Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Glokom goz hastalığı
Glokom tedavisi
Glokom Goz Tansiyonu
Ortak karakteri gorme sinir başında ilerleyici tahribat yapan ve bu nedenle kor edici potansiyeli olan, genellikle gozici basıncı yuksekliğiyle seyreden goz hastalığı glokom olarak anılır
Glokomun ceşitli tiplerinin oluşum şekli, klinik gorunumu ve tedavisi birbirinden cok farklıdır Glokom bazen yıllarca sessiz sedasız gozu korluğe goturebilen sinsi, bazen de şiddetli ağrı, kusma, kızarıklık ve gorme azalması tablosu yaratabilen acil bir hastalık olarak karşımıza cıkabilir Goz ici basıncı genellikle yuksek olmakla birlikte, normal gozici basınclı tipi de vardır
Glokomda
* Gozici basıncı
* Optik sinir başı hasarı
* Gorme alanı kayıpları
* Drenaj acıları incelenir ve takip edilir
Goz ici basıncı artışı
Gozun icinde kornea arka yuzu ile lens on yuzu arasındaki boşluğu dolduran humor akoz denilen bir sıvı vardır Bu sıvı gozdeki silier cisimden surekli olarak salgılanır, vucudun damarsız yegane yapıları olan lens ve korneanın beslenmesini ve metabolizmasını sağlar ve irisin onundeki drenaj acısından, trabekulum denilen bolgeden goz dışına cıkarak tekrar kan akımına karışır Humor akozun salgılanması ve boşaltılası hep dengededir ve gozde gun boyu hafif değişkenlikler gosteren bir basınc sağlar Humor akozun salgılanamaması gozu sondurur, gozu terkedememesi ise patlayacakmış gibi bir basıncla glokom krizine yol acar Normal goz ici basıncı 621 mmHg değerleri arası kabul edilir Bu basınc gun boyu değişkenlik gosterir Gunicinde 5 mmHg lık basınc farkı glokom şuphesi uyandırır Herkesin gozunun gozici basıncına dayanıklığı farklılık gosterebilir Bazı gozlerde normal sayılan değerler bile glokom hasarı yapabilirken (normal tansiyonlu glokom), bazı kişilerde ise yuksek sayılan (2226mmHg) goz ici basıncı goze hic zarar vermeyebilir (okuler hipertansiyon) Eğer optik sinir başında veya gorme alanında glokoma ait hasarlar tespit edilirse veya drenaj acısı yapısında glokoma ozgu değişiklikler tespit edilirse glokom teşhisi konur
Glokom tipleri
Yaşa gore sınıflama:
* Konjenital (0 yaş),
* İnfantil (02 yaş),
* Juvenil (234 yaş)
* Erişkin (35+ yaş)
Mekanizmaya gore sınıflama:
* Gelişimsel (Konjenital, infantil, ve juvenil)
* Acık acılı
* Kapalı acılı
* Karışık tip
Drenaj acısı anatomik olarak acıksa ve trabekuler ağın onunde bir engel yoksa acık acılı, eğer bu acı iris ya da başka dokularca kapanmışsa kapalı acılı glokomdan bahsedilir Gelişimsel tipte acı elemanlarının anatomik bozuklukları on plana cıkar
Konjenital ve infantil glokomlar
110 000 doğumda gorulur Glokomlu bebeklerde gozici basıncı yukselince kornea saydamlığını yitirip buğulanır, goz yaşarmaya başlar Anne babanın ilk ilgisini ceken bulgular bunlardır 3 yaşından once goz ici basıncı artmış ve bu durum farkedilmemişse goz buyumeye başlar(okuz gozu gorunumu) Bu durum tek taraflıysa rahatca tanınır, cift taraflıysa tanı gecikebilir
Bu tip glokomlarda tedavi hemen her zaman cerrahidir Cerrahide teknikler goniotomi, ve kombine trabekulotomi ve trabekulektomidir Doğumsal yapısal problemler nedeniyle ameliyatların tekrarına ve cok yakın takiplere ihtiyac duyulabilir
Acık acılı glokomlar
Yuksek basınclı, normal basınclı ve ikincil tipleri vardır
En sık gorulen tipi yuksek goz ici basınclı olanıdır Yaklaşık 1100 oranında gorulur ve hastaların yarısından coğu durumunun farkında değildir Tedavisiz kalırsa yıllar icinde sinsi bir şekilde kor edici ozellik taşır
