatsız olma ve bulanık görmeye yol açabilen bu rahatsızlığa ön üveitismi verilmektedir Sistemik bir rahatsızlık olduğundan faal dönemde ateş, iştah azalması ve dermansızlık da görülebilir Ankilozan spondilit kadınlarda genelde daha hafif ve farklı seyredebilir
Laboratuvar testlerinde sedimentasyon hızı yüksek olabilir, anemi saptanabilir ve HLAB27 (+) bulunabilir Omurga ve leğen kemiğinin röntgen filmlerinin çekilmesi de tanıda fazla tezgâhtar ve genel olarak yeterli olmaktadır
Ankilozan Spondilit Nasıl Tedavi Edilir?
Erken tanı ve çare, ağrı, eklem ve bağların birbiriyle kaynaşması sonucunda çoğalan hareket kısıtlılığının önlenmesinde önemlidir Ağrıyı ve hareket tutukluğunu azaltmak nedeniyle ağrı kesici ve iltihap giderici romatizmal ilaçlar kullanılmaktadır Hastalığı ağır seyredenlerde ve omurga dışı eklem iltihabı olanlarda hastalığın seyrini değiştirenbir takım ilaçların olumlu etkilerinin olduğu düşünülmektedir
Alıştırma, hastalığın en önemli tedavi yöntemlerinden birisini oluşturmaktadır Eklemlere yönelik yapılan egzersizler, bu eklemlerin normal hareketini ve esnekliğini korumada yardımcıdır Solunum egzersizleri akciğer kapasitesini korur Yerinde yatma ve yürüme pozisyonları, karın ve sırt egzersizleri alışılagelmiş duruş şeklini korumada etkilidir Yüzme ankilozan spondilit için en yardımsever alıştırma şeklidir Egzersiz programının asıl amacı, devam eden iltihabın önlenmesinden fazla, hareket kısıtlılığının ve cisim duruş bozukluklarının engellenebilmesidir
Bilhassa kalça eklemindeki iltihaplanmaya bağlı önemli hareket kısıtlılıklarında bu eklemin protez ile değiştirilmesini karşılayan cerrahi girişimler çok yardımsever olmaktadır
Hastalığın aralıksız olduğu unutulmamalı ve tedavinin etkinliği ahenkli kontrollerle izlenmelidir
Ankilozan spondilit nasıl bir hastalıktır?
Ankilozan spondilit, omurga ve leğen kemiğindeki eklemleri tutan, özellikle bel bölgesinde hareket kısıtlılığı yapan, kronik (müzmin) bir romatizmal hastalıktır Omurganın hareketini sağlayan eklem ve bağlarda büyüyen cerahat sonucunda, eklem ya da kemikler hareketlerini yitirecek şekilde birbirleri ile kaynaşabilir Omurga açık havada kalça, diz ve etap eklemlerinde de iltihaplanma görülebileceği gibi eksik sayıda hastada farklı alanlara yönlendirilmiş iç organ bulguları gözlenebilir
Hastalığın şiddeti kişiden kişiye değişim gösterir Ciddi tutulumu olan hastalarda omurganın hareketlerini adamakıllı kısıtlayabilir Buna rağmen, sadece sabahları olan hareket tutukluğu veya bel ağrısı dışarıya hiç bir yakınması olmayan hastalar da görülebilir Omurgayı etkileyen romatizmalar spondiloartritler olarak isimlendirilmektedir Ankilozan spondilit dıştan, sedef hastalığının, iltihabi barsak hastalıklarının ve Reiter sendromunun da omurgada iltihaplanma yapabildiği bilinmektedir
Ankilozan spondilit erkeklerde kadınlardan 23 kat daha sık görülür ve çoğunlukla erken yaşlarda (1635 yaş) başlar
Ankilozan spondilitin nedeni nedir?
