iltasyazilim
FD Üye
Genetik haritanın ünlüleri
Türlerin DNA haritalarının çıkarılması, son yıllarda bilim çevrelerinin en sık başvurduğu araştırma yöntemi haline geldi Kısa süre öncesine kadar DNA dizisi tamamlanmış canlılarla ilgili tüm haberlere dergimizde yer vermeye çalışıyorduk, oysa artık durum değişti Haritalama yöntemleri geliştirildikçe dünyanın dört bir yanında dizi analizi tamamlanmış yeni canlıların haberi geliyor Bize de küçük bir liste eşliğinde bunların nispeten önemli olanlarını duyurmak kalıyor Örneğin son birkaç ayda genom dizisi çıkarılan canlılar şöyle: resus maymunu Macaca mulatta, bir keseli hayvan türü olan Monodelphis domestica ve deng humması olarak bilinen hastalığa neden olan parazitin taşıyıcısı bir sivrisinek türü olan Aedes aegypti Diğer yandan DNA haritası çıkarılması planlanan bir insanİnsan Genom Projesi'nde her türlü coğrafyadan gelişigüzel olarak seçilmiş çok sayıda insan kullanılmıştı, hem de ünlübir şahsiyet olduğunda, işin bilimselliğine önemli bir sosyal boyut da eklenmiş oluyor
Özel bir kuruluş olarak kanser, nörogenetik ve genomiks gibi alanlarda araştırmalarda bulunan ve eğitim veren Cold Spring Harbor Laboratuarları'nın yıllık toplantısında tam da bu konu ele alındı: Parlak bilim adamlarının DNA haritlarının çıkarılması, bireysel genomiksin bir zengin ve ayrıcalıklı sınıf oyuncağına dönüşmesine neden oldur mu? Toplantıda, 454 Life Sciences firmasının yaklaşık 1 milyon Dolar harcayarak James Watson'ın genomunu dizilemeyi planladıklarını açıklaması, Craig Venter'in bu analizi kendi DNA'sı için çoktan yaptırttığını ve PLos Biology dergisinde yayınlanacağını söylemesi ve Harvard Üniversitesi'nden George Church'ün maddi destek sunduğu 10 milyon Dolar ödüllü kim 10 günde 100 genom dizilerArchon X projesinin listesine ünlü kişilerin ismi eklendiğinde 1 milyon Dolar bonus vereceklerini ilan etmesi herkesi memnun etti sanmayın Vücut taramasının moleküler eşdeğeri olarak kişisel tıbbın en uç noktası olacağı ve genetik temeli olan veya olduğu düşünülen hastalıklara çözüm getireceği söylenen genom dizilemesinin, Cambridge Üniversitesi'nden Michael Ashburner'ın deyimiyle sadece para ve şöhretedayandırılması, yeni bir uzay turizmi piyasası mı doğuyor sorusunu akla getiriyor
Genom haritasının çıkarılması, söz konusu organizmanın biyolojik yapısını anlama yönünde atılmış önemli bir adım; fakat en nihayetinde ilk adım Bu nedenle elde edilen dizileri çeşitli açılardan büyüteç altına alan yeni milyon dolarlık projeler başlatılıyor Tek baz değişimlerinin karşılaştırıldığı HapMap veya insan genomunun işlevsel kısımlarının incelendiği ENCODE gibi Yine de şimdiye kadar yürütülmüş çalışmalarda ulaşılan bazı sonuçlar da var: James Watson, 454 Life Sciences firmasından Alzheimer ile ilişkili olduğu bilinen apolipoprotein E geninin yayınlanmamasını istemiş Olumsuz bir genetik tablonun ortaya çıkması halinde bundan rahatsız olacak olan sadece dizi sahibi değil yakın akrabaları da olacak
Birleşik Devletler Ulusal İnsan Genomu Araştırma Enstitüsü (NHGRI) başkanı Francis Collins, bu konuda sağ duyusunu korumaya çalışarak İnsan Genom Projesi'nin ilk amacından sapmamaya çalışanlardan: Önümüzde bir veya iki yıl içinde sadece maddi olanakları güçlü bilim adamlarının genetik dizilerinin çıkarılması, genom projesinin ulaşmayı hedeflendiğinin aksi bir durum olacaktır,diyor Collins NHGRI gelecek birkaç yıllık süreç içinde toplam 100 bireyin DNA dizisinin çıkarılacağı bir projeye hazırlanıyor Bu havuzda kimlerin yer alacağına dair bilimsel görüş alış verişleri sürüyor Collins, Maksimum bilgi elde edebileceğimiz bir aday havuzu oluşturmaya çalışıyoruz, bunun ne anlama geldiği konusunda değişik fikirler vardiyor Bu noktada Collins ve ekibinin, Venter'in gözlerimizi yaşartan şu açıklamalarından fazla etkilenmemesini umuyoruz: On tane 'ortalama' bireyi karşımıza alıp genetik kodlarını ve yaşam öykülerini internette yayınlamalarının herkes için en iyisi olacağına onları ikna etmek, özellikle de projenin başındakilerin gönülsüzlüğüne rağmen bunu yapmak, sanırım doğru olmaz