Trabekuler ağın kanallarının kireclenmesi' uzerine humor akoz gozu terketmekte zorlanmaya başlar ve boylece goz icindeki basınc artmaya başlar Artan bu basınc retinanın sinir liflerini mekanik etkiyle tahrip etmeye başlar Sinir lifi tahribatı en iyi gorme alanı incelemeleriyle takip edilir Bu tahribatlar belli bir seviyeye ulaştığında gorme siniri kafasında cokmeye sebep olurlar Cokme miktarı ile hasar doğru orantılıdır Tedavi edilmemiş kontrolsuz glokom tum optik sinir kafasının cokmesine neden olarak gormeyi sona erdirir Ailede glokom,miyopluk, diabet ve hipertansiyon bu tip glokoma risk faktoru olarak anılırlar
Normal goz ici basınclı acık acılı glokomda tum diğer glokomların aksine gozici basıncı evrensel normal değer olarak kabul edilen sınırlar icindedir, gozici basıncı 22 mmHg yı aşmaz Bu gozlerin optik sinir başının dolaşım yetmezliği nedeniyle narinleşmesi normal sayılan gozici basınclarına dahi dayanamamasına sebep olur Goz ici basıncı normalken optik sinir kafası cukurlaşır ve gorme alanı defektleri oluşur Migren ve Reynaud fenomeni (soğukta parmakları cok uşuyup moraranlar) gibi vazospastik durumlar, antihipertansif tedavi kullanıp tansiyonu gece cok duşen kişiler normal tansiyonlu glokom icin risk faktoru taşırlar Asya ırkında bu tip glokom daha sık gozlenirOzellikle yaşlılıkta sıktır
Kortizon kullanımı, travma, inflamasyon ve bazı ozel goz durumları da ikincil etkiyle acık acılı gloma neden olabilir
Acık acılı glokomda amac goz ici basıncını azaltarak sinir lifleri tahribatını engellemektir Glokom ilaclarının bazıları humor akozun yapımını azaltırken bazıları da humor akozun gozu terketmesini kolaylaştırırlar Tedavinin etkinliği gorme alanı tetkikleri ve optik sinir başı cukurluğunun takibi ile gozlenir Tıbbi tedaviye gorme alanında tahribat durduruldukca devam edilir Bunun icin gerekirse 2li veya 3lu ilac kombinasyonları kullanılır Tedaviye rağmen gorme alanı hasarı artıyorsa cerrahi mudahale yapılır Ayrıca doktor takip gucluğu olan, ilac kullanımında veya kontrole gelişte ihmalkar davranan kişilerde erkenden glokom ameliyatı yapmak gereğini duyabilirAmeliyattan sonrada gorme alanı takibi cok onemlidir Ameliyattan sonra da ilac kullanmak veya mukerrer ameliyatlar gerekebilir
Acık acılı glokomda kullanılan ameliyat yontemleri trabekulektomi ve viskokanalostomidir Her iki yontemde de amac humor akozkun gozu rahatca terk etmesini sağlayacak bir kanal acılmasıdır
Glokomda trabekuler ağa argon laser uygulanması da glokom tedavi secenekleri icindedir Bu uygulama goz basıncını yuzde 30 kadar azaltabilmekte, fakat etkisi 5 yıl icinde cok azalmaktadır Bu yuzden laser ancak 26 mmHg ya kadar ki basınclılarda, ilac tedavisine uymayan fakat ameliyat da edilemeyen hastalarda vakit kazanmak istendiğinde daha uygun bir secenektir
Acı Kapanması Glokomu (Glokom krizi)
Daha cok drenaj acısı dar veya kapanmaya meyilli goz yapılı kişilerde gozlenir Trabekuler drenaj normaldir Gozbebeği genişleyip irisin drenaj acısının ustunu ortup tıkaması humor akozun goz icinde sıkışmasına sebep olur Goz ici basıncı 50mmHg nın ustune cıkar Boylece kornea odemlenir, gorme bozulur ve renkli halkalar gorulur Bu seviyelerdeki gozici basıncı gozbebeğini felc eder Goz aşırı duyarlı ve ağrılı olur Goz ağrısı kusmaya neden olabilicek kadar şiddetlidir Bu durum glokom krizidir Kriz nadiren kendi kendine cozulebilse de coğunlukla tıbbi mudahale gerektirir Bu durum gizli, subakut, akut şekillerde karşımıza cıkabilir Atak gectikten veya tedavi edildikten sonra kronik hal alabilir, hatta kontrolsuz kalınırsa goz tumuyle de kaybedilebilir