Ankilozan Spondilitin nedeni kesin olarak bilinmemektedir Hastalığın nedenleri arasında genetik faktörlerin kayda değer bir yeri vardır Belirtilmiş bir doku grubunu (HLAB27) taşıyanlarda bu hastalığın gelişme riski belirgin olarak artmaktadır gerçi HLAB27 doku grubunu içeren herkesde hastalık gelişecek diye bir kaide yoktur Kalıtımsal nedenler dışarıda ilk önce mikroplar olmak üzere farklı alanlara yönlendirilmiş çevresel faktörlerin de hastalığın gelişimine katkısının olduğu düşünülmektedir
Ankilozan spondilitin tanısı nasıl konur?
Bel bölgesinde genelde 3 aydan daha uzun süren sancı ve hareket kısıtlanması defalarca ankilozan spondiliti akla getirmelidir Bel ağrısı özellikle istirahat döneminde belirgindir Hasta gece ya da sabahtan ağrı ve hareket kısıtlılığı ile uyanabilir ve hareketle bel ağrısı ve tutukluluk azalır Birçok hastada belirtiler, omurganın bel bölgesinde başlamakla beraber bir takım hastalarda sırt ve boyun ağrıları da gözlenebilir Ara Sıra de kaburgaları omurgalara ve göğüs kafesine bağlayan eklemlerde tutulum olabilir Bu durumda hastada nefes alırken göğüs kafesinin genişlemesinde azalma gözlenebilir Hem omuz, kalça ve ayak eklemlerinde de tutulum görülebilir Birçok hastada topuklarda sızı ve sert yüzeye basamama gibi yakınmalar olabilir Bazı hastalarda genel olarak tek favori tekrarlayan iltihaplanmalar gözlenebilir Gözde kızarıklık, ışıktan rahatsız olma ve bulanık görmeye yol açabilen bu rahatsızlığa ön üveitismi verilmektedir Sistemik bir rahatsızlık olduğundan faal dönemde ateş, iştah azalması ve dermansızlık da görülebilir Ankilozan spondilit kadınlarda genelde daha hafif ve farklı seyredebilir
Laboratuvar testlerinde sedimentasyon hızı yüksek olabilir, anemi saptanabilir ve HLAB27 (+) bulunabilir Omurga ve leğen kemiğinin röntgen filmlerinin çekilmesi de tanıda fazla tezgâhtar ve genel olarak yeterli olmaktadır
Ankilozan Spondilit Nasıl Tedavi Edilir?
Erken tanı ve çare, ağrı, eklem ve bağların birbiriyle kaynaşması sonucunda çoğalan hareket kısıtlılığının önlenmesinde önemlidir Ağrıyı ve hareket tutukluğunu azaltmak nedeniyle ağrı kesici ve iltihap giderici romatizmal ilaçlar kullanılmaktadır Hastalığı ağır seyredenlerde ve omurga dışı eklem iltihabı olanlarda hastalığın seyrini değiştirenbir takım ilaçların olumlu etkilerinin olduğu düşünülmektedir
Alıştırma, hastalığın en önemli tedavi yöntemlerinden birisini oluşturmaktadır Eklemlere yönelik yapılan egzersizler, bu eklemlerin normal hareketini ve esnekliğini korumada yardımcıdır Solunum egzersizleri akciğer kapasitesini korur Yerinde yatma ve yürüme pozisyonları, karın ve sırt egzersizleri alışılagelmiş duruş şeklini korumada etkilidir Yüzme ankilozan spondilit için en yardımsever alıştırma şeklidir Egzersiz programının asıl amacı, devam eden iltihabın önlenmesinden fazla, hareket kısıtlılığının ve cisim duruş bozukluklarının engellenebilmesidir
Bilhassa kalça eklemindeki iltihaplanmaya bağlı önemli hareket kısıtlılıklarında bu eklemin protez ile değiştirilmesini karşılayan cerrahi girişimler çok yardımsever olmaktadır
Hastalığın aralıksız olduğu unutulmamalı ve tedavinin etkinliği ahenkli kontrollerle izlenmelidir