Nıvart Taşçı Mehmet Doğan
Türlerin DNA haritalarının çıkarılması, son yıllarda bilim çevrelerinin en sık başvurduğu araştırma yöntemi haline geldi Kısa süre öncesine kadar DNA dizisi tamamlanmış canlılarla ilgili tüm haberlere dergimizde yer vermeye çalışıyorduk, oysa artık durum değişti Haritalama yöntemleri geliştirildikçe dünyanın dört bir yanında dizi analizi tamamlanmış yeni canlıların haberi geliyor Bize de küçük bir liste eşliğinde bunların nispeten önemli olanlarını duyurmak kalıyor Örneğin son birkaç ayda genom dizisi çıkarılan canlılar şöyle: resus maymunu Macaca mulatta, bir keseli hayvan türü olan Monodelphis domestica ve deng humması olarak bilinen hastalığa neden olan parazitin taşıyıcısı bir sivrisinek türü olan Aedes aegypti Diğer yandan DNA haritası çıkarılması planlanan bir insanİnsan Genom Projesi'nde her türlü coğrafyadan gelişigüzel olarak seçilmiş çok sayıda insan kullanılmıştı, hem de ünlübir şahsiyet olduğunda, işin bilimselliğine önemli bir sosyal boyut da eklenmiş oluyor
Özel bir kuruluş olarak kanser, nörogenetik ve genomiks gibi alanlarda araştırmalarda bulunan ve eğitim veren Cold Spring Harbor Laboratuarları'nın yıllık toplantısında tam da bu konu ele alındı: Parlak bilim adamlarının DNA haritlarının çıkarılması, bireysel genomiksin bir zengin ve ayrıcalıklı sınıf oyuncağına dönüşmesine neden oldur mu? Toplantıda, 454 Life Sciences firmasının yaklaşık 1 milyon Dolar harcayarak James Watson'ın genomunu dizilemeyi planladıklarını açıklaması, Craig Venter'in bu analizi kendi DNA'sı için çoktan yaptırttığını ve PLos Biology dergisinde yayınlanacağını söylemesi ve Harvard Üniversitesi'nden George Church'ün maddi destek sunduğu 10 milyon Dolar ödüllü kim 10 günde 100 genom dizilerArchon X projesinin listesine ünlü kişilerin ismi eklendiğinde 1 milyon Dolar bonus vereceklerini ilan etmesi herkesi memnun etti sanmayın Vücut taramasının moleküler eşdeğeri olarak kişisel tıbbın en uç noktası olacağı ve genetik temeli olan veya olduğu düşünülen hastalıklara çözüm getireceği söylenen genom dizilemesinin, Cambridge Üniversitesi'nden Michael Ashburner'ın deyimiyle sadece para ve şöhretedayandırılması, yeni bir uzay turizmi piyasası mı doğuyor sorusunu akla getiriyor
Genom haritasının çıkarılması, söz konusu organizmanın biyolojik yapısını anlama yönünde atılmış önemli bir adım; fakat en nihayetinde ilk adım Bu nedenle elde edilen dizileri çeşitli açılardan büyüteç altına alan yeni milyon dolarlık projeler başlatılıyor Tek baz değişimlerinin karşılaştırıldığı HapMap veya insan genomunun işlevsel kısımlarının incelendiği ENCODE gibi Yine de şimdiye kadar yürütülmüş çalışmalarda ulaşılan bazı sonuçlar da var: James Watson, 454 Life Sciences firmasından Alzheimer ile ilişkili olduğu bilinen apolipoprotein E geninin yayınlanmamasını istemiş Olumsuz bir genetik tablonun ortaya çıkması halinde bundan rahatsız olacak olan sadece dizi sahibi değil yakın akrabaları da olacak
Birleşik Devletler Ulusal İnsan Genomu Araştırma Enstitüsü (NHGRI) başkanı Francis Collins, bu konuda sağ duyusunu korumaya çalışarak İnsan Genom Projesi'nin ilk amacından sapmamaya çalışanlardan: Önümüzde bir veya iki yıl içinde sadece maddi olanakları güçlü bilim adamlarının genetik dizilerinin çıkarılması, genom projesinin ulaşmayı hedeflendiğinin aksi bir durum olacaktır,diyor Collins NHGRI gelecek birkaç yıllık süreç içinde toplam 100 bireyin DNA dizisinin çıkarılacağı bir projeye hazırlanıyor Bu havuzda kimlerin yer alacağına dair bilimsel görüş alış verişleri sürüyor Collins, Maksimum bilgi elde edebileceğimiz bir aday havuzu oluşturmaya çalışıyoruz, bunun ne anlama geldiği konusunda değişik fikirler vardiyor Bu noktada Collins ve ekibinin, Venter'in gözlerimizi yaşartan şu açıklamalarından fazla etkilenmemesini umuyoruz: On tane 'ortalama' bireyi karşımıza alıp genetik kodlarını ve yaşam öykülerini internette yayınlamalarının herkes için en iyisi olacağına onları ikna etmek, özellikle de projenin başındakilerin gönülsüzlüğüne rağmen bunu yapmak, sanırım doğru olmaz
Nıvart Taşçı Mehmet Doğan