Genellikle drenaj acısı dar kişiler doktorları tarafından boyle bir kriz icin uyarılırlar Gozde ağrı gozun sertleşmesiyle birlikteyse hemen doktora başvurulmalıdır Kişinin kendi goz tansiyonunu parmağıyla kontrolu mumkundur
Glokom krizinde Diazomid ve Mannitolile acil tıbbi tedaviye başlanır, goz bebekleri kucultulur Kriz bunlara rağmen cozulmuyorsa bir cerrahi mudahaleye gerek duyulabilir Kriz cozulunce YAG laser ile iris delinerek yeni pasaj sağlanır Bu da yetersizse glokom cerrahisi uygulanır
Glokom krizi ortalama 60 yaşlarında, kadınlarda 4 kez daha fazla, ve anatomik ozelliği nedeniyle aile oykululerde daha fazla gozlenir Bunun yanında diabet, goz damar tıkanıklıkları, uveit, komplikasyonlu katarakt ameliyatları, ve cok ceşitli durumlar ikincil olarak acı kapanması glokomuna sebep olurlar Bazen de acık acılı glokomla acı kapanması glokomu birlikte seyrederler
Okuler Hipertansiyon
Gozici basıncı 22 mmHg ve ustu olup gorme sinir liflerinde herhangi bir glokom hasarı saptanmamış ise bu durum glokom olarak kabul edilmez Okuler hipertansiyon olarak adlandırılan bu durumda tedaviye gerek duyulmaz Goz ici basıncı yuksek seyrettikce uygun aralarla gorme alanı tetkikleri yapılır Gorme sinir liflerinin sağlıklı olduğu belgelendiği surece hasta tedavisiz takip edilir
Onemli Noktalar
* Glokom korlukle sonlanabilecek sinsi bir hastalık olarak karşımıza cıkabilir
* Glokom teşhisini ancak muayene ile goz doktoru koyar, bu yuzden 2 yılda bir goz muayenesi gereklidir
* Ailede glokom olanlar daha fazla risk altındadırlar ve her yıl muayene olmaları gereklidir
* Glokom ilerleyici bir hastalık olduğundan tedavi ve doktor kontrolunu aksatmamak onem taşır
* Gozu buyuyen, yaşaran veya saydamlığı bozulan cocukların doğumsal glokom şuphesiyle goz muayenesinden gecirilmesi gereklidir
Op Dr Olcay Sahin
Glokom tedavisi
Glokom Goz Tansiyonu
Ortak karakteri gorme sinir başında ilerleyici tahribat yapan ve bu nedenle kor edici potansiyeli olan, genellikle gozici basıncı yuksekliğiyle seyreden goz hastalığı glokom olarak anılır
Glokomun ceşitli tiplerinin oluşum şekli, klinik gorunumu ve tedavisi birbirinden cok farklıdır Glokom bazen yıllarca sessiz sedasız gozu korluğe goturebilen sinsi, bazen de şiddetli ağrı, kusma, kızarıklık ve gorme azalması tablosu yaratabilen acil bir hastalık olarak karşımıza cıkabilir Goz ici basıncı genellikle yuksek olmakla birlikte, normal gozici basınclı tipi de vardır
Glokomda
* Gozici basıncı
* Optik sinir başı hasarı
* Gorme alanı kayıpları
* Drenaj acıları incelenir ve takip edilir
Goz ici basıncı artışı
Gozun icinde kornea arka yuzu ile lens on yuzu arasındaki boşluğu dolduran humor akoz denilen bir sıvı vardır Bu sıvı gozdeki silier cisimden surekli olarak salgılanır, vucudun damarsız yegane yapıları olan lens ve korneanın beslenmesini ve metabolizmasını sağlar ve irisin onundeki drenaj acısından, trabekulum denilen bolgeden goz dışına cıkarak tekrar kan akımına karışır Humor akozun salgılanması ve boşaltılası hep dengededir ve gozde gun boyu hafif değişkenlikler gosteren bir basınc sağlar Humor akozun salgılanamaması gozu sondurur, gozu terkedememesi ise patlayacakmış gibi bir basıncla glokom krizine yol acar Normal goz ici basıncı 621 mmHg değerleri arası kabul edilir Bu basınc gun boyu değişkenlik gosterir Gunicinde 5 mmHg lık basınc farkı glokom şuphesi uyandırır Herkesin gozunun gozici basıncına dayanıklığı farklılık gosterebilir Bazı gozlerde normal sayılan değerler bile glokom hasarı yapabilirken (normal tansiyonlu glokom), bazı kişilerde ise yuksek sayılan (2226mmHg) goz ici basıncı goze hic zarar vermeyebilir (okuler hipertansiyon) Eğer optik sinir başında veya gorme alanında glokoma ait hasarlar tespit edilirse veya drenaj acısı yapısında glokoma ozgu değişiklikler tespit edilirse glokom teşhisi konur
Glokom tipleri
Yaşa gore sınıflama:
* Konjenital (0 yaş),
* İnfantil (02 yaş),
* Juvenil (234 yaş)
* Erişkin (35+ yaş)
Mekanizmaya gore sınıflama:
* Gelişimsel (Konjenital, infantil, ve juvenil)
* Acık acılı
* Kapalı acılı
* Karışık tip
Drenaj acısı anatomik olarak acıksa ve trabekuler ağın onunde bir engel yoksa acık acılı, eğer bu acı iris ya da başka dokularca kapanmışsa kapalı acılı glokomdan bahsedilir Gelişimsel tipte acı elemanlarının anatomik bozuklukları on plana cıkar
Konjenital ve infantil glokomlar
110 000 doğumda gorulur Glokomlu bebeklerde gozici basıncı yukselince kornea saydamlığını yitirip buğulanır, goz yaşarmaya başlar Anne babanın ilk ilgisini ceken bulgular bunlardır 3 yaşından once goz ici basıncı artmış ve bu durum farkedilmemişse goz buyumeye başlar(okuz gozu gorunumu) Bu durum tek taraflıysa rahatca tanınır, cift taraflıysa tanı gecikebilir
Bu tip glokomlarda tedavi hemen her zaman cerrahidir Cerrahide teknikler goniotomi, ve kombine trabekulotomi ve trabekulektomidir Doğumsal yapısal problemler nedeniyle ameliyatların tekrarına ve cok yakın takiplere ihtiyac duyulabilir
Acık acılı glokomlar
Yuksek basınclı, normal basınclı ve ikincil tipleri vardır
En sık gorulen tipi yuksek goz ici basınclı olanıdır Yaklaşık 1100 oranında gorulur ve hastaların yarısından coğu durumunun farkında değildir Tedavisiz kalırsa yıllar icinde sinsi bir şekilde kor edici ozellik taşır
Trabekuler ağın kanallarının kireclenmesi' uzerine humor akoz gozu terketmekte zorlanmaya başlar ve boylece goz icindeki basınc artmaya başlar Artan bu basınc retinanın sinir liflerini mekanik etkiyle tahrip etmeye başlar Sinir lifi tahribatı en iyi gorme alanı incelemeleriyle takip edilir Bu tahribatlar belli bir seviyeye ulaştığında gorme siniri kafasında cokmeye sebep olurlar Cokme miktarı ile hasar doğru orantılıdır Tedavi edilmemiş kontrolsuz glokom tum optik sinir kafasının cokmesine neden olarak gormeyi sona erdirir Ailede glokom,miyopluk, diabet ve hipertansiyon bu tip glokoma risk faktoru olarak anılırlar
Normal goz ici basınclı acık acılı glokomda tum diğer glokomların aksine gozici basıncı evrensel normal değer olarak kabul edilen sınırlar icindedir, gozici basıncı 22 mmHg yı aşmaz Bu gozlerin optik sinir başının dolaşım yetmezliği nedeniyle narinleşmesi normal sayılan gozici basınclarına dahi dayanamamasına sebep olur Goz ici basıncı normalken optik sinir kafası cukurlaşır ve gorme alanı defektleri oluşur Migren ve Reynaud fenomeni (soğukta parmakları cok uşuyup moraranlar) gibi vazospastik durumlar, antihipertansif tedavi kullanıp tansiyonu gece cok duşen kişiler normal tansiyonlu glokom icin risk faktoru taşırlar Asya ırkında bu tip glokom daha sık gozlenirOzellikle yaşlılıkta sıktır
Kortizon kullanımı, travma, inflamasyon ve bazı ozel goz durumları da ikincil etkiyle acık acılı gloma neden olabilir
Acık acılı glokomda amac goz ici basıncını azaltarak sinir lifleri tahribatını engellemektir Glokom ilaclarının bazıları humor akozun yapımını azaltırken bazıları da humor akozun gozu terketmesini kolaylaştırırlar Tedavinin etkinliği gorme alanı tetkikleri ve optik sinir başı cukurluğunun takibi ile gozlenir Tıbbi tedaviye gorme alanında tahribat durduruldukca devam edilir Bunun icin gerekirse 2li veya 3lu ilac kombinasyonları kullanılır Tedaviye rağmen gorme alanı hasarı artıyorsa cerrahi mudahale yapılır Ayrıca doktor takip gucluğu olan, ilac kullanımında veya kontrole gelişte ihmalkar davranan kişilerde erkenden glokom ameliyatı yapmak gereğini duyabilirAmeliyattan sonrada gorme alanı takibi cok onemlidir Ameliyattan sonra da ilac kullanmak veya mukerrer ameliyatlar gerekebilir
Acık acılı glokomda kullanılan ameliyat yontemleri trabekulektomi ve viskokanalostomidir Her iki yontemde de amac humor akozkun gozu rahatca terk etmesini sağlayacak bir kanal acılmasıdır
Glokomda trabekuler ağa argon laser uygulanması da glokom tedavi secenekleri icindedir Bu uygulama goz basıncını yuzde 30 kadar azaltabilmekte, fakat etkisi 5 yıl icinde cok azalmaktadır Bu yuzden laser ancak 26 mmHg ya kadar ki basınclılarda, ilac tedavisine uymayan fakat ameliyat da edilemeyen hastalarda vakit kazanmak istendiğinde daha uygun bir secenektir
Acı Kapanması Glokomu (Glokom krizi)
Daha cok drenaj acısı dar veya kapanmaya meyilli goz yapılı kişilerde gozlenir Trabekuler drenaj normaldir Gozbebeği genişleyip irisin drenaj acısının ustunu ortup tıkaması humor akozun goz icinde sıkışmasına sebep olur Goz ici basıncı 50mmHg nın ustune cıkar Boylece kornea odemlenir, gorme bozulur ve renkli halkalar gorulur Bu seviyelerdeki gozici basıncı gozbebeğini felc eder Goz aşırı duyarlı ve ağrılı olur Goz ağrısı kusmaya neden olabilicek kadar şiddetlidir Bu durum glokom krizidir Kriz nadiren kendi kendine cozulebilse de coğunlukla tıbbi mudahale gerektirir Bu durum gizli, subakut, akut şekillerde karşımıza cıkabilir Atak gectikten veya tedavi edildikten sonra kronik hal alabilir, hatta kontrolsuz kalınırsa goz tumuyle de kaybedilebilir
Genellikle drenaj acısı dar kişiler doktorları tarafından boyle bir kriz icin uyarılırlar Gozde ağrı gozun sertleşmesiyle birlikteyse hemen doktora başvurulmalıdır Kişinin kendi goz tansiyonunu parmağıyla kontrolu mumkundur
Glokom krizinde Diazomid ve Mannitolile acil tıbbi tedaviye başlanır, goz bebekleri kucultulur Kriz bunlara rağmen cozulmuyorsa bir cerrahi mudahaleye gerek duyulabilir Kriz cozulunce YAG laser ile iris delinerek yeni pasaj sağlanır Bu da yetersizse glokom cerrahisi uygulanır
Glokom krizi ortalama 60 yaşlarında, kadınlarda 4 kez daha fazla, ve anatomik ozelliği nedeniyle aile oykululerde daha fazla gozlenir Bunun yanında diabet, goz damar tıkanıklıkları, uveit, komplikasyonlu katarakt ameliyatları, ve cok ceşitli durumlar ikincil olarak acı kapanması glokomuna sebep olurlar Bazen de acık acılı glokomla acı kapanması glokomu birlikte seyrederler
Okuler Hipertansiyon
Gozici basıncı 22 mmHg ve ustu olup gorme sinir liflerinde herhangi bir glokom hasarı saptanmamış ise bu durum glokom olarak kabul edilmez Okuler hipertansiyon olarak adlandırılan bu durumda tedaviye gerek duyulmaz Goz ici basıncı yuksek seyrettikce uygun aralarla gorme alanı tetkikleri yapılır Gorme sinir liflerinin sağlıklı olduğu belgelendiği surece hasta tedavisiz takip edilir
Onemli Noktalar
* Glokom korlukle sonlanabilecek sinsi bir hastalık olarak karşımıza cıkabilir
* Glokom teşhisini ancak muayene ile goz doktoru koyar, bu yuzden 2 yılda bir goz muayenesi gereklidir
* Ailede glokom olanlar daha fazla risk altındadırlar ve her yıl muayene olmaları gereklidir
* Glokom ilerleyici bir hastalık olduğundan tedavi ve doktor kontrolunu aksatmamak onem taşır
* Gozu buyuyen, yaşaran veya saydamlığı bozulan cocukların doğumsal glokom şuphesiyle goz muayenesinden gecirilmesi gereklidir
Op Dr Olcay Sahin
